با خروج انگلیس از بحرین و اعلام استقلال و پذیرش آن از طرف ایران، نیکسون در سال 1972، به ایران سفر کرد. در همین سفر بود که شاه موافقت آمریکا را برای خرید هواپیمای 5F،14F ،16F جلب کرد، و نیکسون قول داد همه گونه جنگ افزارهای مورد نظر ایران را بدون دغدغه خاطر تامین کند. و این همه در حالی بود که کارشناسان نظامی ایران و خلبانان نیروی هوایی آموزش های لازم نظامی را نداشتند. به منظور جبران این کمبود مقرر شد کارشناسان و مستشاران نظامی آمریکا به ایران سرازیر شوند. حضور مستشاران آمریکایی البته قبل از این سال ها هم بود. اما در این دوران این امر تشدید شد.
با یک طراحی بلند مدت استراتژیک به سردمداری هنری کسینجر، قیمت نفت ناگهان چهار برابر شد و کشورهای نفت خیز صاحب در آمدهای کلان و غیرقابل تصور
خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 1صفحه 280
می شدند. تاثیر این افزایش بهای نفت، کشورهای اروپایی و شرق آسیا را با بحران مالی روبه رو می ساخت. اما ایالات متحده به دلیل نیاز کمتر به نفت، از این افزایش بهای نفت کمتر متضرر می شد. وانگهی با برنامه مسلح ساختن ایران و عربستان سعودی و کشورهای منطقه، قسمت اعظم درآمدهای نفتی، مجدداً به ایالات متحده بازمی گشت. طرح امریکایی افزایش ناگهانی بهای نفت را جیمز اکینز سفیر وقت ایالات متحده در عربستان فاش ساخت.
درگیری زمامداران امریکایی به ویژه نیکسون، به دنبال رسوایی واترگیت در انتخابات ریاست جمهوری، حدود 2 سال فرصت طلایی را به شاه داد تا زد و بندهای خود را با سرمایه داران نظامی و صنایع جنگی آمریکا ادامه داده و جنون آمیز به خرید تجهیزات پیشرفته نظامی روی آورد.
روشنگری های امام طی اعلامیه های مختلف و هم چنین مبارزات دانشجویان دانشگاه ها و سیاسیون مذهبی و ملی و طلاب جوان، موجبات خشم روزافزون مردم را از حضور مستشاران امریکایی که هر روز بر تعداد آنان و خانواده هایشان افزوده می گشت، باعث می شد.
توجه بیش از حد امریکاییان به ارتش ایران و عدم توجه به اثرات سوء اجتماعی حضور خانواده های امریکایی در کشور مسلمان ایران و نیز خفقان روزافزون سیاسی در کشور و خشونت بیش از حد ساواک در برخورد با مبارزان، بدون توجه به علل و عوامل رشد مبارزات مردم ایران، ساواک و سیا و دست اندرکاران رژیم را از شناخت دستاوردهای نفوذ امام و یاران ایشان و مبارزان مسلمان و برنامه های آنان در ابعاد سه گانه نهضت، به کلی غافل ساخته بود. مبارزات دانشجویان در خارج از کشور و نیز تحولات لبنان و پیروزی های امام موسی صدر در آن خطه، توجه کامل تئوریسین های رژیم را به خود جلب نکرد. از دید کارشناسان مسائل سیاسی ایران در رژیم شاه و حامیان امریکایی او، حرکت های مذهبی در ایران بدلیل خصلت ارتجاعی آن فاقد توفیق بوده و مردم حق شناس و عاشق سلطنت و شاه، چشم خود را بر پیشرفت های روزمره
خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 1صفحه 281
ایران و نزدیک شدن به دروازه تمدن بزرگ هرگز نخواهند بست و تسلیم اتحاد ارتجاع سرخ و سیاه نخواهند شد! بالا رفتن درآمد نفت و سرگرمی دولتمردان به چپاول و غارت ثروت های مردم و درآمدهای ناشی از افزایش بهای نفت، آنان را به کلی از تحولات داخلی و مسیر آن غفلت زده کرده بود، بطوری که وقتی از اواسط دهه هفتاد مبارزات مردم ایران وارد مرحله تعیین کننده خود گردید، خواب غفلت هم چنان بر سیاستمداران امریکا سایه افکنده بود، وگرنه چگونه عدم توجه ریچارد هلمز سفیر آمریکا در ایران که قبلاً ریاست سازمان سیا را برعهده داشته و یک کارشناس کارکشته اطلاعاتی و امنیتی بوده است و از سوی دیگر هدایت سازمان های اطلاعاتی در ایران را نیز در دست داشت، بر تحولات بنیادین اجتماعی در ایران قابل توجیه است؟
خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 1صفحه 282