مساله 1 ـ سجدۀ سهو واجب می شود از برای مکلّف در چند مورد که در اثنای نماز آنها را مرتکب شده:
اوّل: آنکه در بین نماز سهواً حرف بزند؛ ولو گمانش این باشد که از نماز خارج شده است.
کتابرسالۀ نجاة العبادصفحه 121
دوم: اگر سلام دهد جایی که نباید نماز را سلام بدهد، مثل اینکه در رکعت اوّل یا رکعت دوم از نماز سه رکعتی و چهار رکعتی سلام دهد، بنابر احتیاط واجب باید سجدۀ سهو کند.
سوم: آنکه تشهد را فراموش کند و محل تدارک آن گذشته باشد، پس بنابر احتیاط واجب سجدۀ سهو کند.
چهارم: آنکه در نماز چهار رکعتی بعد از سجدۀ دوم شک کند که چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت.
پنجم: آنکه یک سجده فراموش کند و محل آوردنش نیز گذشته باشد.
مساله 2 ـ آوردن سجدۀ سهو از برای هر زیادی و یا هر نقیصه ای که نتواند آن را تدارک کند احوط است؛ گرچه لازم نیست بنابر اقوی، و همچنین واجب نیست در قیام موضع قعود و بالعکس، لکن سزاوار نیست ترک احتیاط.
مساله 3 ـ اگر در جایی که نباید سلام دهد اشتباهاً هر سه سلام را بگوید، دو سجدۀ سهو کافی است و اگر سلام بیجا مکرر شود سجدۀ سهو نیز مکرر می شود.
مساله 4 ـ کسی که سجدۀ سهو و رکعات احتیاط و اجزاء فراموش شده بر او واجب باشد، سجدۀ سهو را بعد از آن دو بجا آورد، و احتیاط واجب آن است که مقدم بدارد رکعات احتیاط را بر اجزاء فراموش شده، بلکه وجوب آن خالی از رجحان نیست.
مساله 5 ـ واجب است سجدۀ سهو را بعد از سلام بلافاصله بجا آورد، و اگر عمداً ترک کند معصیت کرده، لکن نماز او صحیح است و ساقط نمی شود سجدۀ سهو و فوریّت او؛ و چنانچه سهواً بجا نیاورد هر وقت به یادش آمد باید فوراً انجام دهد، اگر تاخیر بیندازد معصیت کار است.
مساله 6 ـ واجب است در سجدۀ سهو نیّت مقارن با اوّل مسمّای سجود باشد، و چیزهایی که خارج از مسمّای سجده است چیزهایی که در سجدۀ نماز
کتابرسالۀ نجاة العبادصفحه 122
واجب است، واجب نبودن آنها در آن، خالی از قوّت نیست، بلی احتیاط واجب آن است که ترک کند سجده بر پوشیدنی و خوردنی را.
مساله 7 ـ واجب است در هر دو سجده بنابر احتیاط بگوید: بسم الله و بالله و صلّی الله علی محمّد و آل محمّد یا بگوید: بسم الله و بالله اللهمّ صلّ علی محمّد و آل محمّد یا بگوید: بسم الله و بالله السلام علیک ایّها النبی و رحمة الله و برکاته؛ گرچه واجب نبودن ذکر مخصوصاً ذکرهای گذشته خالی از قوّت نیست.
کتابرسالۀ نجاة العبادصفحه 123