اخلاق و سیاست و شکل گیری نظام سیاسی مطلوب: بررسی تطبیقی دیدگاه‎های امام خمینی (س) و ارسطو

‏‏چکیده‏

‏‏سؤال اصلی پژوهش پیش روی بدین قرار است که رابطۀ اخلاق و سیاست چه تأثیری بر شکل‌گیری نظام سیاسی مطلوب از دیدگاه‌های امام خمینی (ره) و ارسطو دارد؟ بر همین اساس در این پژوهش سعی بر آن شده است تا با بررسی نسبت اخلاق با سیاست و تأثیر آن بر شکل‌گیری نظام سیاسی مطلوب در‌ اندیشه‌های امام خمینی (ره) و ارسطو به سؤال مطرح شده پاسخ داده شود. برای پاسخ به ‌این پرسش ابتدا مفاهیم اصلی پژوهش یعنی اخلاق، سیاست و نظام سیاسی مطلوب مورد تعریف قرار گرفت. در ادامه به رابطۀ اخلاق با سیاست در‌ اندیشه‌های امام خمینی (ره) و ارسطو به صورت جداگانه پرداخته شد و بر اساس وجود شاخص‌های وسیله بودن حکومت و نظام سیاسی، قانون و قانون‌گرایی، عدالت و شرایط ولایت فقیه در‌اندیشۀ امام خمینی و رعایت حدّوسط، لزوم تربیت اتباع توسط زمامداران و دولت و لزوم قانون‌مداری حاکمان در ‌اندیشۀ ارسطو مشخص گردید که هر دوی آنها معتقد به یگانگی اخلاق با سیاست هستند. پس از آن نظام‌های سیاسی مطلوب دو ‌اندیشمند یعنی جمهوری اسلامی ‌و پولیتی بررسی گردید و بعد از تطبیق ‌اندیشه‌ها و دیدگاه‌های آنها روشن گردید که رابطۀ اخلاق با سیاست نشأت گرفته از دیدگاهی است که یک‌ اندیشمند و فیلسوف سیاسی در رابطه با خدا و هستی و انسان دارد و بر همین اساس و طبق نسبتی که او بین اخلاق و سیاست در نظر می‌گیرد نظام سیاسی مطلوب خود را نیز بر اساس آن پی‌ریزی می‌کند. در نهایت نیز مشخص گردید که امام خمینی و ارسطو هر دو معتقد به یگانگی اخلاق و سیاست بودند منتها امام خمینی تأکید بر نگرش وحیانی داشته‌اند و بر همین اساس جمهوری اسلامی ‌را تئوریزه کرده‌اند اما ارسطو تأکیدش بر نگرش فلسفی و نظری بود و بر اساس آنکه یگانه رمز سعادت آدمی ‌را رعایت حد وسط می‌دانست نظام پولیتی را ارائه کرده است.‏

‏‎ ‎

‏‎