برخی دیدگاههای فقهی امام

آزادی اقتصادی

آزادی اقتصادی

‏امام می فرمایند در حال طبیعی هیچ کس حق ندارد که روی اجناس مردم قیمت بگذارد.‏‎ ‎


کتابامام خمینی (س) به روایت آیت الله هاشمی رفسنجانیصفحه 265
‏این فتوای اولیه امام است. مدرکش «النَّاُس مُسَلّطون عَلَی أنفُسِهِم و أَموَالهم» ‏‎[1]‎‏ است. از‏‎ ‎‏افتخارات اسلام است که نمی خواهد بشر را تبدیل به فنر، و اختیارات انسان را محدود‏‎ ‎‏کند. امّا قضیه به اینجا ختم نمی شود؛ این آزادی وقتی که به دست گرگها، انحصارگرها و‏‎ ‎‏این دنیای کثیف می افتد، باز حکم همین است؟ نه! امام می فرمایند که: السابع: للأمام و‏‎ ‎‏والی المسلمین أن یعمل ما هو صلاح للمسلمین من تثبیت سعر أو حصر تجارة أو غیرها‏‎ ‎‏ممّا هو دخیل فی النظام و صلاح الجامعة.‏

‏همه آنهایی که گفتیم انحصار نیست، حق تحمیل قیمت نیست. حتی امام در احتکار،‏‎ ‎‏فتوایشان این است که در مرحله اول اجبار می کنند که بفروشند، قیمت را اجبار نمی کنند،‏‎ ‎‏اما اگر به نظام مربوط بشود، به صلاح جامعه مربوط بشود، این اقدام برای اجتماع خطر‏‎ ‎‏داشته باشد و تشخیص امام یا تشخیص والی و حکومت و دولت این باشد که به ضرر‏‎ ‎‏مستضعفان است، حق دارد قیمت را تحمیل بکند، قیمت روی جنس بگذارد که‏‎ ‎‏قیمت گذاری دولت بر این اساس است، حق دارد منحصر کند، بگوید که شکر، بنزین و‏‎ ‎‏آهن در اختیار دولت است و در شرایط محیط فاسد، والی مسلمین به دولت حق داده که‏‎ ‎‏همه چیز را انحصاری و تعیین قیمت کند.‏‎[2]‎

‎ ‎

کتابامام خمینی (س) به روایت آیت الله هاشمی رفسنجانیصفحه 266

  • .عوالی اللئالی ص 457
  • . هاشمی رفسنجانی، اکبر؛ خطبه های نماز جمعه؛ ج 2، ص 464.