فصل دوم : فعالیت های سیاسی ، اجتماعی و دانشجویی

مقدمات تشکیل انجمن اسلامی دانشجویان‌

‏از سال های 44 و 45 عده ای از دانشجویان مسلمان که به خارج آمده بودند به فکر ‏‎ ‎‏تاسیس انجمن اسلامی بودند. مثل هر سازمان یا انجمنی، در ابتدا عده معدودی همفکر ‏‎ ‎‏هسته اولیه را تشکیل می دهند و فعالیت خودشان را سر و سامان می دهند و به دنبال ‏‎ ‎‏شناسایی و افزایش عضو برمی آیند. وقتی که ما انجمن اسلامی دانشجویان را در شهر ‏‎ ‎‏آخن تاسیس کردیم از وجود انجمن های اسلامی در سایر نقاط آلمان اطلاعی نداشتیم. ‏‎ ‎‏عده ای از افراد وابسته به نهضت مقاومت ملی با سفر به آلمان غربی، دانشجویان ‏‎ ‎‏مسلمان را تشویق کرده بودند که یک سازمان دانشجویی به وجود بیاورند، لذا در دو ـ ‏‎ ‎‏سه شهر آلمان تشکل های اسلامی دانشجویی پاگرفته بود و آنها درصدد برآمدند که ما ‏‎ ‎‏را دعوت کنند. فردی به نام مصطفی حقیقی به همین منظور به آخن آمد. اتفاقاً شبی ‏‎ ‎‏آمد که ما هم جلسه داشتیم. ایشان خیلی خوشحال شد و ما را دعوت کرد که در کنگره ‏‎ ‎‏چهارم سالآنه آنها در شهر تریر‏‎[1]‎‏ شرکت کنیم. پنج شش نفری بودیم که تقریباً نیمی از ‏‎ ‎‏اعضای انجمن اسلامی دانشجویان آخن را تشکیل می دادیم، به آن کنگره رفتیم. مرحوم ‏‎ ‎‏دکتر بهشتی هم برای اولین بار حضور داشتند و مقداری هدایت و راهنمایی کردند. ‏‎ ‎‏کنگره سال بعد در شهر هانور‏‎[2]‎‏ تشکیل شد که کنگره پنجم اتحادیه انجمن های اسلامی ‏‎ ‎‏بود که به عقیده من نقطه عطف فعالیت های انجمن اسلامی دانشجویان خارج از کشور ‏‎ ‎

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 1صفحه 75
‏محسوب می شود. کنگره اول و دوم و سوم در سال های 1965 و 1966 برگزار شده ‏‎ ‎‏بود. کنگره چهارم همزمان بود با ورود و حضور دکتر بهشتی در هامبورگ. ایشان هم از ‏‎ ‎‏لحاظ عقیدتی و هم از جنبه سیاسی پشتوانه خوبی برای دانشجویان مسلمان بودند در ‏‎ ‎‏مقابل اندیشه مارکسیستی و لنینیستی و وابستگان ایرانی آن که غرق در چارچوب ‏‎ ‎‏بافته های حزبی و تشکیلاتی بودند. پیش از این دانشجویان مسلمان ایرانی احساس ‏‎ ‎‏ضعف می کردند و اعتماد به نفس نداشتند، اما با آمدن مرحوم بهشتی و برقراری ارتباط ‏‎ ‎‏با ایران و نیز ارتباط دانشجویان با فعالیت های فرهنگی در داخل کشور بویژه ‏‎ ‎‏اندیشه های دکتر شریعتی، رفته رفته آن حالت ضعف برطرف شد و دانشجویان به ‏‎ ‎‏سلاح ایدئولوژیکی اسلامی مجهز شده و در کنگره چهارم در شهر تریر، دارای هویت ‏‎ ‎‏جدی گردیدند. حدود یکصد و خرده ای نفر که از لحاظ سیاسی بسیار پخته و از لحاظ ‏‎ ‎‏اندیشه مذهبی مسلط و مجهز که احساس هویت و شخصیت می کردند و دیگر نسبت ‏‎ ‎‏به اندیشه های مارکسیستی عقده ای نبودند در اندک مدتی کادر اصلی اتحادیه را شکل ‏‎ ‎‏دادند.‏

‏اولین دوره ای که من به عضویت هیات مدیره انجمن اسلامی دانشجویان در اروپا ‏‎ ‎‏درآمدم در کنگره پنجم سال‏‏ا‏‏نه در سال 1347 بود که به عنوان مسوول روابط بین الملل ‏‎ ‎‏تصمیم گرفتم با امام در نجف ارتباط برقرار کنیم که هم موجودیت این سازمان و ‏‎ ‎‏اهداف و فعالیت های آن را به اطلاع ایشان برسانیم و هم طبعاً نیازمندی هایی داشتیم چه از لحاظ پشتیبانی سیاسی و فکری و ایدئولوژیکی و چه از لحاظ مالی که از رهنمودها ‏‎ ‎‏و کمک های ایشان استفاده کنیم. البته اتحادیه بنایش بر این بود که از هیچکس کمک ‏‎ ‎‏مالی نگیرد مگر آنکه بدون قید و شرط باشد که وابستگی در سازمان بوجود نیاید. ‏‎ ‎‏تامین هزینه ها با استفاده از کمک های مالی اعضاء بود، البته شگردهای متفاوتی برای ‏‎ ‎‏این کار داشتیم.‏

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 1صفحه 76

  • . Trier.
  • . Hannover.