مساله 1 ـ نمازهای واجب عبارت است از نمازهای شبانه روزی، نماز آیات، نماز طواف واجب، نماز میت، نمازی که با نذر یا اجیر شدن بر خود واجب کند، قضاء نمازهایی که بر اولاد ارشد واجب می شود، و باقی نمازها مستحب است.
مساله 2 ـ نمازهای واجب شبانه روزی عبارت است از نماز ظهر و عصر و مغرب و عشا و صبح.
مساله 3 ـ وقت نماز ظهر و عصر از اول ظهر است تا مغرب.
مساله 4 ـ از اول ظهر تا مقدار خواندن چهار رکعت نماز، اختصاص به نماز ظهر دارد، و همین طور به قدر چهار رکعت نماز خواندن که به مغرب باقی است اختصاص به نماز عصر دارد.
مساله 5 ـ وقت نماز مغرب و عشاء از اول مغرب است تا نیمۀ شب.
کتابرسالۀ نجاة العبادصفحه 86
مساله 6 ـ از اول مغرب تا مقدار خواندن سه رکعت نماز، اختصاص دارد به نماز مغرب، و همین طور به قدر چهار رکعت نماز خواندن که به نصف شب باقی است، اختصاص دارد به نماز عشاء.
مساله 7 ـ اگر از نیمۀ شب گذشت، نماز مغرب و عشا را به قصد ما فی الذّمه بخواند؛ چه عمداً تاخیر انداخته باشد و چه اضطراراً، مثل آنکه فراموش کرده یا خواب مانده باشد.
مساله 8 ـ وقت نماز صبح از اول طلوع فجر صادق است تا طلوع آفتاب.
مساله 9 ـ تا وقتی که نماز ظهر به طور صحیح خوانده نشده باشد نماز عصر را در وقت اختصاصی ظهر نمی شود خواند، و همین طور است مغرب و عشاء.
مساله 10 ـ اگر به گمان آنکه وقت ظهر داخل شده، نماز ظهر و عصر را خواند و بعد معلوم شد وقت نبوده و مقداری نماز ظهر قبل از وقت و مقداری از نماز عصر در وقت اختصاصی ظهر واقع شده، نماز صحیح است، ولی اگر تمام نماز عصر در وقت اختصاصی ظهر واقع شده احتیاطاً اعاده کند.
مساله 11 ـ اگر به گمان آنکه نماز ظهر را خوانده نماز عصر را خواند، و بعد معلوم شد نماز ظهر را نخوانده بوده و بیش از چهار رکعت نماز خواندن به مغرب باقی نیست، باید نماز ظهر را به قصد اداء در همان وقت اختصاصی عصر بخواند.
مساله 12 ـ اگر نماز عصر را عمداً قبل از ظهر یا عشا را قبل از مغرب بخواند، همان نماز عصر یا عشاء باطل است، ولی اگر سهواً باشد و بعد از نماز متوجه شود مانعی ندارد.
مساله 13 ـ اگر نمازعصر را قبل ازظهر، یا عشارا قبل از مغرب سهواً شروع کرد و در بین نماز متوجه شد، تا وقتی که جای عدول باقی است،باید عدول کند به نماز قبلی. امّا اگر جای عدول گذشته باشد، مثل آنکه نماز عشاء را بر مغرب
کتابرسالۀ نجاة العبادصفحه 87
مقدم داشته و بعد از رکوع رکعت چهارم متوجه شد، احتیاطاً نماز را تمام کند و مغرب و عشا را از اول بخواند.
مساله 14 ـ از نماز عصر و عشا اگر سهواً وارد آنها شده باشد، قبل از نماز ظهر و مغرب می توان به نماز ظهر و مغرب عدول کرد، امّا از ظهر و مغرب به عصر و عشا نمی توان عدول کرد.
مساله 15 ـ اگر به گمان آنکه نماز ظهر یا مغرب را نخوانده وارد نماز شد، و در بین متوجه شد که خوانده است، نماز را رها کند و به نماز بعدی شروع کند.
مساله 16 ـ کسی که عذر دارد و احتمال می دهد که در آخر وقت عذر او برطرف می شود، واجب است احتیاطاً نماز را از اول تاخیر بیاندازد، مگر آنکه عذر موجب تیمم باشد.
مساله 17 ـ کسی که آب ندارد یا نمی تواند استعمال کند اگر بداند که در آخر وقت آب پیدا می شود یا مانع او برطرف می گردد، واجب است تاخیر نماز از اول وقت ولی اگر نداند، می تواند تیمم کند و اول وقت نماز بخواند.
مساله 18 ـ نمازگزار باید بداند که وقت داخل شده و به نماز شروع کند.
مساله 19 ـ اگر دو نفر عادل شهادت دادند که وقت داخل شده، می شود نماز خواند؛ گرچه به گفتۀ آنها علم پیدا نشود، ولکن معتبر است که شهادت آنها از روی نشانه های حسی باشد مثل شاخص.
مساله 20 ـ به اذان موذن نمی توان اعتماد کرد بنابر احتیاط واجب؛ گرچه عادل و وقت شناس باشد.
مساله 21 ـ اگر هوا ابر بود به طوری که نشود وقت را تشخیص داد، می تواند با ظنّ به داخل شدن وقت نماز بخواند، لکن شخص نابینا لازم است تاخیر نماز کند، تا وقتی که یقین پیدا کند که وقت داخل شده، بنابر احتیاط واجب.
کتابرسالۀ نجاة العبادصفحه 88