چکیده
روابط مسلمانان با اهل کتاب از بدو ظهور اسلام مورد توجه دین اسلام بوده و اسلام در حقیقت کامل شده شریعت‌های تحریف نشده پیشین است لذا از بدو ظهور اسلام، اسلام خود را به عنوان دین کامل و به پایان رساننده رسالت پیامبران الهی قبلی معرفی کرده و روابط مسالمت‌آمیز با اهل کتاب را در دستور کار خود قرار داده به طوری که همواره مسلمانان با اهل کتاب در کنار هم به‌صورت مسالمت‌آمیز زندگی کرده‌اند چه در زمان حکومت اسلامی و چه در زمان غیر حکومت اسلامی. از جمله روابط مسالمت‌آمیز مسلمانان با اهل کتاب را می‌توان در فرمایش گرانبهای حضرت علی (ع) یافت، که ایشان بعد از این‌که فهمیدند در حکومت اسلامی از پای زن یهودی خلخالی درآورده‌اند فرمودند: اگر مسلمانی از ناراحتی این اتفاق بمیرد جای تعجب نیست. لذا از دیر باز علمای اسلام از منابع قرآن و روایات روابط مسلمانان با اهل کتاب را در ابواب فقهی به‌صورت پراکنده مورد بررسی قرار داده‌اند لکن به‌صورت موضوعی مشخص و تحقیقی جداگانه از همه زوایایی فقهی، تحقیقی متقن صورت نپذیرفته است. با بررسی دیدگاه‌های شهید ثانی (ره)، شیخ انصاری (ره) و امام خمینی (ره) و استفاده از منابع قرآنی هم‌چون آیه 46 عنکبوت که می‌فرماید (با اهل کتاب جز به شیوه‌ای که بهتر است مجادله نکنید). و هم‌چنین سیره عملی علما که نمونه آن عمل امام خمینی (ره) در صبح روز کریسمس که برای مسیحیان در همسایگی خود در نوفل لوشاتوی پاریس هدیه‌ای جهت تبریک کریسمس فرستادند، آشکار می‌گردد که احکام اسلامی درخصوص روابط با اهل کتاب روابط مسالمت‌آمیز را مدنظر دارد و اگر ضوابطی مقرر کرده در واقع ایجاد محدودیت کرده، نه محرومیت و این محدودیت جهت تحقق آرمان الهی اسلام که همان سعادت بشری است تدوین شده به طوری که اسلام انسان‌ها را از حیث انسانیت همه را برابر می‌بیند و هیچ تفاوتی بین آن‌ها قائل نیست و اگر هم تفاوتی قائل است از منظر دین است جهت حفظ و بقای دین. لذا مشخص می‌شود اهل کتاب هم مانند مسلمانان از اکثر حقوق اجتماعی و حکومتی برخوردار هستند به طوری که در انقلاب اسلامی آن را به عینه احساس می‌کنیم و روابط فردی و حکومتی مسلمانان با اهل کتاب در انقلاب اسلامی قابل انکار نیست.
پایان نامهبررسی تطبیقی روابط مسلمانان با اهل کتاب در آراء شهید ثانی، شیخ انصاری و امام خمینی (س)صفحه 1