نقش قیام عاشورا در تکوین اندیشه سیاسی امام خمینی (س)

‏‏چکیده‏

‏‏رساله حاضر در پی پاسخ گفتن به ‌این سؤال است که واقعه عاشورا چه تأثیری بر نگرش امام خمینی گذاشته است و اصولاً چنین نگرشی تا چه ‌اندازه در پیروزی انقلاب اسلامی ‌در ‌ایران مؤثر واقع شده است؟ پس از مطالعه مقدماتی پیرامون موضوع مورد نظر، فرضیه ‌این رساله بر ‌این مبنا قرار گرفت که رویکرد امام خمینی به عاشورا یک رویکرد حماسی و انگیزه‌بخش و مبتنی بر تلاش برای تغییر وضع موجود است که متضمن تحول در اساس حکومت پیشین بوده است. این پژوهش در دو بخش ‌این موضوع را بررسی کرده است. بخش نخست مروری است در ادبیات حوزه عاشورا و سابقه نظریه‌پردازی در باب علل و انگیزه‌های قیام امام حسین (ع) که برای تبیین بهتر موضوع، دیدگاه‌های عمده و نگاه‌های مختلف از گذشته و حال مورد شناسایی قرار گرفت و در قالبی تطبیقی و مقایسه‌ای چرایی و فلسفه رخداد عاشورا در چند دیدگاه عمده دسته‌بندی و سپس به رویکرد امام خمینی به ‌این حادثه پرداخته شد و پس از مقایسه و بررسی تفاوت و شباهت‌های دیدگاه‌ها مشخص گردید که عنصر عاشورا در گفتمان براندازی امام خمینی معنایی متفاوت از سایرین دارد. و در ادامه و در بخش دوم تأثیر نگرش امام خمینی به حادثه عاشورا مورد بررسی قرار گرفت و به ‌این نتیجه رسید که امام خمینی با بهره‌گیری از شورانگیزترین تعابیر عاشورایی و فرهنگ‌سازی در سطح وسیعی از توده‌ها،‌ زمینه‌های تحول و نهضت و مقاومت بر ضد حکومت پهلوی را فراهم و نیز موجبات بسیج و همراهی مردم را برای پیروزی انقلاب در ‌ایران و تشکیل حکومت اسلامی ‌ایجاد نموده است.‏

‏‎ ‎

‏‎