گله امام صدر از به روز نبودن حوزه های علمیه

‏‏* اجازه دهید برگردیم به سفری که با امام صدر به پاریس برای دیدار با دکتر شریعتی‏‎ ‎‏ داشتید، اشاره کردید که امام صدر از به روز نبودن حوزه‌های علمیه اظهار دلتنگی کرده ‏‎ ‎‏بودند؟‏

‏‏بله همینطور است. در بعد از ظهر فردای آن ملاقات، من در حومه شهر پاریس با ‏‎ ‎‏یکی از وکلای مدافع فرانسوی قرار ملاقاتی گذاشته بودم تا دایی‌جان را ببیند. آن ‏‎ ‎‏شخص که «رولن دوما» نام داشت، بعد‌ها در کابینه میتران وزیر امور خارجه فرانسه ‏‎ ‎‏شد. آن روز در یکی از دهکده‌های اطراف پاریس، در کنار دریاچه‌ای نشسته بودیم و ‏‎ ‎‏قهوه می‌خوردیم. قبل از اینکه آقای دوما بیاید، حدود نیم ساعت سه ربعی وقت ‏‎ ‎‏داشتیم. در آنجا دایی‌جان تقریباً تمام مدت برای من صحبت کردند که اوج دردمندی ‏‎ ‎‏ایشان را نسبت به مشکلات جوامع دینی و خصوصاً جامعه روحانیت خودمان نشان ‏‎ ‎‏می‌داد! من واقعاً همیشه غبطه می‌خورم که چرا اینجور وقت‌ها ضبط صوت همراهم ‏‎ ‎‏نبود. همیشه فکر می‌کردیم که بعد‌ها هم مجال داریم و این حرفها را ضبط خواهیم ‏‎ ‎‏نمود. ایشان در آن روز از کارهایی صحبت می‌کردند که باید صورت بگیرد و اینکه ‏‎ ‎‏زمان دارد به سرعت از دست می‌رود. ایشان بشدت متاسف بودند از اینکه روحانیت را ‏‎ ‎‏اسیر مسائلی کرده‌اند که مشکلات خود و نیازهای عصر را نمی‌بیند! در حالیکه توقعات ‏‎ ‎‏دنیا روز به روز زیادتر می‌گردد! یک حالت شکوه‌ای از هم‌صنفان خودشان داشتند که ‏‎ ‎‏چرا اینقدر عقب هستند! مثلاً با تاسف می‌گفتند که گاهی از ایشان سوالاتی یا ‏‎ ‎‏توضیحاتی خواسته می‌شود که اصلاً نباید در ذهن طرف ایجاد شود! چه رسد به اینکه ‏‎ ‎‏در ذهنش ایجاد شود و نتواند از عهده جواب آن برآید! یادم هست که در نجف تنی ‏‎ ‎‏چند از روحانیون از ایشان گله کرده بودند که چرا برای تاسیس مجلس اعلای اسلامی ‏‎ ‎‏‌شیعه تلاش می‌کند! و این را دلیل بر وابستگی ایشان به امپریالیسم می‌دانستند! و ‏‎ ‎

‎

‎

‎

‏‏می‌گفتند که ایشان به جای اینکه در جهت وحدت مسلمانان قدم بردارد تا تعدادشان ‏‎ ‎‏بیشتر نشان داده شود و نتیجتاً ریاست جمهوری لبنان از آن مسلمانان گردد، باعث ‏‎ ‎‏انشقاق صفوف آنان می‌گردد! تمامی ‌تلاش‌های ایشان را خدشه‌دار می‌کردند و سعی ‏‎ ‎‏می‌کردند به نوعی در ذهن امام هم نسبت به آقای صدر شبهه ایجاد کنند. البته ‏‎ ‎‏هوشیاری امام و درایت ایشان مانع توفیق آنها می‌شد.‏

‏‎