حاج آقا فیروزی

‏‏ ‏

‏‏حاج آقا فیروزی‏

‏‏آشنایی من با خواهر دباغ به پیش از انقلاب برمی گردد. ایشان شاگرد شهید آیت الله ‏‎ ‎‏سعیدی بودند که خدا این شهید بزرگوار را قرین الطاف و رحمت لایتناهی خودش‏‎ ‎‏گرداند. در آن سالها خواهر دباغ پیرامون مسائل اجتماعی و مذهبی سخنرانی می کردند‏‎ ‎‏که رفته رفته این سخنرانیها تندتر شده، جنبۀ سیاسی هم به خود گرفت و مستقیماً رژیم‏‎ ‎‏شاه را نشانه رفت. خواهر دباغ علیه رژیم منفور پهلوی، شخص شاه و ظلم و جورهایی‏‎ ‎‏که در حق مردم مظلوم و مستضعف مرتکب می شدند، به ایراد سخنرانی می پرداختند و‏‎ ‎‏این مجالس همین گونه ادامه داشت تا مأموران ساواک ایشان و دخترشان را دستگیر‏‎ ‎‏کردند و آن دو، تا مدتی که من مدت دقیقش در ذهنم نیست، در زندان بودند. پدر خانم‏‎ ‎‏دباغ که خدا آن مرحوم را بیامرزد برای آزادسازی ایشان خیلی فعالیت کردند که البته‏‎ ‎‏مفید واقع نشد و خواهر دباغ کماکان دوران محکومیتشان را سپری کردند تا از زندان آزاد‏‎ ‎‏و به قصد معالجه از کشور خارج شدند.‏

‏‏     ایشان، معروف به دباغ هستند ولی نام و نام خانوادگی ایشان، مرضیه حدیدچی است‏‎ ‎‏که بعدها به ضرورت شهرت همسرشان حاج حسن دباغ لفظ «دباغ» هم به انتهای‏‎ ‎‏شهرتشان افزوده شد. از آنجا که این نام خانوادگی یعنی دباغ نزد رژیم شناخته شده بود،‏‎ ‎‏خواهر با مشخصات خودشان بلیت گرفته، از کشور خارج شدند و به انگلستان رفتند. من‏‎ ‎‏و همسرم هم که آنجا بودیم، هر از چندی ایشان را می دیدیم تا اینکه از آنجا هم خارج‏‎ ‎‏شدند. من گاهی از طریق همسرم و دیگران، از خواهر دباغ خبر می گرفتم و تا وقتی که‏
‏‎

‏‏     یکی از خاطراتی را که من از خانم دباغ، هیچ گاه فراموش نمی کنم و تصویر آن، مثل‏‎ ‎‏کیفیتی زنده همیشه در مخیله ام جاری و ساری است، به ایامی برمی گردد که ایشان‏‎ ‎‏سخنرانی می کردند. یکی از روزها که خانم دباغ در منزل ما سخنرانی می کردند و ما‏‎ ‎‏بلندگویی برای پخش شدن حرفهای ایشان در راهرو گذاشته بودیم، از ایشان سؤال‏‎ ‎‏کردیم: آیا وجود یک بلندگو در داخل منزل کفایت می کند؟ حاج خانم با شجاعتی‏‎ ‎‏مثال زدنی گفتند: نه خیر! یکی هم بیرون پنجره بگذارید تا صدا را به خارج از منزل هم‏‎ ‎‏منتقل کند. من که قبلاً به شما گفته بودم که این کار را بکنید! ما هم این کار را کردیم و‏‎ ‎‏سخنرانی ایشان همین طور خارج از منزل پخش می شد و دو نفر از همسایه های ما، به‏‎ ‎‏حالت اعتراض زنگ خانۀ ما را به صدا درآوردند. وقتی که من پیش آنها رفتم تا ببینم که‏‎ ‎‏چه کار دارند، معترضانه گفتند که صدای بلندگوی بیرون باید قطع بشود؛ در غیر این‏‎ ‎‏صورت، به سخنرانتان بگویید برود در حسینیه به ایراد سخن بپردازد. من، این اعتراض‏‎ ‎‏را به خواهر دباغ منتقل کردم و ایشان با وجود اینکه داشتند علیه رژیم وقت و حکومت‏‎ ‎‏شاه سخنرانی می کردند، بدون هیچ ترس و واهمه ای گفتند: لازم نیست بلندگوی بیرون‏‎ ‎‏قطع شود! و به سخنرانی شان ادامه دادند. آن روزها، یکی از مشکلات عمده حکومت و‏‎ ‎‏مأموران امنیتی شاه با سخنرانان، همین علیه رژیم سخن گفتن بود، وگرنه کار خاصی‏‎ ‎‏نداشتند. با این همه اگر کسی از سیاستها و حکومت شاه انتقاد می کرد، آن شخص را‏‎ ‎‏تحت تعقیب قرار می دادند و در صورتی که موفق به دستگیری وی می شدند، او را تحت‏
‏‎

‏‏     از دیگر اقدامات خانم دباغ، تهیه رساله ها و نامه های حضرت امام (س) بود که آنها را‏‎ ‎‏به خواهرانی که پای ثابت سخنرانیهای حاج خانم بودند می دادند تا خواهران مزبور، این‏‎ ‎‏رساله ها و اعلامیه ها را در این طرف و آن طرف پخش کنند. نوارهای سخنرانی هم، از‏‎ ‎‏این دست بود که توسط حاضران در جلسات سخنرانی خواهر دباغ، دست به دست‏‎ ‎‏پخش می شد. در این بین خود خانم دباغ، تعدادی از این اعلامیه ها را به نشانیهای افراد‏‎ ‎‏متنفّذ و رده بالای رژیم پست می کردند که این نشانیها را به طریقی به دست آورده بودند.‏‎ ‎‏در ضمن، از طریق همین بسته های پستی، گاهی هم نامه هایی از خودشان می فرستادند‏‎ ‎‏که در متن این نامه ها، دریافت کنندگان را راهنمایی می کردند و از آنها می خواستند که از‏‎ ‎‏حمایت کردن رژیم دست بردارند و دست به اعمال سفاکانه و غیر خداپسندانه علیه‏‎ ‎‏مردم انقلابی و مسلمانان نزنند.‏

‏‏     یک روز که قرار بود تا تعدادی از خواهران به خانۀ ما بیایند و عکس امام (س) را‏‎ ‎‏تحویل بگیرند تا آنها را پخش کنند، این مسأله لو رفت. آن روز من در مسجد‏‎ ‎‏امام حسین (ع)، در یک جلسه قرآن شرکت کرده بودم. روزهای جمعه آقای ناصر مکارم،‏‎ ‎‏هنگام صبح به مسجد یادشده می آمدند و ضمن ایراد سخنرانی و ذکر احادیثی از‏‎ ‎‏حضرت رسول اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع)، قرآن می خواندند و به تفسیر آن‏‎ ‎‏می پرداختند. آن روز ما شنیده بودیم مرحوم آیت الله گلپایگانی بشدت مریض هستند.‏‎ ‎‏من هم رو به حضار کردم و چون بین خودمان قرار گذاشته بودیم که اشاره مستقیمی به‏‎ ‎‏نام حضرت امام (س) و دیگر مراجع نکنیم، گفتم: برای سلامتی کلیۀ مراجع تقلید قم‏‎ ‎‏صلواتی عنایت فرمایید! همه صلوات فرستادند. آن روز پس از اتمام جلسه، مأمورانی‏‎ ‎‏آمده، من را گرفتند و ابتدا به طرف منزلمان بردند. دختر بزرگم که امروزه خودش فرزند‏‎ ‎‏بزرگی دارد در آن سالها کوچک بود. با زبانی کودکانه و در حالی که بغض گلویش را گرفته‏‎ ‎‏بود و داشت مثل بید می لرزید رو به من کرد و گفت: بابا جون! مامان را دستگیر کردند و‏‎ ‎‏بردند! و غافل بود از اینکه من هم دستگیر شده ام. مأموری که مأموریت داشت من را‏‎ ‎‏ببرد، صدایم کرد و گفت آماده باشم. به او گفتم: اگر اجازه بدهید یک چای بخورم و بعد‏
‏‎

‏‏     ‏‏البته از خانم دباغ خاطرات زیادی دارم که نقل کلیت هر کدامشان هم، فصول مفصلی‏‎ ‎‏را در بر خواهد گرفت. ایشان زنی بسیار شجاع و منحصر به فرد هستند که شاید دومی‏‎ ‎‏نداشته باشند. پیش از انقلاب من با ایشان و دامادهایشان ارتباط نزدیکی داشتم. پس از‏‎ ‎‏انقلاب هم حاج خانم مدتی در پادگان امام حسین (ع) بودند و عده ای زیر دستشان،‏‎ ‎‏آموزش نظامی می دیدند. در آن ایام منافقان دست به خرابکاری زده، با قطع کابلهای‏‎ ‎‏برق، در سامانۀ سیستم برق پادگان امام حسین (ع) اختلال ایجاد کرده بودند، به نحوی‏‎ ‎‏که پادگان یادشده، برق درست و حسابی نداشت. با این همه خانم دباغ لحظه ای از‏‎ ‎‏فعالیت نمی ایستادند و خود را وقف آموزش کرده بودند. برای مدتی ایشان به تنهایی کار‏‎ ‎‏می کردند تا اینکه منافقان از خدا بی خبر و ضد انقلاب، حادثه ای آفریدند و ماشین‏‎ ‎‏خواهر دباغ را هدف گلوله قرار دادند. وقتی ما ماشین مزبور را دیدیم، کاملاً سوراخ‏‎ ‎‏سوراخ شده و قطعاً کار خدا بود که حاج خانم، جان سالم به در برده بودند. پس از این‏
‏‎

‏‏     در خاتمه لازم می دانم به خصوصیات خواهر دباغ اشاره ای کنم و بگذرم؛ چرا که‏‎ ‎‏تفصیل آن در این مختصر نمی گنجد.‏

‏‏     خانم دباغ زنی بسیار شجاع و بی باک بودند که مردانه از عهده مأموریتهایی که به‏‎ ‎‏ایشان محول می شد، برمی آمدند. این مردانگی در وجود ایشان آنقدر بارز و برجسته بود‏‎ ‎‏که گاه گاه خود این بزرگوار به شوخی به من می گفتند: فلانی! انگار من به اشتباه زن‏‎ ‎‏آفریده شدم، بلکه باید مرد به دنیا می آمدم!‏

‏‏     در ضمن این اسطوره مقاومت، از عهده کارهایی برمی آمدند که دیگران قادر به انجام‏‎ ‎‏آن نبودند و یا دست کم، کم بودند کسانی که مثل ایشان باشند؛ مثلاً در تاریکی شب برای‏‎ ‎‏سرکشی، به این طرف و آن طرف می رفتند.‏

‏‏     اعمال، کردار و برخوردشان هم به گونه ای بود که طرف مقابل را به طور ناخودآگاه‏‎ ‎‏وادار به احترام و اطاعت می کرد. وقتی حرف می زدند و تصمیمی می گرفتند، کسی‏‎ ‎‏اعتراض نمی کرد؛ چرا که واضح بود که این بهترین تصمیمی است که در آن شرایط‏‎ ‎‏می شود گرفت. در ضمن هیچ گاه هم خودشان را تبلیغ نمی کردند و سوابق مبارزاتی خود‏‎ ‎‏را در پیش و پس از انقلاب به رخ کسی نمی کشیدند، اما همه می دانستند که خواهر دباغ،‏‎ ‎‏خیلی بیشتر از بسیاری از مبارزان انقلابی، برای این انقلاب زحمت کشیده اند و در این‏‎ ‎‏زمینه، بی توقع عمل کرده اند. همین که شخصی بیاید و زندگی، همسر و فرزندانش را به‏‎ ‎‏امان خدا رها کند و به مسئولیتش بیندیشد و بپردازد، بخصوص که آن شخص هم یک زن‏‎ ‎‏باشد که سرشار از حس مادری است و بچه هایش را با تمام وجود، از دل و جان‏‎ ‎‏می پرستد و دوست دارد، نشان دهندۀ روح بزرگ ایشان می باشد. من از خدا می خواهم‏‎ ‎‏که خواهر دباغ را که می تواند الگویی برای تمام زنان جامعه باشد و نماد مقاومت است‏‎ ‎‏سالیان سال برای انقلاب نگه دارد. ان شاء الله .‏

‏‎ ‎

‏‎