بدانکه علم به فرائض از اهم علوم دینیه است و بسیاری از احکام آن را خداوند عزت در قرآن مجید بیان فرموده مخصوصاً در سوره مبارکه نساء و در روایات شریفه ترغیب فرموده اند به تعلیم و تعلّم آن.
فی« المسالک»: روی: «انّ ثواب مساله من الفرائض ثواب عشرة من غیرها».
وفی «المبسوط»: عن عبدالله بن مسعود عن النبی صلی الله علیه وآله وسلم قال: «تعلّموا القرآن و علّموه الناس، و تعلّموا الفرائض وعلّموها الناس فانّی امرء مقبوض، و سیقبض العلم و یظهر الفتن حتیّ یختلف الرجلان فی الفریضة و لا یجدان من یفصل بینهما »، انتهی.
قال فی «المستند»: قیل: وذلک لابتناء مسائل الفرائض علی اُصول غیر عقلیه و عدم اشتمال القرآن علی جمیعها، انتهی.
وفی «المبسوط» ایضاً: و روی عن النبی صلی الله علیه وآله وسلم: «تعلّموا الفرائض و
کتابحاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 11
علّموها الناس فانّها نصف العلم وهو ینسی و هو اوّل ما ینتزع من اُمّتی »، انتهی.
قال فی «المستند»: و توجیه کون العلم بالفرائض نصف العلم باختصاصه باحدی حالتی الانسان من الحیوة و الممات، او بکونه احد سببی الملک من الاضطراری و الاعم، او احد قسمی العلم ممّا یکون المقصود بالذات فیه التعلیم و التعلّم والعمل تابع و عکسه، او باعتبار ثوابه، او لایجابه وضع الامامة فی موضعها الموجب لتمامیة العلم، او لتوقّفه علی مشقّة عظیمة وتکلّف لا یقبله الاذهان السلیمة وان کان اخیرها اولاها، انتهی.
ومحتمل است که مراد از فرائضی که در این روایات است علم به احکام تکلیفیه باشد که علم به احکام تکلیفیه نصف علم است و نصف دیگر آن علم به اصول دین و به عقائد حقه بوده باشد.
کتابحاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 12