فصل دوم : فعالیت های سیاسی ، اجتماعی و دانشجویی

تدارک مراسم عظیم چهلم در بیروت

‏بعد از مراسم خاکسپاری آمدیم به دفتر آقای صدر در دمشق، آنجا عده زیادی از افراد ‏‎ ‎‏به ما ملحق شدند، ناهاری خوردیم و دسته جمعی حرکت کردیم به طرف بیروت. در ‏‎ ‎‏آنجا در پی تدارک مراسم هفت و چهلم برآمدیم. همگی نظرمان این بود که مراسم ‏‎ ‎‏چهلم را به یک میتینگ بزرگ سیاسی تبدیل کنیم که همین طور هم شد. در این فاصله ‏‎ ‎‏تبلیغات علیه آقای صدر زیاد بود. تعدادی از علماء و روحانیون مخالف شریعتی از ‏‎ ‎‏برنامه ای که آقای صدر در مراسم تدفین و شب هفت او تدارک دیده بود، ناراضی ‏‎ ‎‏بودند. از زبان خود آقای صدر شنیدم که یکی از افرادی که اعتراض کرده بود آقای ‏‎ ‎‏اشراقی داماد امام بود که پیام داده بود که از شما انتظار نبود چنین کاری بکنی آن هم ‏‎ ‎‏برای چنین کسی که خودش را در ردیف اولیاء و پیامبران می خواهد قرار دهد. آقای ‏‎ ‎

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 1صفحه 141
‏صدر پاسخ داده بود که من معتقد نیستم که هرچه دکتر شریعتی گفته صددرصد درست ‏‎ ‎‏است. هر کسی به میزانی که تلاشش زیاد است، امکان خطاء و اشتباهش هم وجود ‏‎ ‎‏دارد، اما این جور هم نیست که تخطئه بکنم فکر و اندیشه ای را که به این خوبی و ‏‎ ‎‏زیبایی موفق شده مذهب را به دانشگاه ببرد و یک روشنگری فرهنگی انجام بدهد و ‏‎ ‎‏اگر شما این سیطره عظیمی که در دل و مغز و اندیشه و روح جوانان پیدا کرده ‏‎ ‎‏بخواهید بگیرید چه چیزی می خواهید به جایش بگذارید؟‏

‏در خود لبنان هم منصور قدر سفیر ایران و آخوندهای وابسته به او و عده ای دیگر ‏‎ ‎‏علیه آقای صدر تبلیغات گسترده ای به راه انداختند. تبلور و اوج این مخالفت ها در ‏‎ ‎‏مراسم چهلم دکتر شریعتی در بیروت بود. از پیش از آن تلاش هایی صورت گرفت که ‏‎ ‎‏به نوعی اقدامات انجمن های اسلامی دانشجویان در تکریم دکتر شریعتی را تخطئه کنند. ‏‎ ‎‏از کسانی که سخت مخالف این اقدامات بود آقای جلال الدین فارسی بود. او با توجه ‏‎ ‎‏به حسادتی که نسبت به دکتر شریعتی داشت، از این جنب و جوشها زیاد خوشش ‏‎ ‎‏نمی آمد. همان موقع شنیدم دو ـ سه نفر را تحریک کرده بود که بیایند در محل مراسم ‏‎ ‎‏به در و دیوار شعارهایی بنویسند که بیشتر جنبه بهره برداری گروهی و فرقه ای داشت و ‏‎ ‎‏در این بین از عکس امام هم سوء استفاده می کردند. یعنی عکس امام را به گونه ای ‏‎ ‎‏چاپ کرده بودند که نام سازمان و دسته جات خودشان روی آن به طور مفصل تبلیغ ‏‎ ‎‏شده بود و اگر می خواستیم آن را قیچی کنیم عکس امام خدشه دار می شد. این گروه نه ‏‎ ‎‏دعوت کننده، نه حمایت کننده و نه شرکت کننده بودند و دلیلی نداشت که از آنها تبلیغ ‏‎ ‎‏شود. منشاء این تبلیغات و پلاکاردهای تفرقه افکن، آخوندهای وابسته به سفارت ایران ‏‎ ‎‏و دوستان آقای فارسی بودند، لذا دوستان ما از نصب پلاکاردهای آنها جلوگیری کردند ‏‎ ‎‏و درگیری های کوچکی هم در این میان روی داد. اما مجلس بسیار باشکوهی برگزار ‏‎ ‎‏شد. سخنرانی افتتاحیه بر عهده آقای شیخ جعفر یعقوب سخنگوی مجلس اعلای ‏‎ ‎‏شیعیان لبنان بود که بسیار پرشور ایراد شد. بعد از طرف جنبش ملی و اسلامی ایران ‏‎ ‎‏سخنانی ایراد گردید. آقای قطب زاده پیام نهضت آزادی ایران را قرائت کرد. پیام هایی ‏‎ ‎‏نیز از سوی سازمان های اسلامی کشورهای مسلمان مانند اریتره، مراکش، اندلس و ‏‎ ‎

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 1صفحه 142
‏سودان، تونس و پاکستان و خیلی از سازمان های معروف خوانده شد. در این مراسم ‏‎ ‎‏اکثر قریب به اتفاق مبارزین مقیم سوریه و لبنان حضور داشتند. از نجف فکر می کنم ‏‎ ‎‏آقای املایی نیز آمده بود. اوج مراسم سخنرانی امام صدر و سپس یاسر عرفات بود که ‏‎ ‎‏نوار آن به ایران هم رسید و تکثیر و چاپ شد. مجموعه سخنرانیها و پیام ها را ما در ‏‎ ‎‏ویژه نامه نشریه قدس هم به زبان عربی و هم به زبان فارسی چاپ کردیم. این تظاهرات ‏‎ ‎‏و مراسم در میان مبارزین مقیم اروپا و خاورمیانه تاثیر زیادی داشت و اخبار آن به ایران ‏‎ ‎‏هم رسید و در روحیه انقلابی مردم اثرگذار بود.‏

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 1صفحه 143