چکیده
در تاریخ حیات بشر امنیت همواره از ضروریترین نیازهای وی بوده و اساسیترین هدف حیات جوامع بشری به شمار میرود. شاید انسان اولیه، آنگاه که از حیوانات وحشی گریخت و برای حفاظت خود و اهش خطراتی که حیات او را تهدید مینمود به غارها پناه برد، و یا آنگاه که به دور اقامتگاه خود حصار کشید تا از ورود حیوانات وحشی و انسانهای بیگانه جلوگیری نماید. این امر را از روی غریزه انجام داد و بدینسان ناخواسته سنگ بنای یکی از پیچیدهترین مباحث امروزی یعنی امنیت را پایهریزی نمود. برای جوامع ابتدایی امنیت، مفهمومی توسعهنیافته بود و فقط به صیانت از خود محدود میشد. با پیدایش مفهوم Nation –State (دولت ملت ) در اروپا (از قرن هفدهم میلادی به بعد) برداشت جدید از دولت رایج شد و مفهوم ملت پدید آمد. به این ترتیب مسأله امنیت نیز اهمیت خاصی یافته و به تدریج محافل آکادمیک به بررسی این مسأله پرداختند. اما تا اواسط قرن بیستم امنیت از دیدگاه نظامی (به اصطلاح امروزی آن از دیدگاه رئالیستی) نگریسته میشد و تفکر هابزی جنگ همه علیه همه) در مطالعات امنیتی رواج داشت. بهطوریکه ذات انسان بهعنوان یک موجود شریر تلقی شده و قدرت نظامی تنها وسیله کسب و حفظ امنیت به شمار میرفت. بعد از جنگ جهانی دوم امنیت به علت تغییر ژرف در زمینههای روابط بینالملل و فرایندهای سیاسی و اجتماعی و اقتصادی در جهت تغییر بنیادی سیر نمود. در دوران پس از جنگ، رفته رفته عوامل دیگری مانند اقتصاد، اطلاعات و ... در سیستم بینالمللی مطرح شد که تحولی در مفهوم امنیت ایجاد نمود. با پیدایش انقلاب اسلامی ایران و مقاومت در برابر سیستم بینالمللی حاکم (سیستم دو قطبی منعطف) از سوی این کشور که نمود آن شعار نه شرقی و نه غربی امام خمینی بود نگاهها به این کشور اسلامی دوخته شد. حکومت اسلامی ایران ادعا مینمود که میخواهد در تمام ابعاد و جوانب اجتماعی و حکومتی خود احکام اسلامی را به کار برد با توجه به موضوع بحث، مهمترین نکته در مورد جمهوری اسلامی ایران این است کهآیا این کشور با تکیه بر احکام و قوانین اسلامی میتواند امنیت خود را برقرار سازد یا خیر؟ برای پاسخ به این سؤال باید بررسی کرد که چه برداشتی از مفهوم امنیت در اسلام وجود دارد و آیا اصولاً اسلام راهکارهای امنیتی معرفی نموده است یا خیر؟ در این پژوهش کوشش میشود تا ضمن بیان خصوصیات و و ظایف حکومت اسلامی به تعریف امنیت از دیدگاه بعضی از متفکران غربی معاصر، و همچنین از دیدگاه اسلام پرداخته شود. و نیز راهکارهای ارائه شده از سوی اسلام جهت برقراری و حفظ امنیت بررسی میگردد. و در سراسر پژوهش تلاش بر این است تا نظرات امام خمینی در این زمینه انعکاس یابد. متخصصان مسائل امنیتی عموماً آن را توسعهنیافته، مبهم جدالبرانگیز و حتی متناقض میدانند امروز با تشکیل حکومت اسلامی در ایران و با توجه به اینکه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تمامی قوانین اعمال و اقدامات را منوط به مطابقت به احکام شریعت اسلامی میداند. لذا باید دید که نظر اسلام در مورد امنیت حیاتیترین نیاز جوامع بشری ـ چیست.در این پژوهش هدف بر این است تا با استفاده از منابع اسلامی (خصوصاً با استفاده از نظریات حضرت امام خمینی بنیانگذار حکومت اسلامی در ایران) و در ابتدا مفهوم امنیت از دیدگاه اسلام را بررسی کرده و آنگاه تا جایی که توان پژوهشگر امکان میدهد به بررسی راهکارهای پیشنهادی اسلام در این زمینه پرداخته شود. این پژوهش دارای یک مقدمه و سه فصل خواهد بود. فصل اول دارای دو بخش خواهد بود. در بخش اول به بررسی ضرورت تشکیل حکومت اسلامی و دلایل عقلی و نقلی موجود بر آن پرداخته خواهد شد.
در بخش دوم شیوه و وظایف حکومت اسلامی بررسی خواهد گردید.
فصل دوم نیز دارای دو بخش خواهد بود در بخش اول به بررسی مفهوم امنیت از دیدگاه غرب و اندیشمندان غربی پرداخته میشود. در بخش دوم مفهوم امنیت از دیدگاه اسلام با قرآن کریم، نهجالبلاغه و نظرات امام خمینی بررسی میشود. فصل سوم دارای سه بخش خواهد بود. بخش اول به احکام و راهکارهای امنیتی اسلام در امور سیاسی و نظامی میپردازد. در بخش دوم راهکارهای امنیتی اسلام در زمینه پایان نامهمفهوم امنیت از دیدگاه اسلام (با تکیه بر نظرات حضرت امام خمینی (س))صفحه 1
امور اقتصادی مورد بررسی واقع میشود. در بخش سوم راهکارهای امنیتی اسلام از بعد قضایی و احکام جزایی اسلام مورد بررسی قرار گرفته و به بحث در مورد امنیت فرهنگی پرداخته خواهد شد.
پایان نامهمفهوم امنیت از دیدگاه اسلام (با تکیه بر نظرات حضرت امام خمینی (س))صفحه 2