برخورد حوزه نجف چگونه بود؟ و اصلا نجفی ها چه خصوصیاتی
کتابگوشه ای از خاطرات حجت الاسلام والمسلمین سید محمود دعاییصفحه 147
داشتند؟
نجفی ها مختلف بودند. انسانهایی با یک سری صداقتها و بینش های خاص خودشان و به دور از فعالیتهای اجتماعی و سیاسی بودند. درسشان را می خواندند و کار و زندگی روزمره شان را ملاک قرار می دادند و اصلا در مایه مبارزات سیاسی نبوده و حتی بینش سیاسی نداشتند. آنها طبیعتا به دلیل پاکی فطرت و صداقتشان، به سادگی با مسائل اجتماعی و سیاسی روبه رو می شدند و هر چیزی را که به آنها القاء می شد می پذیرفتند. بدیهی است نقش حاج آقامصطفی در سازندگی و جهت دهی آن عناصر ساده بسیار مفید بود. البته معدود افرادی هم به شدت طرفدار و وابسته به تشکیلات دربار و رژیم شاه بودند. بعضی از آنها خباثت ذاتی داشتند و عناصر ناپاک و فاسد و فرصت جو و غیر قابل اصلاح بودند و بعضی دیگر گمراه بودند که می بایست به نحوی آگاه شوند. افراد معاند می بایست افشاء و منزوی شوند و گروه دوم که به دلیل نا آگاهی به رژیم خوش بین بودند ارشاد شوند. در هر صورت حاج آقامصطفی مانند سدی در مقابل این حوادث می ایستاد تا مانع هر گونه صدمه ای به امام چه از لحاظ شخصیتی و چه از لحاظ روحی شود.
ایشان چون بازویی توانا و قدرتمند که همیشه نقش سازندگی و روشنگری و دفاع از پدر را بر عهده داشت، ایستادگی می کرد.
وضعیت عراق در آن زمان چطور بود؟ و چرا شیعیان از نظر امام در مبارزه بارژیم شاه پیروی نمی کردند؟
عراق بعد از تحولاتی که در آن صورت گرفته بود وضع خاصّی
کتابگوشه ای از خاطرات حجت الاسلام والمسلمین سید محمود دعاییصفحه 148
داشت. کودتاهای پیاپی صورت گرفته بود. شیعیان در حکومت اکثریت مطلق را نداشتند. و عناصر غیر شیعی در آن جا قدرت داشتند. دولتها و رژیمهایی که بر سر کار می آمدند و بر امور کشور حاکم بودند موقعیتهای مذهبی شیعیان را درک نمی کردند و عکس العملهایی ویژه در قبال آنان داشتند. به همین دلیل اکثر شیعیان بر اثر تبلیغاتی که رژیم شاه می کرد و خود را تنها رژیم شیعه اثنی عشری می نامید و شاه را تنها شاه شیعه دنیا قلمداد می کرد، از او حمآیت می کردند. تصور می کردند که به جهت از بین نرفتن این قطب در جهان اسلام نباید علیه او مبارزه کرد و حتی به جای تضعیف رژیم می بایست از آن حمایت نمود. بدیهی است که آگاه کردن شیعیان این منطقه و نشست و برخاست و گفتگو با آنها، شاید به دلیل مصائب و سختی هایی که در طول زمان از حکومتهای غیرشیعی کشیده بودند امری آسان نبود. حاج آقامصطفی در مراودات خود با قشرهای وسیعی از روحانیون پاک سرشت نجفی توانسته بود آنها را تحت تاثیر قرار دهد.
نظر امام خمینی در مورد حاج آقامصطفی و نقشی که در عراق داشت چگونه بود؟
با توضیحاتی که از وضعیت حاج آقامصطفی در زمان تحصیل و تبعید امام در ترکیه دادم می توان به عنایت و توجه ویژه امام به ایشان پی برد.
امام به دلیل استعدادی که در حاج آقامصطفی می دید از او به عنوان یک نیروی بالقوه و رهبر ارجمند آینده جهان اسلام نام می برد و در تعبیر خیلی رسا و کوتاهی که خود امام از ایشان داشت می گفت: «مصطفی
کتابگوشه ای از خاطرات حجت الاسلام والمسلمین سید محمود دعاییصفحه 149
امید آینده اسلام بود». این تعبیر نشان می داد که امام تا چه حد به فرزانگی، دیانت و اجتهاد ایشان اعتقاد داشت. البته امام با آن ویژگی ها و وارستگی های معنوی و اخلاقی و علمی اش گزافه نمی گفت.
کتابگوشه ای از خاطرات حجت الاسلام والمسلمین سید محمود دعاییصفحه 150