در همین شرایط و اوضاع نمایندگان شاه به قم رفته و با آیت الله شریعتمداری دیداری انجام دادند. این ملاقات در فضایی صورت گرفت که کمی قبل از آن نظامیان در تعقیب مردم حتی به منزل ایشان نیز وارد شده و به سوی مردم تیراندازی نیز کرده و چند نفر را به شهادت رسانده بودند. پذیرفتن نمایندگان شاه و دیدار با آنان خشم عمومی، خصوصاً دانشجویان را در داخل و خارج از کشور متوجه آیت الله شریعتمداری نمود. در آن مقاطع امام هم چنان اجازه نمی دادند که کسی به علما و مراجع توهین روا دارد و حتی سکوت آنان را با اندکی بی حرمتی به باد انتقاد بگیرد. کما اینکه در مورد سیاسیون نظیر آقای بازرگان هم چنانکه قبلاً گفتم، اجازه چنین امری را نمی دادند. مشکلی که دولت در خاموش کردن بحران با آن دست به گریبان بود، در چند عامل خلاصه می شد. با اجرای برنامه های حساب شده طی ده سال گذشته، رشد بینش عمومی و اجتماعی و افزایش بینش و روشن بینی سیاسی قاطبه مردم فرا گیرشده بود. اتحاد رهبران مذهبی و
خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 1صفحه 330
سیاسی و دانشگاهی حول محور امام، نفوذ ناپذیری صف رهبران قیام را سبب شده بود. تا قبل از این حوادث، ارتش و ساواک هر کدام تحت امر ملوکانه اقدام به مقابله با مردم کرده و در واقع از خود استقلالی نداشتند و جرات انجام کاری را هم بدون نظر شاه نداشتند. در شرایط آنچنانی، شاه به دلیل رشد بیماری و مصرف داروهای مسکن و احیاناً مخدّر و سرگشتگی سران تصمیم گیر در آمریکا و وجود تناقضات منابع خبری آنان، قدرت اتخاذ تصمیم و رهبری کارآمد را در مقابله با مردم نداشت. همان دوگانگی در سیاست خارجی آمریکا نسبت به ایران یعنی اعمال سیاست دفاع از حقوق بشر از یکسو و اعمال فشارهای نظامی از سوی دیگر ـ یا به اصطلاح سیاست چماق و هویج ـ در رفتار ماموران دولتی ایران نیز مشاهده می شد. از تریبونهای رسمی توسط شاه و نخست وزیر سیاست آزادسازی فضای کشور تبلیغ می شد و تظاهرات مردمی رخ می داد و رهبران سیاسی به مصاحبه و سخنرانی می پرداختند، در همان حال در شهرهایی دیگر و حتی در بعضی از مناطق تهران ماموران نظامی با اسلحه به جان مردم می افتادند.
خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 1صفحه 331