فصل سوم : گفتگـو

اسراری از ناپدید شدن امام موسی صدر

* در مورد علت ربوده شدن ایشان کمی ‌توضیح دهید؟

‏در مورد علت و انگیزه‌های ربودن و یا مخفی کردن امام موسی صدر فقط بر پایه ‏‎ ‎‏حدسیات می‌توان اظهارنظر کرد، توجه به شرایط منطقه در آن زمان مثل مسائل داخلی ‏‎ ‎‏لبنان، مشکلات جهان اسلام و اوضاع سیاسی ایران بر شناخت نقشی که ایشان در ‏‎ ‎‏منطقه داشت به ما کمک خواهد کرد. در هر حال، نمی‌شود به طور قطعی گفت که ‏‎ ‎‏انگیزه فقط همین بوده است. قبل از هر چیز مایل هستم به اوضاع وقت منطقه بپردازم. ‏‎ ‎‏مهمترین مسئله‌ای آن زمان لبنان بعد از توفان جنگ‌های داخلی لبنان و آن کشتار عظیم ‏‎ ‎‏ادامه حضور آوارگان فلسطینی در لبنان بود. خیرخواهان و در راس آنها آقای صدر ‏‎ ‎‏تلاش می‌کردند تا فلسطینی‌ها درگیر مسائل داخلی لبنان نشوند و در مقابل آن کوشش ‏‎ ‎‏برخی جناح‌های فلسطینی یا فالانژیست‌ها و ایادی اسرائیل در منطقه بود که ‏‎ ‎‏می‌خواستند فلسطینی‌ها را به این منازعه بکشانند تا بین آنها و مردم لبنان درگیری به ‏‎ ‎‏وجود آید. تا آن زمان فلسطینی‌ها برای لبنانی‌ها میهمان تلقی می‌شدند و به توصیه آقای صدر احترام آنها واجب بود. خصوصاً ایشان به این نکته تاکید داشتند که محرومان از ‏‎ ‎‏وطن و محرومان در وطن در یک خط مشترک زندگی کنند و هر دو باید برای رهایی ‏‎ ‎‏قدس که قبله‌گاه اول و آرمان انقلابی و عقیدتی ما است، تلاش کنند. لذا کوشش‌های ‏‎ ‎‏زیادی در این زمینه انجام شد تا فلسطینی‌ها را به میدان نزاع بکشانند. در این‌باره خاطره ‏‎ ‎‏سر بریدن کودک فلسطینی را که برای ابوعمار فرستاده بودند ذکر شد و نیازی به تکرار ‏‎ ‎‏آن نیست. با همه این صحبت‌ها بالاخره فلسطینی‌ها را وارد ماجرای جنگ‌های داخلی ‏‎ ‎‏لبنان کردند.‏


خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 2صفحه 222
‏سوریه بعد از موفقیت عظیمی ‌که در بازگرداندن آرامش به لبنان به دست آورده بود ‏‎ ‎‏از یک احترام ویژه‌ای بین لبنانی‌ها برخوردار شد. در کنفرانس عرمون (قبلاً توضیح ‏‎ ‎‏دادم) که برای خاتمه دادن به جنگ‌های داخلی که در منطقه عرمون تشکیل شده بود، ‏‎ ‎‏سران بزرگ اقوام و طوایف مختلف لبنان و آقای صدر به این نتیجه رسیدند که برای ‏‎ ‎‏فرونشاندن نزاع و خلع سلاح چریک‌ها و برگرداندن آرامش هیچ راهی جز دعوت از ‏‎ ‎‏سوریه وجود ندارد. قطعنامه کنگره عرمون به اطلاع حافظ اسد رسید و وی اظهار ‏‎ ‎‏داشت که این یک توطئه است و بدین طریق می‌خواهند سوریه را وارد نزاع‌های داخلی ‏‎ ‎‏لبنان کنند و جبهه ما را در جولان تضعیف کنند، بالاخره آقای صدر وارد قضیه شدند و ‏‎ ‎‏با فشار ایشان حافظ اسد قبول می‌کند و بعد از مدتی آرامش برقرار می‌شود و سوریه ‏‎ ‎‏نیز از یک موقعیت مردمی‌خوب در لبنان برخوردار می‌شود. این نمایی از وضعیت لبنان بود‏‏.‏

‏اما در ایران در اردیبهشت ـ خرداد 57 برنامه‌های چهلم شهدای هر شهر آغاز شده ‏‎ ‎‏و تظاهرات به اوج رسیده بود.‏

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 2صفحه 223