تحقیق و ترجمه رساله تقیه امام خمینی (س)

‏‏چکیده‏

‏‏از مطالعه پیرامون و درک تقیه و نقطه‌نظر فقها به دست می‌آید که چهارچوب تقیه، کاملاً روشن نیست و اخلافات بسیاری در مورد آن چه در بیان فقها و چه در روایات به چشم می‌خورد. حتی در مورد بحث جزئی برائت از امیرالمومنین با روایات متفاوت و حتی متضادی برخورد می‌کنیم. امام خمینی (ره)، در ر ساله تقیه خود کوششی عالمانه و متبحرانه در جهت وفق بین روایات و رسیدن به یک نقطه مشترک به خرج داده‌اند که خود قابل تحسین است به‌عنوان نمونه ‌ایشان بعضی روایات را حمل بر استحباب کرده‌ گروهی دیگر را صادره بر اساس حکم اولیه دانسته برخی دیگر را به خاطر ضعف سند یا دلالت طرح کرده‌اند با ‌این وجود به نظر می‌رسد که توجه به یک مسأله می‌تواند جوابگوی بسیاری از تناقض‌نمایی‌ها را بدهد و آن ‌این است که تقیه یک مسأله عملی و کاربردی است که ارتباط  مستقیمی با متقضیات زمان و مکان دارد و باید خصلت کارآمدی در رویارویی با مشکلات را داشته باشد. هر زمان و مکانی حکمی ‌خاص و شیوه اعمالی خاص را می‌طلبد و‌ این‌طور نیست که بتوان دستورالعمل واحدی را به‌عنوان تقیه بر همه‌ی افراد و در همه زمان‌ها و مکان‌ها تجویز کرد. رساله تقیه امام متضمن مباحث فقهی و اصولی است که در عین‌حال مختصر و موجز نوشته شده و همین باعث شده که متن رساله متنی مشکل و پیچیده شود که ترجمه آن بدون داشتن اطلاعات و آگاهی‌های نسبتاً مفصل فقهی و اصول، امکان‌پذیر نیست. به‌‌عنوان نمونه در بحثی امام مسأله «توسط در مغضوب» را مطرح کرده‌اند که خود عنوان یک بحث مفصل اصولی است که بدون آگاهی کافی از آن و صرف اکتفا به معنای تحت‌اللفظی کلام را بی‌معنی می‌کند. لذا ترجمه‌ی ‌این رساله، تنها متکی بر توانایی ترجمه الفاظ از عربی به فارسی نبوده و برای تفهیم بیشتر ‌این رساله علاوه بر کمک‌های شایان اساتید محترم،‌ به‌خصوص دکتر فیض، به مباحث مربوط در کتب فقهی و اصولی مراجعه شده و در پاورقی توضیحات کافی، گنجانده شده است که با گنجاندن کلمه مترجم در انتهای آن مشخص شده است.حتی در ترجمه دقیق و صحیح روایات نیز از اطلاعات خارجی و رجوع به کتب مختلف استفاده شده است. اشتباهاتی که در متن احادیث و یا در آدرس آن‌ها وجود داشته با مراجعه به اصل حدیث در کتب احادیث رفع و تصحیح شده و آدرس کامل احادیث تا آن‌جا که ممکن بوده با ذکر شماره جلد و صفحه در پاورقی توسط مترجم درج گردیده است تا وصول به آن برای طالبین آسان‌تر باشد.در انتها به منظور تکمیل و ارائه تمام مباحث مطرح شده در پیرامون تقیه، دو تنبه در آخر رساله ذکر شده که امام خمینی در متن رساله خود متعرض آن دو نشده بوده‌اند.‏

‏‎ ‎

‏‎