امام و انقلاب اسلامی

واکنش امام به حادثه فیضیّه

واکنش امام به حادثه فیضیّه

‏پیش از حمله به فیضیه و در آغاز فروردین سال 42، حمله به بازار قم و فیضیه در آستانه‏‎ ‎‏رفراندوم و سفر شاه به قم ـ در اوایل بهمن سال قبل ـ سابقه داشت. در روز شهادت امام‏‎ ‎‏صادق علیه السلام به فیضیه حمله کردند. نیروهایی که آن روز این برنامه را اجرا کردند،‏‎ ‎‏ترکیبی بودند از گاردی ها، ساواکی ها و ارتشی های دیگر که باید با تحقیق در اسناد،‏‎ ‎‏چگونگی این ترکیب روشن شود. در آن روز اینها در سه جا برنامه داشتند:‏

‏1ـ منزل امام؛‏

‏2ـ مدرسه حجتیه و مجلس آقای شریعتمداری؛‏

‏3ـ مدرسه فیضیه.‏

‏چون در آن روز در قم سه مجلس مهم بود. صبح منزل امام و مدرسه حجتیه، عصر‏‎ ‎‏مدرسه فیضیه. ‏


کتابامام خمینی (س) به روایت آیت الله هاشمی رفسنجانیصفحه 32
‏در منزل امام ـ که ما آنجا بودیم ـ نشد کاری بکنند. چند صلواتی فرستادند که با پیام‏‎ ‎‏تهدیدآمیز امام غافلگیر شدند و شاید نیاز به دستور جدیدی داشتند. موقعیت منزل امام‏‎ ‎‏ـ در کوچه پس کوچه های یخچال قاضی ـ طوری بود که میدان حرکت نبود.‏

‏در مدرسه حجتیه هم، اطرافیان آقای شریعتمداری بودند. و قرعه فال به نام مدرسه‏‎ ‎‏فیضیه ‏‏[‏‏افتاد‏‏]‏‏.‏

‏وقتی عصر وارد فیضیه شدم هنوز جمعیت، خیلی زیاد نشده بود، تا پشت همان‏‎ ‎‏سنگ معروف به «حجرالانقلاب» من عقب جمعیت بودم. آقای انصاری‏‎[1]‎‏ هم رفته بودند‏‎ ‎‏منبر، آیت اللّه گلپایگانی و شخصیتهای بزرگ دیگری هم در جلسه بودند. ما آنجا باخبر‏‎ ‎‏شدیم که اینها در اینجا و جاهای دیگر برنامه دارند. خانه امام بیشتر در معرض تهدید‏‎ ‎‏بود. با بعضی از دوستان مشورت کردیم و تصمیم گرفتیم که برویم منزل امام؛ خبری‏‎ ‎‏نبود، در را بسته بودند. خیال ما راحت شد و برگشتیم به سمت فیضیه.‏

‏کمی پایین تر از کوچه ارگ، با سیل فراریان از مدرسه فیضیه روبرو شدیم. معلوم شد‏‎ ‎‏درگیری شدیدی پیش آمده... بار دیگر نگران امام شدیم، با این تصور که قضیه ادامه پیدا‏‎ ‎‏می کند، برگشتیم رفتیم خدمت امام؛ امام تشریف آوردند بیرون، در یکی از اتاقهای‏‎ ‎‏بیرونی. ‏

‏کم کم مردم و طلبه ها می آمدند، مثل لشکر شکست خورده، جریان را تعریف‏‎ ‎‏می کردند. اخبار وحشتناکی مطرح می شد. امام همه را دلداری می دادند و جنبه های‏‎ ‎‏مثبت جریان را یادآور می شدند با تأکید بر اینکه «حالا مبارزه جدّی شده است». ‏

‏خبر آوردند که حاج انصاری واعظ را هم بازداشت کرده اند. امام فرمودند: «موضوع‏‎ ‎‏خوبی است برای داغ شدن مبارزه» شب را بیشتر همان اطراف خانه امام بودیم. ما‏‎ ‎


کتابامام خمینی (س) به روایت آیت الله هاشمی رفسنجانیصفحه 33
‏می ترسیدیم آنجا حادثه ای اتفاق بیفتد، الحمدلله پیشامدی نشد.‏

‏امام سیاست بسیار خوبی در آن مقطع، انتخاب کردند. همه امکانات تبلیغی حوزه را‏‎ ‎‏مخصوصاً وعّاظ ـ برای منعکس کردن مظالم رژیم به کار گرفتند، به طوری که نتیجه‏‎ ‎‏برعکس خواست رژیم شد. در آهنگ سخن و اعلامیه های امام هم تغییر محسوسی‏‎ ‎‏پیش آمد. پرخاشها شخص شاه را هدف قرار داد و حریم او شکسته شد. انتقادهای امام‏‎ ‎‏در گذشته طوری بود که دولت در آن مخاطب بود، و تا حدودی دربارۀ شاه رعایت‏‎ ‎‏می شد. حالا ـ با توجه به هتاکی شاه و این تهاجم و شکستن حریم روحانیت و مرجعیت ـ‏‎ ‎‏امام در یک مقابله به مثل عملی، شاه را انداختند زیر دست و پا، اعلامیه معروف ایشان‏‎ ‎‏در جریان فیضیه دارای چنین لحنی است و نقطه عطفی است در اعلامیه های امام.‏‎[2]‎

‎ ‎

کتابامام خمینی (س) به روایت آیت الله هاشمی رفسنجانیصفحه 34

  • حاج شیخ مرتضی انصاری واعظ، از واعظان مشهور شهر قم و فرزند مرحوم شیخ محمدحسین قمی است. وی که متولد سال 1323 هجری قمری است علوم ادبی و فقه و اصول را در حوزۀ علمیه قم نزد استادان وقت همانند میرزا محمدعلی ادیب تهرانی، آقا میرزا محمد همدانی و آیت اللّه خوانساری و مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری فرا گرفت. چندین سال به توصیۀ مرحوم حائری در گرگان اقامت کرده و در آن سامان به وعظ و خطابه پرداخت و سپس به قم بازگشت. وی در جمادی الاخر 1364 در سن 71 سالگی از دنیا رفت و در قبرستان شیخان قم دفن گردید.
  • . هاشمی رفسنجانی، اکبر؛ دوران مبارزه؛ ج 1، صص 138ـ140.