چکیده
مضاربه یکی از عقود اسلامی است که میان دو نفر منعقد میشود، بر این اساس که سرمایه تجارت از یکی از آن دو میباشد و عمل تجارت از دیگری، که اگر سودی حاصل شود هر دو در آن شریک باشند. به سرمایهگذار مالک و به انجام دهنده عمل تجارت عامل گفته میشود. مضاربه از هر دو طرف جایز میباشد. عامل امین است و جز در صورت تعدّی و تفریط ضامن نمیباشد. تقسیم سود میان مالک و عامل به صورت مشاع میباشد. قانون عملیات بانکی بدون ربا در تاریخ 8/6/1362 به تصویب رسید. به موجب این قانون بهره از سیستم بانکداری ایران حذف گردید و از عقود اسلامی از جمله مضاربه برای اعطای تسهیلات استفاده شد. شبهاتی در مورد مضاربه در نظام بانکداری بدون ربا وجود دارد، از جمله اینکه ربا در این عقد صورت میگیرد و دیگر اینکه شرط ضمان و مدت در این عقد خلاف مقتضای عقد مضاربه میباشد و موجب بطلان عقد مضاربه میشود. در این عقد ربا وجود ندارد چرا که اطلاق مال به اسکناس صرفاً اعتباری است و دارای ارزش ذاتی نمیباشد و در صورتی که مقدار تورم را عامل جبران کند ربا نیست چرا که کاهش ارزش پول را جبران کرده است. شرظ ضمان عامل و مدت موجب بطلان عقد مضاربه نمیشود چرا که همانگونه استاد ارجمند حضرت آیتالله بجنوردی معتقدند که شرط فاسد، مفسد نیست بنابراین گرچه چنین شرطی در عقد، فاسد باشد لزوماً فساد مضاربه را به دنبال ندارد.
پایان نامهبررسی عقد مضاربه در فقه و معاملات بانکی بدون ربا با رویکردی بر آرای امام خمینی (س)صفحه 1