مساله 1 ـ پیشانی و پشت دستها را باید از بالا به پایین مسح نمایند و افعال تیمم را باید پشت سر هم بجا آورند.
مساله 2 ـ در وقت نیت باید تعیین نماید که تیمم او بدل از وضو یا بدل از غسل است.
مساله 3 ـ کسی که وظیفۀ او تیمم است احتیاط واجب آن است که قبل از داخل شدن وقت نماز، برای نماز تیمم نکند.
مساله 4 ـ اگر کسی برای نمازی که وقتش داخل شده باشد، تیمم کرد و نماز خواند، چنانچه تا وقت نماز دیگر تیمم او باطل نشده، می تواند با آن تیمم در اول وقت نماز بخواند، ولی اگر علم داشته باشد که عذرش برطرف می شود، با آن تیمم نمی تواند در اول وقت نماز بخواند و باید نماز را برای آخر وقت که عذرش برطرف می شود تاخیر بیندازد.
مساله 5 ـ اگر بر کسی غسلی غیر از غسل جنابت واجب شده باید دو تیمم کند؛ یکی برای بدل از غسل و دیگری بدل از وضو، ولی اگر غسل جنابت بر او واجب شد، یک تیمم بدل از غسل جنابت کفایت می کند.
مساله 6 ـ در مسالۀ بالا اگر آبی دارد که برای غسل فقط، یا وضوی تنها کفایت کند باید آن آب را به همان مصرف نماید و از برای دیگری تیمم کند و
کتابرسالۀ نجاة العبادصفحه 69
چنانچه مقداری باشد که غسل کردن به آن ممکن است باید غسل را بر وضو مقدم سازد.
مساله 7 ـ اگر چند غسل بر کسی واجب شده، ولی او نمی تواند غسل کند، کفایت یک تیمم محل اشکال است.
مساله 8 ـ چیزهایی که وضو را باطل می کند، تیمم بدل از وضو را هم باطل می کند. و چیزهایی که غسل را باطل می کند، تیمم بدل از غسل را هم باطل می کند.
مساله 9 ـ اگر بدل از غسل تیمم نمود و بعد کاری که وضو را باطل می کند برای او پیش آمد، چنانچه برای نمازهای بعدی نتواند غسل کند باید وضو بگیرد و بنابر احتیاط واجب بدل از غسل تیمم نماید، و اگر نمی تواند وضو بگیرد باید دو تیمم کند؛ یکی بدل از غسل و دیگری بدل از وضو، ولی اگر تیمم بدل از غسل جنابت باشد، چنانچه یک تیمم نماید به قصد اینکه آنچه تکلیف او است انجام داده باشد، کافی است.
مساله 10 ـ اگر به واسطۀ نداشتن آب یا عذر دیگر تیمم کند، و قبل از خواندن نماز عذرش برطرف شد، به نحوی که شرعاً و عقلاً عذری ندارد، تیمم اول باطل می شود و چنانچه دوباره عذری پیدا کرد باید تیمم نماید.
مساله 11 ـ اگر کسی وظیفه اش تیمم بوده، تیمم کرد و نماز خواند و بعد از نماز آب پیدا کرد، نماز او صحیح است و دوباره خواندن واجب نیست، و اگر در اثناء نماز بعد از رکوع رکعت اول آب پیدا شد، باید نماز را تمام کند و نمازش صحیح است، ولی اگر قبل از رکوع رکعت اول آب پیدا شد، بعید نیست که تیممش باطل نشود، امّا مستحب است که از همانجا برگردد و وضو بگیرد و نماز را از سر بخواند، و چنانچه وقت وسعت دارد احتیاط مستحب آن است که آن نماز را با تیمم تمام نموده، سپس وضو گرفته دوباره نماز بخواند.
مساله 12 ـ اگر بعداز تمام شدن تیمم شک کند که درست تیمم کرده یا نه،
کتابرسالۀ نجاة العبادصفحه 70
تیمم او صحیح است. و همچنین در اثناء تیمم شک کند، مثلاً اگر در موقع مسح دست شک کند که مسح پیشانی کرده یا نه، اعتنایی به شک نکند و تیمم را تمام نماید.
مساله 13 ـ کسی که وظیفه اش تیمم بوده و نمی تواند تیمم کند، باید نائب بگیرد و کسی که نائب می شود باید با دست تیمم کننده او را تیمم بدهد، و اگر ممکن نباشد باید نائب دست خود را به چیزی که تیمم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستهای او بکشد، و چنانچه گرفتن نائب، احتیاج به اجرت داشته باشد، باید اجرت بدهد و او را استخدام کند و اگر زیادتر از اجرت المثل تقاضا کند چنانچه به حال او ضرر ندارد، بنابر احتیاط واجب باید بدهد.
کتابرسالۀ نجاة العبادصفحه 71