دولت آشتی ملّی

‏‏دولت آشتی ملّی‏‏ ‏

‏‏فاجعه آتش سوزی در سینما رکس آبادان (در 28 مرداد 1357)، که در اثر آن صدها نفر‏‎ ‎‏از مردم بی پناه، در آتش سوختند و امام آن را نتیجه خوی درندگی و وحشیگری رژیم و‏‎ ‎‏عمل شاه به وعده ای که برای ایجاد «وحشت بزرگ» داده بود، می دانستند.‏‎[1]‎‏ موج تازه ای‏‎ ‎‏از ناآرامیهای اجتماعی را به همراه آورد؛ موجی که سنگینی آن جمشید آموزگار را که در‏‎ ‎‏سرکوب تظاهرات و اعتراضات مردمی ناتوان کرده بود، با خود برد و جعفر شریف‏‎ ‎‏امامی را با سیاست «آشتی ملّی»‏‎[2]‎‏ در 15 شهریور 1357، روی کار آورد.‏

‏‏نخست وزیر جدید هم کوشید با اعلام ضرورت احترام گذاشتن به روحانیون،‏‎ ‎‏بازگرداندن تاریخ هجری به جای تاریخ شاهنشاهی... و آزادی نسبی مطبوعاتی به طوری‏‎ ‎‏که برای اولین بار در روزنامه کیهان و اطلاعات عکس و خبری از امام را در شماره‏‎ ‎‏فوق العاده ای (به تاریخ 7 شهریور 1357)، چاپ کردند، بر اوضاع کشور فایق بیاید. اما با‏‎ ‎‏شناختی که روحانیت و مردم از شریف امامی و رژیم شاه داشتند و با پیام امام مبنی بر‏‎ ‎‏اینکه: «تأسف و تأثر من آن است که دستگاه ظلم، ملت و روحانیون و سیاسیون را مثل‏‎ ‎‏اطفالی به حساب آورده اند که با یک توپ راضی می شوند. ملت ایران باید بداند که هیچ‏‎ ‎‏روحانی، با دولت ظلم و با اشخاص ستمگر که قرآن و احکام اسلام را به بازی گرفته اند،‏‎ ‎‏آشتی نمی کند و نمی تواند بکند.»‏‎[3]‎‏ تصور تسلط شریف امامی دور از ذهن می نمود.‏‎[4]‎

‏‎ ‎

‏‎

• . حضرت امام در 31 مرداد 1357 به مناسبت فاجعه آتش سوزی در سینما رکس آبادان پیامی را خطاب به اهالی آبادان فرستادند. در بخشهایی از این پیام آمده است:     من گمان نمی کنم هیچ مسلمانی بلکه انسانی دست به چنین فاجعه وحشیانه ای بزند جز آنان که به نظایر آن عادت نموده اند و خوی درندگی و وحشیگری، آنان را از انسانیت بیرون برده باشد. من تاکنون اطلاع کافی ندارم؛ لکن آنچه مسلّم است این عمل غیرانسانی و مخالف با قوانین اسلامی از مخالفین شاه که خود را برای حفظ مصالح اسلام و ایران و جان و مال مردم به خطر مرگ انداخته اند و با فداکاری از هم میهنان خود دفاع می کنند ـ به هر مسلکی باشند ـ نخواهد بود و قراین نیز شهادت می دهد که دست جنایتکار دستگاه ظلم در کار باشد که نهضت انسانی ـ اسلامی ملت را در دنیا بد منعکس کند. صحیفه امام؛ ج 3، ص 445.
• جعفر شریف امامی، کابینه خود را «کابینۀ آشتی ملی» نامید.
• . حضرت امام این پیام را در مورخه 6 شهریور 1357 و به مناسبت روی کار آوردن دولت شریف امامی و فریبکاریهای جدید شاه منتشر کرد. صحیفه امام؛ ج 3، ص 449.
• . انقلاب و پیروزی؛ صص 86 ـ 88.