تنبیه عرفانی
چنانچه در آن دو سورۀ مبارکه که گذشت گفته شد، اظهر آن است که
کتابآداب الصلوة - آداب نمازصفحه 332
بسم اللّه هر سوره متعلّق به خود آن سوره باشد. بنابر این، در سورۀ مبارکۀ «قدر» چنین می شود که حقیقت شریفۀ قرآنیّه و لطیفۀ مقدّسۀ الهیّه را باسم اللّه ، که حقیقت جمعیّۀ اسمائیّه و اسم اعظم ربوبی است و متعیّن به رحمت مطلقۀ «رحمانیّه» و «رحیمیّه» است، در لیلة القدر محمدیّه صلّی اللّه علیه و آله نازل فرمودیم؛ یعنی، ظهور قرآن تبع ظهور جمعی الهیّت و قبض و بسط «رحیمیّت» و «رحمانیّت» است؛ بلکه حقیقت قرآن مقام ظهور حضرت اسم اللّه الاعظم است به ظهور «رحمانیّت» و «رحیمیّت» و جامع جمع و تفصیل است؛ از این جهت، این کتاب شریف «قرآن» است و «فرقان» است؛ چنانچه روحانیّت رسول ختمی، و مقام مقدّس ولایت آن سرور، نیز قرآن و فرقان است و مقام احدیّت جمع و تفصیل است.
پس، ذات مقدّس به حسب این احتمال گویی چنین فرماید: ما به تجلّی به مقام اسم اعظم، که مقام احدیّت جمع و تفصیل است، به ظهور رحمت «رحمانیّه» و «رحیمیّه» قرآن را تنزّل دادیم در لیلۀ قدر محمدی. و چون در عالم فرق، بلکه فرق الفرق، فُرقانیّتی بین «قرآنین»، یعنی قرآن مکتوب منزل و قرآن منزل علیه یعنی کتاب الهی و حقیقت محمّدیّه، حاصل شده، در لیلۀ وصال وصل بین القرآنین و جمع بین الفرقانین فرمودیم؛ و به این اعتبار نیز این شب «لیلۀ قدر» [است] ولی قدر آن را به آن طور که شاید، جز خود حضرت خاتم النبیین صلّی اللّه علیه و آله که صاحب لیلة القدر است بالاصالة و اوصیاء معصومین او که صاحب آنند بالتّبعیّة، کسی نداند.
کتابآداب الصلوة - آداب نمازصفحه 333