تغییر شرایط سیاسی در ایران

‏‏روش های پلیسی و سیاست اختناق و سرکوب مخالفان که در دستور کار رژیم قرار ‏‎ ‎‏داشت، موجب پیدایش سازمان های مخالف و قدرت روزافزون نیروهای اپوزیسیون ‏‎ ‎‏شده بود. نهضت مقاومت ملی چنانکه گفته شد در شکل و شمایل یک سازمان سیاسی ‏‎ ‎‏اسلامی پا به میدان مبارزه گذارده بود. دانشجویان دانشگاه ها بر فعالیت های سیاسی ‏‎ ‎‏خود شدت بخشیده و پیوسته بر تلاش های خود می افزودند. در پی کودتای عبدالکریم ‏‎ ‎‏قاسم در عراق علیه رژیم سلطنتی در سال 1958 (1337) و خروج آن کشور از پیمان ‏‎ ‎‏سه جانبه نظامی بغداد که در سال 1955 (1334) با ایران و دولت انگلیس برای مبارزه ‏‎ ‎‏علیه نفوذ کمونیسم منعقد گردیده بود، عملاً ایران نیز از این پیمان نظامی تدافعی خارج ‏‎ ‎‏گردید و ایالات متحده نفوذ نظامی خود را در ایران افزونتر ساخت و در کنار تحولات ‏‎ ‎‏عراق، اوضاع سیاسی در ترکیه نیز دولت عدنان مندرس علیرغم بستن و تعطیل کردن ‏‎ ‎‏دانشگاه ها و سرکوب مخالفان، ناچار از اعلام حکومت نظامی گردیده و همه این ‏‎ ‎‏حوادث، در مجموع شرایط منطقه و خاورمیانه را آن هم پس از ماجرای انگلیس و ‏‎ ‎‏فرانسه با دولت انقلابی مصر و بسته شدن کانال سوئز، با بحرانی دامن گستر روبه رو ‏‎ ‎‏ساخته بود.‏