امام در راه قم
اوایل اسفند 57، مقارن است با تصمیم امام برای رفتن به قم. به همین منظور، خیلی سریع اقدام کردند که نهادهای اصلی نظام، شکل قانونی بگیرد. البته در آن ایام، معمول نبود که انقلابیها چنین کاری بکنند و عموماً شکل گیری نهادهای نظام جدید در انقلابهای مهم، ده ـ پانزده سالی طول کشیده بود.
اعضای دولت موقت، خیلی خوششان نمی آمد که ایشان در تهران باشند و از تصمیم ایشان خوشحال شدند. ما هم قبول داشتیم که ایشان به قم بروند، چون در قم هم به ایشان دسترسی داشتیم و جای نگرانی نبود. نظر ایشان این گونه بود که در قم باشند و ما آن را پذیرفتیم.
امام در هنگام ترک تهران به مقصد شهر قم، بیانیه ای صادر کردند. در بخشی از این بیانیه که در چهارده بند بود و من در تهیه و تنظیم محتوای آن نقش داشتم و امام آن را با تشکر از ملت بزرگ آغاز کرده بودند، آمده بود: «... اگر بخواهیم استقلال واقعی به دست آوریم، باید سعی کنیم تمامی اشکال نفوذ امریکا، چه اقتصادی، چه نظامی و چه سیاسی و فرهنگی را از بین ببریم و من امیدوارم که ملت ایران به این مهم، هر چه زودتر برسند...»
کتابامام خمینی (س) به روایت آیت الله هاشمی رفسنجانیصفحه 85
همچنین، درباره رفراندوم تعیین نظام آینده کشور، در پیام امام تأکید شده بود: «لازم است تذکر دهم، آنچه اینجانب به آن رأی می دهم، «جمهوری اسلامی» است و آنچه ملت شریف ایران در سرتاسر کشور با فریاد از آن پشتیبانی نموده است، همین «جمهوری اسلامی» بوده است؛ نه یک کلمه زیاد و نه یک کلمه کم» کمی بعد از آنکه امام به قم رفتند، تازه مشخص شد که حضورشان در تهران تا چه حد ضروری است. خودشان دیدند که با توجه به وضعیت کشور، باید در تهران باشند، اما آمدنشان، به دلایل مهمی از جمله همین فکر ـ که بهتر است روحانیّت در امور اجرایی دخالتی نداشته باشد و از دور به نظارت و ارشاد بپردازد ـ حدود یکسال به طول انجامید.
کتابامام خمینی (س) به روایت آیت الله هاشمی رفسنجانیصفحه 86