چکیده
علیرغم وجود تبیین‌های مختلف در باب انقلاب اسلامی، توده انقلابی که سهم عمده‌ای در فرآیند انقلاب ایران داشته، مورد کم توجهی قرار گرفته‌اند و از این رو، نیازمند مطالعات وسیع و عمیقی است. شهدا و ایثارگران انقلاب اسلامی ایران، به عنوان نمونه‌ای مهم از این کنشگران انقلابی محسوب می‌شوند. بر این اساس ما در جستجوی یافتن پاسخ به این سؤال اساسی هستیم که خاستگاه و طبقه اجتماعی شهدا و ایثارگران انقلاب اسلامی سالهای 57-1350 استانهای آذربایجان شرقی و غربی چگونه بوده است؟
پاسخ به سؤال مذکور در واقع یکی از اهداف تحقیق ما می‌باشد. هدف دوم اینکه، نتایج این تحقیق با نتایج تحقیق مشابهی که توسط محمدامین باقری با عنوان «بررسی خاستگاه و طبقه اجتماعی شهدای انقلاب اسلامی شهر تهران (سالهای 57-1356) انجام گرفته است، مقایسه خواهد شد تا مشخص شود که شهدا و ایثارگران انقلاب اسلامی استانهای آذربایجان شرقی و غربی از بعد خاستگاه و طبقه اجتماعی دارای چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با شهدای انقلاب اسلامی شهر تهران می‌باشند.
داده‌های مورد نیاز خود برای یافتن پاسخ سؤالات تحقیق را از طریق روش اسنادی گردآوری کردهایم. منظور از اسناد همان پرونده‌هایی است که در بنیاد شهید و امور ایثارگران دو استان آذربایجان شرقی و غربی موجود بودند. برای تحلیل داده‌ها نیز از نرم‌افزار Spss استفاده شده است.
لازم به ذکر است شهدایی که در فاصله سالهای 57-1355 به شهادت رسیده‌اند و ایثارگرانی که در فاصله سالهای 57-1355 دچار حادثه گشته‌اند، جامعه تحقیق ما را تشکیل می‌دهند.
طبقه اجتماعی هر فرد با استفاده از دو معرف شغل و تحصیلات به صورت ترکیبی مورد سنجش قرار گرفته است معرف شغل بر اساس مقیاس ترتیبی با 6 مقوله (6-1 امتیاز) و معرف تحصیلات نیز بر اساس مقیاس ترتیبی با 7 مقوله (6-0 امتیاز). در این تحقیق خاستگاه اجتماعی نیز یک شاخص ترکیبی است که از طریق دو معرف شغل و تحصیلات پدر اندازه‌گیری می‌شود.
9/40% اعضای جامعه تحقیق (با فراوانی 143) از طبقه پایین، 6/58% (با فراوانی 205) از طبقه متوسط و 6% (با فراوانی 2) از طبقه بالای جامعه بوده‌اند.
6/58% اعضای جامعه تحقیق (با فراوانی 167) از طبقه پایین، 1/41% (با فراوانی 117) از طبقه متوسط و 4% (با فراوانی 1) از طبقه بالای جامعه برخاسته بودند.
پایان نامهبررسی خاستگاه و طبقه اجتماعی شهدا و ایثارگران انقلاب اسلامی با ت‍اکی‍د بر م‍طال‍ع‍ه در استان ه‍ای آذربایجان شرقی و غربی (1357-1350)صفحه 1