فصل دوم / خاطرات هاشم امانی

لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی

‏در جریان انجمن ‌های ایالتی و ولایتی‏‎[2]‎‏ و تصویب آن لایحه در دولت عَلَم، امام خمینی ‏‎ ‎‏به مخالفت صریح برخاست و اعلامیه‌ هایی در خصوص مخالفت با آن صادر کرد. ‏‎ ‎‏مخالفت و مقاومت امام خمینی موجب شد که دولت از تصویب آن صرف نظر کند.‏

‏آن ایام در شهر قم خیلی از علما چنین نظری نداشتند. آن‌ها بیشتر آرامش طلب ‏‎ ‎‏بودند و معتقد به چنین برخوردهایی با حکومت نبودند.‏

‏پس از این که دولت نظر خود را در مورد لایحه انجمن ‌های ایالتی و ولایتی پس ‏‎ ‎‏گرفت در بازار قم چراغانی کردند و جشن بر پا شد. امام خمینی وقتی موضوع جشن ‏‎ ‎‏مردم را متوجه شد، گفت: بروید و بگویید جشن ‌ها را جمع کنند، ما اول کار هستیم چه ‏‎ ‎‏جشنی ! حالا ما با این ‌ها کار داریم و مطالب زیادی داریم که باید درباره اش اقدام کنیم‏‎[3]‎‏.‏

‏از این مرحله به بعد بود که در واقع رهبری و مرجعیت ایشان شروع شد. جاذبه کار ‏‎ ‎‏هم در این جا بود که اولا شخص شاه به طور مستقیم مورد خطاب قرار می‌ گرفت و ‏‎ ‎‏موضوع به طور غیر مستقیم متوجه حکومت و دولت بود؛ دوم هم مسئله امریکا و ‏‎ ‎‏اسرائیل بود که در آن ایام توجه زیادی به آن‌ ها نمی ‌شد.‏

کتابامام خمینی و هیات های دینی مبارزصفحه 66

  • . در مهرماه 1341 لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی که روح  آن را اسلام زدایی تشکیل می داد از تصویب  هیات دولت گذشت. در این لایحه قید اسلام از شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان برداشته شد و  برای سوگند، به جای قرآن، لفظ کتاب آسمانی آورده شد. در پی انتشار این خبر علمای قم با ارسال پیام  تلگراف مراتب اعتراض خود را به این تصویب نامه اعلام داشتند. از جمله آیات عظام مرعشی نجفی،  گلپایگانی و اراکی ضمن ارسال نامه و تلگراف به دولت اسد الله عَلَم و شاهان را مغایر اسلام دانستند. امام  خمینی نیز که ریشه این لایحه را در حذف تدریجی مبانی اسلامی می دید با آن مخالفت کرد. این مخالفت در  نهایت منجر به لغو آن لایحه از طرف دولت شد.
  • . این جهتگیری امام در مقابل اعلام نظر بعضی علما بود که لغو لایحه به طور شفاهی را پذیرفتند ولی امام  پذیرفتن آن را منوط به اعلام رسمی از روزنامه ها از طرف دولت کردند.