فصل سوم : کنفدراسیون دانشجویان و محصلین ایرانی

سیاست ‌های دوگانه آمریکا و شاه

‏با روی کار آمدن امینی، سیاست های به اصطلاح «دفع فشار» آمریکا با قول به ‏‎ ‎

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 1صفحه 175
‏اصلاحات سیاسی و اقتصادی به مرحله اجرا درآمد. علیرغم تسلیم کامل امینی به ‏‎ ‎‏اجرای سیاست های آمریکایی تعدیل و کنترل، شاه در نظر داشت، قدرت ارتش را ‏‎ ‎‏افزایش دهد تا به خیال خود بتواند در مقابل عراق که پس از خروج از پیمان بغداد، به ‏‎ ‎‏اردوی نظامی شوروی پیوسته بود، نیروی باز دارنده و در مرحله بعد نیروی تهاجمی ‏‎ ‎‏کارساز داشته باشد. این مسئله در حقیقت با سیاست دو گانه و متضاد، تقلیل ارتش که ‏‎ ‎‏مورد نظر کندی در یکسو و سیاست تقویت ارتش از سوی دیگر که جمعیت ‏‎ ‎‏جمهوری خواهان آمریکا طرفدار آن بودند مواجه گردید.‏

‏با قتل کندی تمامی این برنامه ها بر هم ریخت و شاه ترجیح داد هم برای تحریک ‏‎ ‎‏آمریکاییان و هم به منظور ایجاد موازنه مثبت، جهت کاهش فشار تبلیغاتی روس ها با ‏‎ ‎‏اتحاد جماهیر شوروی نیز وارد معامله نظامی و تسلیحاتی گردد.‏

‏چنانکه قبلاً گفته شد، در این زمان جبهه ملی دوم اعلام موجودیت کرد؛ و سپس با ‏‎ ‎‏انحلال آن و تشکیل جبهه ملی سوم، در سال 1340 جمعیت نهضت آزادی تشکیل و ‏‎ ‎‏وارد کارزار سیاسی شد. نزدیکی سران نهضت آزادی با روحانیت و خصوصاً آیت الله ‏‎ ‎‏خمینی موقعیت آنان را در دانشگاه برجسته تر ساخت. دانشجویان دانشگاه تهران ‏‎ ‎‏مبارزات گسترده ای را سامان دادند، حزب ایران به رهبری اللهیار صالح و کریم ‏‎ ‎‏سنجابی، حزب ملت ایران به رهبری داریوش فروهر و حزب مردم ایران و ‏‎ ‎‏سوسیالیست های مسلمان هم جداگانه و هم در چارچوب جبهه ملی به برگزاری ‏‎ ‎‏میتینگ های سیاسی پرداختند.‏

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 1صفحه 176