مساله 1 ـ کسی که می خواهد کشتار کند و حیوانی را سر ببرد باید مسلمان باشد چه شیعه باشد و چه سنی، پس کافر اگر سر ببرد فایده ندارد و گوشت آن حیوان حرام می شود، و فرقی نیست بین کافر اینکه یهودی باشد یا نصرانی و از نواصب باشد یا از خوارج شمرده شود، و فرقی نیست بین مسلمانها چه مرد باشد چه زن، چه پاک و پاکیزه باشد چه جنب یا حائض، چه بالغ باشد یا ممیز، بلی طفل غیر ممیز نمی تواند این کار را بکند.
مساله 2 ـ تنها چیزی که می توان با او سر حیوان را جدا کرد آهن است و چیزهای دیگر؛ چه از معادن باشد مثل طلا و نقره و مس و سرب و چه از معادن نباشد مثل آنکه چوب تیزی باشد یا نخ برنده ای، با آن اگر سر ببرند حلال می شود.
مساله 3 ـ اگر آهن پیدا نشد در این صورت با یکی از آن چیزهایی که نامبرده شد مانعی ندارد، به شرط آنکه ضرورت داشته باشد سر بریدن حیوان و یا آنکه حیوان بمیرد اگر سرش را نبرند.
مساله 4 ـ لازم است در کشتار کردن حیوان، آنکه چهار چیز را ببرند: اول: حلقوم (نفس کش). دوم: گلو (جایی که غذا و آب از آنجا پایین می رود). سوم و چهارم: دو رگ اطراف حلقوم یا گلو است که آن را شاه رگ می گویند، پس در این صورت حیوان حرام نمی شود وگرنه حرام است و نجس.
کتابرسالۀ نجاة العبادصفحه 325
مساله 5 ـ شرط است که این کار و کشتار از زیر گلو بشود و چنانچه از پشت سر، کلۀ حیوان را ببرند حرام می شود، بلی لازم نیست که کارد را زیر گلو بگذارند و ببرند، بلکه اگر کارد را فرو کنند توی گردن حیوان و آن چهار چیز را ببرند حیوان حرام نمی شود.
مساله 6 ـ چنانچه حلقوم را برید و چیزهای دیگر را نبرید تا آنکه حیوان مرد، بریدن بعد از آن فایده ندارد و حیوان حرام می شود، پس لازم است که مراعات این کار بشود؛ به اینکه هر چهار چیز را طوری ببرد که قبل از آنکه بمیرد این چهار چیز بریده شده باشد، بلکه احتیاط واجب است که این کار یک مرتبۀ عرفی واقع شود.
مساله 7 ـ شرط است در حیوان که رویش به سوی قبله باشد، پس اگر با دانستن این حکم عمداً خلاف کرد حیوان حرام می شود، بلی اگر نمی دانست حکم را یا می دانست ولی اشتباه کرد قبله را و یا نسیان کرد حکم خدا را پس در این چند صورت حیوان حرام نمی شود.
مساله 8 ـ اگر قبله را نمی دانست یا آنکه می دانست ولی حیوان را نمی توانست به آن طرف برگرداند، در این صورت هم شرط لازم نیست که مراعات شود.
مساله 9 ـ شخص کشتار کننده لازم نیست رو به سوی قبله کند، بلی احتیاط مستحب است که این کار را بکند.
مساله 10 ـ باید کشتار کننده بسمله بگوید و یادی از خدا کند به جهت این کار در حالی که مشغول بریدن است یا قبل از آن نزدیک به اشتغال به بریدن، پس اگر عمداً نگفت یا گفت ولی به خاطر کشتار نبود، حیوان حرام می شود و چنانچه اشتباه کرد و فراموش نمود گفتن بسمله را و یا آنکه نمی دانست حکم خدا را مانعی نیست و حیوان حلال است و کفایت می کند در بسمله که بگوید
کتابرسالۀ نجاة العبادصفحه 326
بسم الله یا بگوید الحمد لله یا الله اکبر یا لا اله الاّ الله ، بلکه اکتفا به فارسی و غیر آن از لغت دیگر که معنی اینها را بدهد بعید نیست.
مساله 11 ـ معتبر است که حیوان بعد از آنکه سرش بریده شد حرکتی از او سر زند ولو اینکه چشمش را باز کند و ببندد یا دمش را تکان دهد و یا اینکه خون به مقدار متعارف از او خارج شود، پس با وجود یکی از این دو امر حرام نمی شود وگرنه حرام است.
مساله 12 ـ همچنانکه می توان سر حیوان را به طرف مشرق گذاشت و سرش را برید می توان سر او را به طرف مغرب گذاشت و کار را انجام داد، آنچه معتبر است روی به قبله بودن است، بهر طرف آن را بخوابانند مانع ندارد.
مساله 13 ـ آنچه که معتبر است در کشتار کنندۀ گاو و گوسفند، معتبر است در کشندۀ شتر و آنچه که گذشت راجع به شرط از نامبردن خدا و اینکه کارد آهنین باشد، همۀ آنها در کشتن شتر نیز معتبر است و همچنین است رو به قبله بودن شتر و زنده بودن آن.
مساله 14 ـ فرق است بین کیفیت کشتن شتر با گاو و گوسفند، آنچه که گذشت راجع به گاو و گوسفند بود، ولی شتر را نحر می کنند یعنی کارد یا سیخ آهنی را در گودی گردنش که جای معینی است فرو می کنند تا خون آن برود و جان بدهد.
مساله 15 ـ همچنانکه می توان شتر را نحر کرده در حال ایستاده، می توان این کار را در حال خوابیده کرد با رعایت اینکه رو به قبله باشد بدن شتر.
مساله 16 ـ اگر چنانچه شتر یا گاو و گوسفند افتادند در چاه و نتوان آنها را بیرون آورد، در این صورت که در نتیجه اگر ذبح یا نحر نکنند و کشتار ننمایند می میرند، لازم نیست مراعات چیزهایی که ممکن نیست عمل به آنها مثل سر بریدن و یا نحر کردن و رو به قبله بودن، و امّا شرایط دیگر پس لازم است که
کتابرسالۀ نجاة العبادصفحه 327
مراعات شود از اینکه اسم خدا برده شود و کشنده مسلمان باشد و آن چیزی که آن را با آن می کشند آهن باشد چنانچه گذشت.
مساله 17 ـ اگر سر گوسفند و گاو را جدا کنند وقت کشتار، حرام نمی شوند بلی این کار حرام است نباید بکنند.
مساله 18 ـ احتیاط واجب آن است که کارد به نخاع نرسد و نخاع عبارت است از یک لولۀ سفیدی که از پشت گردن تا دم حیوان کشیده شده.
مساله 19 ـ گوسفند یا گاوی که بمیرند اگر بچه در شکم آنها مرده باشد، حرام است، و اگر زنده به دنیا آید باید سرش را برید با شرایطی که گذشت، و اگر از شکم زنده، مرده بیرون آید حرام است.
مساله 20 ـ چنانچه حیوانی را ذبح کردند و بعد از آن، بچه از شکم او مرده بیرون آمد، پس در این صورت اگر چنانچه خلقتش تمام باشد و پشم و مو داشته باشد حلال است، و فرقی نیست بین اینکه زنده شده و مرده؛ و بین اینکه اصلاً حیاتی نداشته از اول؛ در هر صورت حلال است.
کتابرسالۀ نجاة العبادصفحه 328