چکیده
یکی از مهمترین مباحث حقوق بشر کرامت انسانی است تا جایی که عمده‌ترین مبنای حقوق بشر در اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر حیثیت ذاتی انسان‌ها است. در فقه و حقوق اسلامی نیز سه جنبه از کرامت را می‌توان مطرح نمود: کرامت انسانی، کرامت الهی و کرامت عرفی ـ اجتماعی. فقیهان امامیه بیشتر از دو نوع اخیر سخن گفته و در فتاوی، آن‌ها را به کار بسته‌اند اما از کرامت انسانی ردّ پای مشخصی را نمی‌توان در آثار ایشان یافت. اما فقیهان اهل سنت در بسیاری از فتاوای خویش از کرامت انسان استفاده کرده‌اند. گمان ما بر آن است که هر سه نوع کرامت یاد شده در ذیل عنوان کلی کرامت قرار گرفته و حفظ کرامت می‌تواند در نقش یکی از مقاصد عام شریعت و سپس به عنوان یک قاعده‌ی عام فقهی همچون قاعده‌ی" لاحرج" باشد. نگاه کرامت محور به ادله‌ی احکام می‌تواند منشأ سلب و ایجاب‌ها و تحولات قابل توجهی در فقه استدلالی باشد. کمترین اقتضای کرامت، تخصیص یک باب مستقل و سپس بحث تفصیلی پیرامون آن است. یعنی عنوان کرامت، شأنیت آن را دارد که به تفصیل از نفی و اثبات و سپس حدود و ثغور آن سخن بگوییم.
پایان نامهجایگاه کرامت انسانی در اس‍ت‍ن‍ب‍اط احکام (ب‍ا اب‍ت‍ن‍اء بر دیدگ‍اه ه‍ای امام خمینی (س))صفحه 1