دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی

تعطیلی درس فلسفه و عرفان امام

‏هنگامی که ما به قم آمدیم امام دروس معقول و عرفان را به طور کل ‏‎ ‎‏کنار گذاشته بود. فقط فقه و اصول درس می‌داد؛ در حالی که ایشان هم ‏‎ ‎‏اهل معقول و هم اهل عرفان بود و ما نیز بسیار میل داشتیم که کلمه‌ای ‏‎ ‎‏در این باره از ایشان بشنویم، اما کلامی نشنیدیم. در اعیاد مذهبی مانند ‏‎ ‎‏عید فطر، قربان و غدیر و غیره شاگردان به دیدن اساتید خود می‌رفتند و ‏‎ ‎‏چون ما شاگرد حضرت امام بودیم به دیدار ایشان می‌رفتیم. در یکی از ‏‎ ‎‏اعیاد همین کار را کردیم و مرسوم بود هنگامی که طلاب دور هم جمع ‏‎ ‎‏می‌شدند. طرح مسأله‌ای می‌کردند، حال یا فقهی و یا فلسفی. بعضی از ‏‎ ‎‏دوستان زرنگی کرده و در محضر امام مسائل فلسفی مطرح می‌کردند که ‏‎ ‎‏جنبه اعتقادی داشته باشد و امام احساس وظیفه شرعی کنند و پاسخ ‏‎ ‎‏گویند و هنگامی که امام لب به سخن می‌گشود گویی دنیا را به ما ‏‎ ‎‏داده‌اند؛ اما این بار تا امام متوجه شدند که مسأله فلسفی است نگاهی ‏‎ ‎‏کرده و از پاسخگویی امتناع فرمودند و تا زمانی که بنده در قم بودم ‏‎ ‎‏نتوانستم کلامی فلسفی از زبان ایشان بشنوم. به هر ترتیب چون امام ‏‎ ‎‏می‌خواستند فقه و اصول را تدریس کنند و اگر مسائل فلسفی را مطرح ‏‎ ‎

کتابامام به روایت دانشورانصفحه 46
‏می‌فرمودند مورد تکفیر قرار می‌گرفت و معاندین مجال می‌یافتند تا ‏‎ ‎‏مشکلات بیشتری ایجاد کنند. تدریس عرفان و فلسفه را کنار گذاشت و ‏‎ ‎‏نه تنها تدریس نمی‌کرد بلکه پاسخ سؤالات طلاب در این موارد را هم ‏‎ ‎‏نمی‌داد. بعدها یعنی زمانی که انقلاب به پیروزی رسید و بسیاری از ‏‎ ‎‏مسائل عرفانی را از طریق تلویزیون از امام شنیدیم، برایم بسیار جالب ‏‎ ‎‏بود و این از آرزوهای من در قم بود که عملی نشد. ‏

‎ ‎

کتابامام به روایت دانشورانصفحه 47