مساله 1 ـ اگر جنب عمداً تا اذان صبح غسل نکند، و یا اگر وظیفۀ او تیمم است عمداً تیمم ننماید، روزه اش باطل است.
مساله 2 ـ اگر در روزۀ واجبی مثل روزۀ ماه رمضان که وقت آن معین است
کتابرسالۀ نجاة العبادصفحه 157
تا اذان صبح غسل نکند و تیمم هم ننماید، ولی از روی عمد نباشد روزه اش صحیح است.
مساله 3 ـ اگر شخص جنب فراموش کرد در ماه رمضان تا اذان صبح غسل کند و یک روز یا چند روز بعد متوجه شد، اقوی آن است که روزۀ وی باطل است، و باید قضای آن را بجا آورد، و اگر بعد از چند روز یادش بیاید، باید روزۀ هر چند روزی را که یقین دارد جنب بوده قضا نماید، مثلاً اگر نمی داند سه روز جنب بوده یا چهار روز، باید روزۀ سه روز را قضا کند.
مساله 4 ـ کسی که در شب ماه رمضان وقت برای هیچ کدام از غسل و تیمم ندارد، اگر خود را جنب کند روزه اش باطل است و قضا و کفاره بر او واجب می شود، ولی اگر برای تیمم وقت دارد چنانچه خود را جنب کند روزۀ او صحیح است، ولی معصیت کرده. و بنابر احتیاط واجب باید تیمم نماید و روزه بگیرد و روزه اش صحیح است و به احتیاط مستحب قضای آن را نیز بگیرد.
مساله 5 ـ اگر برای آنکه بفهمد وقت دارد یا نه، جستجو نماید و گمان کند که به اندازۀ غسل وقت دارد و خود را جنب کند و بعد بفهمد وقت تنگ بوده و تیمم کند، روزه اش صحیح است. و اگر بدون جستجو گمان کند که وقت دارد و خود را جنب نماید و بعد بفهمد وقت تنگ بوده و با تیمم روزه بگیرد باید روزۀ آن روز را قضا کند.
مساله 6 ـ کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می داند که اگر بخوابد تا صبح بیدار نمی شود، نباید بخوابد، و چنانچه بخوابد و تا صبح بیدار نشود، روزه اش باطل است و قضا و کفاره بر او واجب می شود.
مساله 7 ـ کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می داند و یا احتمال می دهد اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می شود، چنانچه تصمیم داشته باشد که بعد از بیدار شدن غسل کند و با این تصمیم بخوابد و تا اذان خواب بماند، روزه اش صحیح است.
کتابرسالۀ نجاة العبادصفحه 158
مساله 8 ـ اگر روزه دار شب ماه رمضان جنب بشود، چنانچه احتمال بدهد که بیدار می شود حتی بعد از یک مرتبه یا دو مرتبه، قبل از اینکه غسل کند می تواند خواب برود و خوابیدن او حرام نمی باشد، و اگرچه احتیاط شدید آن است که بعد از اینکه بیدار شد، دو مرتبه خواب نرود.
مساله 9 ـ اگر کسی غسل بر او واجب بود و به احتمال اینکه از خواب بیدار می شود، قبل از غسل خوابید امّا تا اذان صبح بیدار نشد، چنانچه تصمیم داشت که بعد از بیدار شدن هم غسل نکند یا تردید داشت که غسل کند یا نکند و یا مردد نبود ولی نیت نکرده بود و غفلت هم نداشت، روزۀ او باطل و قضا و کفاره بر او واجب می شود. امّا چنانچه تصمیم داشت که بعد از بیدار شدن غسل کند، قضا و کفاره بر او واجب نیست.
مساله 10 ـ اگر شخصی غسل بر او واجب بود و به احتمال اینکه بیدار خواهد شد قبل از غسل کردن خوابید و تصمیم هم داشت که بعد از بیدار شدن غسل نماید و بیدار شد و دو مرتبه خوابید تا اذان صبح شد، روزۀ او باطل است و باید تا آخر روز امساک کند و قضای آن روز را هم بگیرد و چنانچه دفعۀ دوم که بیدار شد دفعۀ سوم باز خوابید و تا اذان صبح بیدار نشد کفاره بر او واجب نمی شود، لکن قضا باید بکند.
مساله 11 ـ اگر روزه دار در روز محتلم شود، واجب نیست فوراً غسل کند.
مساله 12 ـ اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک بشود و عمداً غسل نکند، یا اگر وظیفۀ او تیمم است، عمداً تیمم نکند، روزه اش باطل است.
مساله 13 ـ زن روزه داری که مستحاضه است واجب است غسلهایی را که برای نماز باید بکند انجام دهد، و احتیاط واجب است که غسلهایی که در شب قبل بر او واجب می شود بجا آورد و چنانچه قبل از خواندن نماز صبح یا ظهر و عصر مستحاضه باشد و غسلهایی که باید بنماید ترک کرد، روزۀ او باطل است. امّا اگر بعد از خواندن نماز ظهر و عصر مستحاضه شد و تا غروب آفتاب غسل نکرد روزۀ او باطل نمی باشد.
کتابرسالۀ نجاة العبادصفحه 159
مساله 14 ـ کسی که مس میت کرده می تواند بدون غسل مس میت، روزه بگیرد و چنانچه در حال روزه هم میت را مس نماید روزۀ او باطل نمی شود.
مساله 15 ـ اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود و در غسل کردن کوتاهی کند و تا اذان غسل نکند روزه اش باطل است، ولی چنانچه کوتاهی نکند، مثلاً منتظر باشد که حمام زنانه شود، اگرچه سه مرتبه بخوابد و تا اذان غسل نکند روزۀ او صحیح است واگر چنانچه وقت تنگ شد باید تیمم کند.
کتابرسالۀ نجاة العبادصفحه 160