فصل سوم : گفتگـو

تلاش برای مشوش کردن ذهن امام خمینی علیه آقای صدر

* همین افراد می‌کوشیدند تا ذهن امام خمینی(ره) را هم نسبت به امام موسی صدر خراب کنند؟

‏در یک مقطعی آقای فارسی مرتباً گزارشهایی برای امام می‌فرستاد و سعی داشت ‏‎ ‎‏ذهن امام را نسبت به آقای صدر مشوش کند. علاوه بر این او و برخی افراد سعی ‏‎ ‎‏می‌کردند از طریق حاج آقا مصطفی، نظر امام را درباره آقای صدر تحت‌ت‏‏ا‏‏ثیر قرار دهند. ‏‎ ‎‏حاج آقا مصطفی دارای دیدگاههای خاصی بود و بیشتر در فکر جاانداختن مرجعیت ‏‎ ‎‏علی‌الاطلاق امام، هم در ایران و هم در کل عالم تشیع بود. خودش صراحتاً به من گفت ‏‎ ‎‏که گِله ما از آقای صدر این است که او در لبنان آقای خویی را به عنوان مرجع معرفی ‏‎ ‎‏کرده‌است. همین انتقاد را نسبت به شهید سید محمدباقر صدر هم مطرح می‌کرد. البته ‏‎ ‎‏امام موسی صدر، نهایت اشتیاق و علاقه را به امام داشت و برای رهایی ایشان از تبعید ‏‎ ‎‏در ترکیه تلاشهای گسترده‌ای انجام داد. از آن جمله دیدار و ملاقات با پاپ در واتیکان ‏‎ ‎‏بود، که به عقیده مرحوم آیت‌الله العظمی‌خویی مهمترین عامل انتقال امام از ترکیه به ‏‎ ‎‏عراق بود.‏‎[1]‎‏ امام صدر می‌گفت در باب مرجعیت عالم تشیع چهره‌های شناخته شده در ‏‎ ‎‏این منطقه آقایان سید عبدالهادی شیرازی، حکیم و خویی هستند، و آقای خمینی آن ‏‎ ‎‏طور که در ایران شناخته شده، برای شیعیان خارج از ایران شناخته شده نیستند. اگر من ‏‎ ‎‏ایشان را آن طور که مورد نظر آقایان است مطرح کنم، یک حالت تصنعی دارد و در ‏‎ ‎‏ش‏‏ا‏‏ن ایشان نیست. مردم باید به مرور با مسائل ایران آشنا شوند. اکثر شیعیان لبنان به ‏‎ ‎

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 2صفحه 173
‏دلیل اقدامات روحانیون درباری و تبلیغات سفارت ایران و عوامل دیگر تصویری که از ‏‎ ‎‏شاه دارند، غیر از تصویری است که شما از شاه دارید. آنها شاه را به عنوان یک زمامدار ‏‎ ‎‏و رئیس یک حکومت شیعه می‌شناسند و برای او قداست قائل هستند. عوامل رژیم شاه ‏‎ ‎‏در لبنان اینگونه تبلیغ کرده اند که او خیلی خواهان نجات شیعیان از فقر و بدبختی ‏‎ ‎‏است. ولی صدر به دلیل خصومتهای خانوادگی مانع این است که شاه به شما کمک ‏‎ ‎‏کند. آقای صدر می‌گفت من در این چند جبهه باید بجنگم و این افکار را عوض کنم. ‏‎ ‎‏از جمله مطالبی که آخوند‌های درباری ـ به تعبیر امام ـ می‌گفتند این بود که چه معنی ‏‎ ‎‏دارد یک روحانی ایرانی بلند شود و بیاید به لبنان و رهبری شیعیان را برعهده بگیرد؟ از ‏‎ ‎‏این تحریکات علیه امام موسی صدر زیاد بود. بنابراین محذوراتی که آقای صدر به ویژه ‏‎ ‎‏در اوایل ورود امام به نجف داشتند، اقتضا می‌کرد، نتوانند بحث مرجعیت مطلق امام را ‏‎ ‎‏مطرح کنند.‏

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 2صفحه 174

  • . این مطلب را آیت الله خویی در جمع عده ای از بزرگان نجف از جمله شهید سید محمدباقر صدر و مرحوم  آیت الله مستنبط بیان کرده بودند.