بررسی حقیقت بیع از منظر شیخ انصاری در مقایسه با فقها و حقوق دانان با رویکردی بر نظرات امام خمینی (س) 

‏‏چکیده‏

‏‏فقهای امامیه هر یک به تعریفی از حقیقت و ماهیت بیع به عنوان یکی از عقود معین و مهم اسلامی ‌پرداخته‌اند؛ در این بین، در برخی از تعاریف فقهای متقدم امامیه ماهیت آن مبادله دو مال دانسته شده، ‌این در حالی است که مشهور فقهای امامیه ماهیت آن را‌ ایجاب و قبولی می‌دانند که مبیع را ملک مشتری و ثمن را ملک بایع می‌گرداند. از سوی دیگر می‌توان گفت در تعاریف فقهای متأخر و معاصر امامیه گونه‌ای تحول معنایی در تفسیر بیع به چشم می‌خورد، به طور مثال شیخ انصاری بیع را انشایی می‌داند که بایع در مقابل تملک ثمن، مبیع را به ملکیت مشتری تملیک می‌کند. در این‌جا می‌توان ‌این پرسش را مطرح کرد که اصولاً تملیک در لسان فقها به چه معناست و شامل چه اموری می‌شود و ‌این‌که آیا عینیت مبیع در حقیقت بیع وجود دارد یا نه؟ در مجموع به نظر می‌رسد از منظر فقهای متأخر و معاصر امامیه چون شیخ انصاری و همچنین امام خمینی (ره)، عناصر تملیک و ملکیت در بیع مفاهیمی ‌هستند که از گستره مفهومی ‌وسیعی برخوردارند و ‌این همان وجه برتری و تمایز نظر فقهای امامیه نسبت به حقوقدانان پیرامون حقیقت بیع است.‏

‏‎ ‎

‏‎