بررسی مهجوریت قرآن در بعد سیاسی و اجتماعی با تکیه بر آراء و اندیشه های امام خمینی (س)

‏‏چکیده‏

‏‏مهجوریت از ریشه‌ی «هجر» گرفته شده و «مهجور» اسم مفعول آن است. در قرآن کریم پیامبر اعظم (ص) از مهجوریت قرآن به خداوند شکوه برده است؛ آن‌جا که می‌فرماید: «‏‏ ‏‏وَ قالَ الرَّسُولُ یا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً » (فرقان/30) برخی از لغت‌دانان، هجر را ضد وصل و هجران‌ گذاشتن چیزی را به‌ ترک کردن آن معنا کرده‌اند. از این رو «مهجور» و «هجیر» در معنای متروک به‌ کار رفته است. صاحب «التحقیق» هم «هجر» را به معنای «ترک گفتن چیزی همراه با وجود نوعی ارتباط با آن» معنا کرده است. بنابراین میتوان گفت مهجوریت قرآن، عدم درک درست جایگاه قرآن و عدم استفاده‌ی شایسته از آن و نوعی بی‌توجهی به آن از روی غفلت است. امام خمینی (ره) معتقد است که قرآن همه چیز برای مسلمانان آورده است، اما خود مسلمانان، آن را مهجور کرده‌اند. منظور ‌ایشان از مهجوریت قرآن ‌این است که مسلمانان «استفاده ای که باید از آن بکنند نکردند». دانشگاه مبدأ تحولات جامعه است و پیشرفت یک کشور به دانشگاه آن بستگی دارد. اما امروزه قرآن کریم، به‌ویژه آموزههای سیاسی و اجتماعی آن در سطح جامعه و همچنین در دانشگاهها مهجور واقع شده است. از سویی به گفتهی اقبال لاهوری از حدود چهارصد سال پیش، به تدریج یک نوع رکود و رخوت علمی ‌و دینی جهان اسلام را فرا گرفته است. از سوی دیگر نظام آموزشی کشورهای اسلامی ‌برگردانی از نظام آموزشی کشورهای غربی است و طبیعتاً در دانشگاه‌ها به ابعاد سیاسی و اجتماعی قرآن کریم پرداخته نمی‌شود. یکی از مصادیق غفلت از قرآن در دانشگاه‌ها، نپرداختن پژوهش‌های دانشگاهی به موضوعات کاربردی و مورد نیاز جامعه به شمار می‌رود.‏

‏‎ ‎

‏‎