تفسیر الحَمدُ لله رَبِّ العَالَمِین‌

‏‏انت اذا کنت ذا قلبٍ متنوّر بنور فهم القرآن بعد تطهیره من ارجاس التعلّق الی الطبیعة فانَّه قُرآن کریم و کِتاب مکنون ‏‏ فِی لَوحٍ مَحفُوظٍ‏‏،‏‏ لا یَمَسُّهُ الَّا المُطَهَّرُونَ ‏‏ لوجدت هذه اللّطیفة فی آیات لا یمسّها العامة فهذا قوله تعالی ‏‏ الحَمدُ لله رَبِّ العالَمِینَ ‏‏ قصّر جمیع المحامد علیه تعالی و ارجع کلّ محمدة الیه، فلولا انّ کلَّ کمال و جمال کماله و جماله بالذّات و بحسب الحقیقة، لم یکن وجهٌ لصحة هذا القصر.‏‎[1]‎‏ و لو اضفت الی ذلک ما عند اهل المعرفة من انّ قوله ‏‏ بِسمِ الله الرَّحمنِ الرَّحِیمِ ‏‏ متعلق بقوله ‏‏ الحَمدُ لله ‏‏، تری ان المحامد من کل حامد انّما یقع ‏

‏
‏‎

‏‏طلب و اراده؛ ص 84‏

‏‏ ‏

‏‏***‏

‏‎ ‎

‏‎

• پس، دل تو بعد از پاک شدن از پلیدیهای وابستگی به طبیعت، اگر به نور فهم قرآن، روشن باشد، که این قرآن کریم است، و کتابی است نهان در لوح محفوظ که جز پاکیزگان، کسی آن را لمس نکند. این مطلب دقیق را در آیاتی که عامه مردم را بدان دست نرسد، خواهی یافت. پس، این الحَمدُ لله رَبِّ العالَمِینَ، قول خداوند است که تمامی ستایشها را در او محصور کرده و هر ستایشی را بدو بازگردانیده است؛ و اگر هر کمال و جمالی، ذاتاً و حقیقتاً کمال و جمال او نبود، این حصر و قصر وجهی نداشت.
• و اگر آنچه اهل معرفت برآنند، بر این بیفزایی که گویند بِسمِ الله الرَّحمنِ الرَّحِیمِ متعلق است به الحَمدُ لله، خواهی دید که حمدهای هیچ حامدی جز با اسم الله واقع نمی شود. پس به اسم الله است که هر حمدی برای او صورت می گیرد؛ و حمدکننده و حمدشونده تنها اوست.