فصل چهارم : نامه های دکتر چمران... اسناد و مدارک

ب ) اسنادی از ساواک

‏یکی از اتهاماتی که همیشه به امام موسی صدر زده می‌شد این بود که ایشان مشی ‏‎ ‎‏انقلابی ندارد و با شاه و دولت ایران مماشات می‌کند و در باطن با شاه سازش کرده ‏‎ ‎‏است. ملاقات ایشان را با شاه نیز دلیل این امر می‌دانند. حتی این شبهه افکنی‌ها باعث ‏‎ ‎‏شد که پاره‌ای از دوستان نسبت به اقدامات ایشان دچار تردید شوند.‏

‏در بخش مصاحبه به این مسئله پرداختم و توضیحاتی را ارائه دادم، اما برای داوری ‏‎ ‎‏بهتر و زدودن هرگونه اما و اگری لازم دیدم که در این بخش تعدادی از اسناد آرشیو ‏‎ ‎‏ساواک را ارئه کنم.این اسناد شامل روابط امام موسی صدر با امام خمینی و مخالفین ‏‎ ‎‏شاه و همچنین دیدگاه رژیم پهلوی نسبت به امام موسی صدر است. اسناد ساواک ‏‎ ‎‏درباره امام موسی صدر به همت وزارت اطلاعات در سه جلد چاپ شده است که ‏‎ ‎‏علاقمندان می‌توانند به این مجموعه روشنگر مراجعه کنند.‏

‏* * *‏

‏به : 713 تاریخ 12 / 12 / 52‏

‏از213 شماره213 / 16083‏

‏موضوع : اظهارات سفیر لبنان در تهران‏

‏ سفیر لبنان در دربار شاهنشاهی در تاریخ12 / 12 / 52 اظهار داشت که طبق اطلاع ‏‎ ‎‏نامبرده در اثر بیانات سید موسی صدر و اقداماتی که نامبرده نموده دولت شاهنشاهی ‏‎ ‎‏تصمیم گرفته است که نسبت به قطع کمک به منظور تاسیس یک بیمارستان جهت ‏‎ ‎‏شیعیان لبنان اقدام نماید که این امر انعکاس مطلوبی در شیعیان لبنان که متکی به ‏‎ ‎‏پشتیبانی اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر هستند ننموده است و از این موقعیت نیز ‏‎ ‎‏دولت عراق استفاده نموده و تحریکاتی به ویژه با خریداری جراید مزدور لبنانی بر علیه ‏‎ ‎

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 2صفحه 399
‏دولت لبنان و ایران می نمایند و حال آن که باید صراحتاً بگویم بیانات موسی صدر که ‏‎ ‎‏یک شخص مذهبی است نباید جدی و رسمی تلقی شود زیرا سیاست دولت لبنان ‏‎ ‎‏مخالف این امر می باشد و موسی صدر یک فرد غیرمسوول در لبنان است و مانند سایر ‏‎ ‎‏رهبران مذهبی که در لبنان وجود دارند چنین بیانات را نموده است و نباید این مطالب ‏‎ ‎‏به حساب دولت لبنان و سیاست دولت لبنان نسبت به دولت شاهنشاهی گذارده شود ‏‎ ‎‏چه دولت لبنان همواره در ادامه و توسعه حسن روابط با دولت شاهنشاهی کوشا بوده و ‏‎ ‎‏بخصوص متکی به عنایات خاص شاهنشاه آریامهر می باشد و حال قطع کمک به ‏‎ ‎‏شیعیان لبنان برای احداث بیمارستان اثرات خوبی در شیعیان لبنان به ویژه آن دسته که ‏‎ ‎‏موافق موسی صدر نیستند ننموده و انتظار دارم کماکان از عنایات دولت ایران برخوردار ‏‎ ‎‏شود و در این زمینه دولت ایران به نظر من باید تجدید نظر نماید. در پاسخ اظهارات ‏‎ ‎‏سفیر لبنان به ایشان گفته شد: آیا این بیانات شما و نظر شخصی خود شما است یا ‏‎ ‎‏ریاست جمهوری لبنان و سایر مقامات رسمی لبنان آن را تایید می نمایند. سفیر لبنان ‏‎ ‎‏پاسخ داد: مسلماً تمام مقامات رسمی لبنان آن را تایید می نمایند. به سفیر لبنان پاسخ ‏‎ ‎‏داده شد: پس بهتر است ایشان اظهارات را به طور رسمی به جناب آقای وزیر امور ‏‎ ‎‏خارجه منعکس نمایند که به شرف عرض شاهنشاه آریامهر برساند و چنان چه اراده ‏‎ ‎‏فرمایند دستور رسیدگی صادر خواهند فرمود زیرا آنچه مسلم است بیانات و اظهارات ‏‎ ‎‏موسی صدر که به طور بی ادبانه و گستاخانه بیان شده نمی تواند بی اثر در روابط دو ‏‎ ‎‏کشور باشد و مقامات مسوول لبنان نیز نمی توانند به عنوان این که موسی صدر یک فرد ‏‎ ‎‏غیرمسوول است و چنین اظهاراتی نموده عکس العملی از خود نشان ندهند و حداقل ‏‎ ‎‏مقامات دولت لبنان می توانند از آنچه امام موسی صدر گفته است اظهار تاسف و ندامت ‏‎ ‎‏کنند و اعلام نمایند که آنچه موسی صدر گفته است جنبه شخصی و اغراض خصوصی ‏‎ ‎‏داشته و ارتباطی به دولت لبنان و شیعیان لبنان نداشته است. سفیر لبنان پاسخ داد: ‏‎ ‎‏می دانید اعلام رسمی این مطلب در جراید لبنان به علت تشنجات سیاسی که در لبنان ‏‎ ‎‏است غیرممکن است ولی من حاضر هستم با جناب آقای نخست وزیر و جناب آقای ‏‎ ‎‏وزیر امور خارجه رسما مذاکره نمایم و استدعای شرفیابی نموده و به طور رسمی این ‏‎ ‎
خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 2صفحه 400
‏مطالب را به شرف عرض شاهنشاه آریامهر برسانم و در هر صورت امروز هم سعی ‏‎ ‎‏خواهم کرد قبل از مسافرتم به کابل (توضیح آن که سفیر لبنان در ایران سفیر اکردیته ‏‎ ‎‏لبنان در کابل است که برای تسلیم استوارنامه خود به رئیس‌جمهوری افغانستان به آن ‏‎ ‎‏کشور مسافرت می نماید) با جناب آقای علم ملاقات نموده و مطالب را با ایشان در ‏‎ ‎‏میان بگذارم و استدعای شرفیابی نمایم و امیدوارم که شاهنشاه آریامهر با عنایتی که ‏‎ ‎‏همیشه به کشور لبنان و بخصوص شیعیان لبنان داشته اند اوامر مجدد برای بررسی و ‏‎ ‎‏رسیدگی به تاسیس بیمارستان در لبنان صادر فرمایند شاید با این توضیحات که رسما از ‏‎ ‎‏طرف دولت متبوعه به عرض برسانم بتوان نتیجه مطلوب را گرفت. ملاحظات : مراتب ‏‎ ‎‏از عرض تیمسار ریاست ساواک گذشت پی نوشت فرمودند : «ضمنا جناب آقای سفیر ‏‎ ‎‏باید بدانند که خاطر مبارک شاهانه از رفتار موسی صدر بسیار مکدر و از آنجایی که ‏‎ ‎‏سایر مسلمانان شیعه لبنان نسبت به موسی صدر عکس العملی نشان نداده اند گله دارند به هر جهت اول باید تکلیف موسی صدر معلوم شود و با واسطه قرار دادن آقای ‏‎ ‎‏شمعون هم نتیجه نهایی حاصل نمی شود برای جانشینی یا طرد موسی باید فکری ‏‎ ‎‏بکنند‏‎[1]‎‏.» ‏

‏***‏

‏از : 312‏

‏گزارش درباره: سید موسی صدر ‏

‏محترماً به استحضار می رساند: ‏

‏نظر به این که نامبرده بالا در بیروت مطالبی علیه مصالح کشور اظهار نموده بود. ‏‎ ‎‏مقرر گردید که به ساواک تهران اعلام گردد از طریق وعاظ و روحانیون مورد اعتماد در ‏‎ ‎‏منابر، یاد شده وابسته و عامل کشورهای بیگانه معرفی شود. که در اجرای اوامر اقدام ‏‎ ‎‏گردید. ‏


خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 2صفحه 401
‏اینک ساواک تهران اعلام نموده است که به منابع مربوطه آموزش‌های لازم در این ‏‎ ‎‏مورد داده شده است. ضمنا به استحضار می رساند که با توجه به تجربیات گذشته ‏‎ ‎‏درباره این قبیل روحانیون، هرگونه مخالفت علنی دولت بر علیه مشارالیه بر اشتهار وی ‏‎ ‎‏خواهد افزود و موجب بزرگی و عظمت او خواهد شد. مراتب استحضاراً معروض ‏‎ ‎‏گردید. ‏

‏مسوول بررسی ـ وثوقی 24 / 2 / 53‏

‏رئیس بخش 24 / 2 / 53‏

‏رئیس اداره یکم عملیات و بررسی ـ عطارپور 24 / 2 / 53‏

‏ملاحظه شد 26 / 2 / 53‏

‏بایگانی شود 26 / 2 / 53‏

‏خیلی محرمانه تبدیل شد ‏

‏***‏

‏شماره: 8 / 250 ـ 8 / 830 تاریخ: 1 / 4 / 2537‏

‏سفارت شاهنشاهی ایران ـ بیروت ‏

‏با ارسال فتوکپی نامه شماره 900 ـ 13 / 180 مورخ 22 / 3 / 2537 آقای مرتضی ‏‎ ‎‏مرتضایی، خواهشمند است از هرگونه نظری که نسبت به سازمان نهضت آزادی ‏‎ ‎‏اسلامی ‏ISLAMIC LIBERATION MOVEMENT

‏دارند وزارت امور خارجه را مطلع نمایند. ‏

‏ضمناً همان طوری که از گزارشهای واصله آن سفارت طی هفته های اخیر استنباط ‏‎ ‎‏می شود، روح الله خمینی و عمالش با همکاری موسی صدر از طریق جراید و صدور ‏‎ ‎‏اعلامیه های ضدمیهنی تبلیغات وسیعی را بر علیه دولت شاهنشاهی آغاز کرده اند. ‏

‏به نظر وزارت خارجه سازمان مورد اشاره آقای مرتضی مرتضایی، همان گروه و ‏‎ ‎‏سازمان روح الله خمینی تحت عنوان «سازمان آزادیبخش ایران» یا «‏‏حرکةالتحریر الایرانیه‏‏» ‏‎ ‎‏می باشد. ‏

‏وزیر امور خارجه‏


خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 2صفحه 402
‏رونوشت پیرو نامه شماره 8 / 250 ـ 8 / 828 مورخ1 / 4 / 253 جهت اطلاع به سازمان ‏‎ ‎‏اطلاعات و امنیت کشور ارسال می گردد. از طرف وزیر امور خارجه‏

‏* * *‏

‏ [به] 713تاریخ1 / 3 / 37 [57]‏

‏[ از] 213شماره 213 / 992‏

‏روز گذشته[30 / 2 / 37 57] موسی صدر بیشتر پرده از چهره خائنانه خود برداشت و ‏‎ ‎‏علنا همکاری و همگامی خود را با روح الله خمینی اعلام داشت و تلگرافی برای خمینی ‏‎ ‎‏در نجف ارسال داشت که مضمون آن به شرح زیر در جراید منتشر گردیده است : ‏‎ ‎‏«علمای مسلمان همه طوایف در لبنان قتل عام هایی که در ایران بر علیه هم میهنان و ‏‎ ‎‏علمای مذهبی و برخلاف کلیه اصول انسانی صورت می گیرد محکوم می نمایند و ‏‎ ‎‏خطبه های روز جمعه گذشته 29 / 2 / 37 را نیز به شرح این مسئله اختصاص دادند از این ‏‎ ‎‏گذشته تلگرافهایی که برای مراجع تقلید قم مخابره شده هنوز بدون جواب باقی مانده ‏‎ ‎‏همه در انتظار حصول اطمینان و اوامر شما هستند»‏

‏نظریه اداره کل دوم: اصولا امکان این‌گونه اعمال خائنانه از طرف موسی صدر بعید ‏‎ ‎‏به نظر نمی رسد ‏

‏عملیات 2 / 3 / 57‏

‏1ـ ‏‏جریان توفنده انقلاب وارد مراحل حساس خود می شد و نیاز مبرم به حمایتهای ‏‎ ‎‏همه جانبه داشت و امام موسی صدر با درک شرایط و لزوم مساعدت از جبهه خارج با ارسال ‏‎ ‎‏تلگرام جهانیان و مردم شیعه لبنان را متوجه سیر حوادث و انقلاب در ایران می نمودند.‏

‏***‏

‏به 713 تاریخ: 24 / 2 / 37‏

‏از213 شماره: 213 / 254‏

‏بسیاری از اعلامیه های ضدملی که در زینبیه و نقاط مختلف سوریه و عراق و اماکن ‏‎ ‎‏دیگر توزیع شده و می شود در بیروت چاپ می شود و عوامل سیدموسی صدر در تهیه ‏‎ ‎‏و چاپ و توزیع آن دخالت مستقیم دارند یکی از عوامل و دوستان نزدیک سید موسی ‏‎ ‎

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 2صفحه 403
‏صدر به نام کشمیری مامور توزیع اعلامیه ها در سوریه است. شعارهای ضدملی که علیه ‏‎ ‎‏مقدسات ایران در اماکن مذهبی به درودیوار نوشته شده و می شود توسط عوامل موسی ‏‎ ‎‏صدر و دوستان وی نوشته شده است و با آن که تاکنون دو نوبت شعارهای ضدملی ‏‎ ‎‏توسط مسوولان مربوطه محو شده و حتی بعضی نقاط نقاشی شده اند معذلک مجددا ‏‎ ‎‏شعارها به درودیوار نوشته شده و حتی افزایش هم یافته است و همه این اقدامات ‏‎ ‎‏توسط عوامل سید موسی صدر که با خمینی ارتباط دائم دارد نوشته می شود و حتی ‏‎ ‎‏اعلامیه هایی که با عکس خمینی چاپ شده در بیروت و زیر نظر عوامل موسی صدر ‏‎ ‎‏تهیه شده است موسی صدر همزمان با این اقدامات به مبارزه و دشمنی خود علیه سید ‏‎ ‎‏حسن شیرازی ادامه می دهد و بانفوذی که در سوریه دارد امکان دارد مشکلات زیادی ‏‎ ‎‏برای شیرازی به وجود آورد و امکان بروز هر نوع حادثه ای در زینبیه و بین طرفداران ‏‎ ‎‏دو نفر مذکور فوق العاده زیاد است.‏

‏نظریه رهبر عملیات: قبلاً شواهد و قراینی در دست بود که اعلامیه های مضره که ‏‎ ‎‏توسط عوامل موسی صدر در دمشق تحت نظر شخصی به نام کشمیری کار می کند ‏‎ ‎‏پخش می شود و فعالیت عوامل موسی صدر در این زمینه در دمشق مورد تایید است. ‏

‏نظریه نمایندگی: با توجه به دسترسی منشا و ارتباط نزدیکی که با عوامل مذهبی ‏‎ ‎‏مقیم دمشق دارد به صحت خبر می توان اعتماد نمود. ‏

‏نظریه اداره کل دوم: تعیین صحت یا سقم خبر توزیع اعلامیه های ضدملی در سوریه ‏‎ ‎‏وسیله عوامل موسی صدر احتیاج به وصول اطلاعات تکمیلی بیشتری دارد. ‏

‏***‏

‏تاریخ: 14 / 3 / 2537‏

‏شماره: 213 / 1015‏

‏[ به]: 713‏

‏[ از]: 213‏

‏موضوع: سیدرضا کشمیری ‏

‏شخصی به نام سیدرضا کشمیری ایرانی الاصل دارای گذرنامه انگلیسی از عمال ‏‎ ‎

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 2صفحه 404
‏روح الله خمینی به لبنان وارد و بلافاصله با کمک موسی صدر و عده ای از ‏‎ ‎‏روحانی نمایان شیعه که سابقاً در عراق مقیم بودند در منطقه کیفون لبنان مستقر گردیده ‏‎ ‎‏و علیه دولت شاهنشاهی ایران و به نفع روح الله خمینی فعالیت شدید می نماید که تمام ‏‎ ‎‏مخارج آنها توسط موسی صدر تامین می شود. ‏

‏نامبرده به یکی از ایرانیان مقیم لبنان گفته است که به علت فعالیت های مضره (به ‏‎ ‎‏اصطلاح خود. دعوت مردم به قیام علیه بی دینی در ایران) به عراق تبعید گردیده و حال ‏‎ ‎‏برای به اصطلاح هدایت شیعیان و ایرانیان مقیم لبنان از طرف روح الله خمینی به لبنان ‏‎ ‎‏آمده تا با کمک موسی صدر به فعالیتهای مذهبی و سیاسی علیه ایران بپردازد. ‏

‏نظریه اداره کل دوم: با توجه به فعالیتهای مضره موسی صدر و خمینی علیه دولت ‏‎ ‎‏شاهنشاهی ایران امکان هرگونه فعالیتی از طرف آنان و پیروان آنها بعید به نظر ‏‎ ‎‏نمی رسد. ‏

‏سید موسی صدر ـ 58‏

‏713 افقهی ‏

‏***‏

‏به: 713 تاریخ: 5 / 2 / 37‏

‏از: 213 شماره: 213 / 60‏

‏1ـ پاکت‌هایی محتوی اعلامیه مخالف رژیم شاهنشاهی ایران که ظاهراً توسط ‏‎ ‎‏مجلس عالی شیعه (موسی صدر) لبنان تهیه و به عنوان آدرسهایی در لبنان. بحرین. ‏‎ ‎‏کویت و عربستان سعودی پست گردیده توسط اداره سانسور سازمان امنیت لبنان ضبط ‏‎ ‎‏و در اختیار سفارت شاهنشاهی قرار گرفته است.‏

‏2ـ در اعلامیه های یاد شده به چگونگی فوت علی شریعتی و توطئه اخیر ‏‎ ‎‏مارکسیستهای اسلامی در شهرهای ایران اشاره شده و اغتشاشات داخلی را به اصطلاح ناشی از ظلم و ستمی که از طرف عمال دولت شاهنشاهی نسبت به مردم اعمال می گردد ذکر نموده است. ‏

‏نظریه اداره کل دوم: ‏


خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 2صفحه 405
‏مفاد خبر صحت دارد و نمونه اعلامیه های مذکور متعاقباً ارسال خواهد شد. ‏

‏عملیات 6 / 2 / 37‏

‏***‏

‏1 ـ تاریخ: 26 / 2 / 37‏

‏شماره: 213 / 111‏

‏به: 334‏

‏از: 213‏

‏پیرو: 5 / 2 / 37 ـ 213 / 60‏

‏نود طغری پاکت محتوی اعلامیه مورد بحث در شماره پیروی جهت بهره برداری به ‏‎ ‎‏پیوست ایفاد می گردد. ‏

‏نظریه اداره کل دوم ـ چنان چه اعلامیه های پیوست از نظر ادارات کل هفتم و هشتم ‏‎ ‎‏مورد بهره برداری است مستقیما با اداره کل سوم مکاتبه نمایند. ‏

‏بررسی  /  37 / 2 / 26‏

‏آقای فلک فرسا فرمودند چون پاکتهای مذکور قابل بهره برداری نبوده معدوم گردیده ‏‎ ‎‏است. زالتاش 10 / 5 / 37‏

‏موسی صدر 46422‏

‏آقای زالتاش 28 / 4 / 37‏

‏بایگانی شود زالتاش 337 / 5 / 10‏

‏2ـ این اعلامیه تحت عنوان «ملت مجاهد ایران در مبارزه اش علیه حکومت شیطانی ‏‎ ‎‏شاهنشاهی» می باشند ‏

‏در ابتداء ملت ایران را جزیی بزرگ از امت اسلام دانسته که با مطامع استعماری ‏‎ ‎‏غرب و شرق مبارزه می کند و جنبش آزادیبخش ایرانی اسلامی یگانه طریق مبارزه برای ‏‎ ‎‏تحقق بخشیدن هدف مقدس خود دانسته است. و پیرامون مبارزه (امام خمینی) علیه ‏‎ ‎‏رژیم موجود در ایران و علیه استعمار سخن گفته است اضافه نموده ‏

‏مبارزه انقلابی جنبش آزادیبخش اسلامی از اواسط سال گذشته به اوج خود رسیده ‏‎ ‎

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 2صفحه 406
‏و رزمندگان این جنبش فعالیت پنهانی خود را علنی کرده است.‏

‏در یک قسمت به شهادت دکتر علی شریعتی اشاره و اضافه کرده که مرگ وی را به ‏‎ ‎‏صورت پیچیده ای صورت گرفته که معتقدند که از ناحیه ساواک صورت گرفته است و ‏‎ ‎‏اشاره به اعتصابات و تظاهرات و برگزاری مجالس ختم کرده و شریعتی اولین موسس ‏‎ ‎‏جنبش انقلابی اسلامی دانشجویی در خارج و داخل کشور معرفی کرده است. در ‏‎ ‎‏قسمت دیگر اشاره به اعتصاب عده ای از مردان دین دار مبارز در کلیسای سنت مری ‏‎ ‎‏پاریس نموده که در آن 80 مبارز مرد 11 مبارز زن شرکت داشته و خواستار برگشتن ‏‎ ‎‏خمینی و آزادی آیت‌الله طالقانی، منتظری، دکتر میثمی، دکتر سحابی، سید مهدی‌هاشمی بوده اند بعداً به تماسهای ساواک با سازمان سیای امریکا و موساد اسرائیل اشاره کرده است.‏

‏قسمت دیگر مربوط به شهادت مصطفی خمینی ‏

‏در این قسمت نیز مرگ وی را پیچیده و از طرف ساواک دانسته است. ‏

‏بعداً به «عاشورای انقلاب » اشاره کرده است. ‏

‏در قسمت دیگر به تظاهرات اخیر قم و سایر شهرستانهای ایران اشاره و آماری از ‏‎ ‎‏تعداد بانکهای سوخته شده و درهم شکسته و ماشینها و ادارات دولتی که در آنها ‏‎ ‎‏آتش سوزی ایجاده شده درج کرده است.‏

‏در قسمت دیگر اشاره به چهلمین روز شهادت شهدای تبریزی اشاره و چگونه ‏‎ ‎‏درگیری مامورین را با مردم توصیف و نمونه شعارهای تظاهرکنندگان را درج کرده است. ‏

‏***‏

‏به: 713 تاریخ: 20 / 10 / 36‏

‏از: 213 شماره: 213 / 718‏

‏بین روح الله خمینی و سید موسی صدر از گذشته ارتباط برقرار بوده تنها تجلیل از ‏‎ ‎‏دکتر علی شریعتی مزینانی را مورد تایید قرار نداده. در سال گذشته خمینی چند نامه ‏‎ ‎‏برای سید موسی صدر ارسال داشته که متن آنها در کتاب (بحران خونین لبنان. روش ‏‎ ‎‏تاریخی شیعیان و همدردی برادران ایران) به چاپ رسیده است. ‏


خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 2صفحه 407
‏نظریه اداره کل دوم : چاپ کتاب مزبور مورد تایید است. ضمنا وزارت امور خارجه ‏‎ ‎‏در جریان خبر قرار دارد. ‏

‏ملاحظات: مراتب از عرض تیمسار ریاست ساواک گذشت پی نوشت فرمودند «اداره ‏‎ ‎‏کل سوم» ‏

‏عملیات 22 / 10 / 36‏

‏***‏

‏شماره : 17 / 533 ـ 3 / 629 تاریخ: 10 / 9 / 36‏

‏سازمان اطلاعات و امنیت کشور ‏

‏به موجب گزارش واصله از سفارت شاهنشاهی در بیروت از طرف جنبش ‏‎ ‎‏محرومین لبنان (سازمان امل) زیر نظر سید موسی صدر و گروهی از روحانیون لبنانی ‏‎ ‎‏در حسینیه شیاح بیروت مراسم سوگواری برای سید مصطفی خمینی فرزند آیت الله ‏‎ ‎‏خمینی برگزار گردید. در این مراسم شیخ محمد یعقوب یکی از معاونین سید موسی ‏‎ ‎‏صدر طی سخنرانی خود گفت آیت الله خمینی با مهاجرت خود بر علیه ظلم و ستم قیام ‏‎ ‎‏کردند و ما در این مراسم تعهد می نماییم که از این قیام در اعمال روزانه خود الهام ‏‎ ‎‏بگیریم. متن اظهارات وی در نشریه محرمانه امل وابسته به سید موسی صدر درج ‏‎ ‎‏گردیده که به پیوست ارسال می گردد. ‏

‏از طرف وزیر امور خارجه ‏

‏گیرنده: ستاد بزرگ ارتشتاران ـ اداره دوم اطلاعات و ضداطلاعات ‏

‏عملیات ـ 26 / 9 / 36‏

‏سید موسی صدر رییس مجلس عالی شیعیان لبنان که به سال 2519شاهنشاهی از ‏‎ ‎‏ایران به لبنان رفته در فرصتهای مختلف اظهارات و اقداماتی علیه مصالح عالیه دولت ‏‎ ‎‏شاهنشاهی ایران نموده که خلاصه اهم آنها به این شرح است: 1ـ سید موسی صدر ‏‎ ‎‏اعلامیه روحانیون ایران را که به مناسبت وقایع 15خرداد منتشر شده و بر ضد مقامات ‏‎ ‎‏عالیه ایران بوده امضا کرده است. ‏

‏2ـ در سال 2527هنگامی که تیمور بختیار با مقداری اسلحه در بیروت بازداشت شد ‏‎ ‎

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 2صفحه 408
‏و در زندان به سر می برد، موسی صدر در زندان با وی ملاقات و اقدامات وسیعی را ‏‎ ‎‏نزد مراجع لبنانی در جهت آزادی بختیار به عمل آورد، در حالی که در آن زمان ‏‎ ‎‏فعالیتهای تیمور بختیار علیه ایران ثابت شده بود. ‏

‏3ـ یکی از رهبران گروه تروریستی مارکسیستهای اسلامی به نام صادق قطب زاده ‏‎ ‎‏که فعالیتهایی بر ضد دولت شاهنشاهی ایران دارد همواره با موسی صدر ارتباط داشته و ‏‎ ‎‏از حمایت و امکانات او در فعالیتهای خود بر ضد ایران برخوردار است. ‏

‏4 ـ سید موسی صدر سرپرستی مدرسه ای را که در صور تاسیس کرده به شخصی ‏‎ ‎‏به نام مصطفی چمران ساوه ای واگذار نموده و هم اوست که سرپرستی آموزش افراد ‏‎ ‎‏سازمان چریکی صدر (امل) را به عهده دارد. ‏

‏5ـ مصطفی چمران از مخالفان سرسخت ایران و از سران جبهه به اصطلاح ملی در ‏‎ ‎‏آمریکا بوده و در زمان جمال عبدالناصر به اتفاق چند تن دیگر دوره چریکی و ‏‎ ‎‏خرابکاری را در مصر دیده است و ترتیب طی دوره خرابکاری را برای تعدادی از ‏‎ ‎‏تروریستهای ایرانی در سازمانهای فلسطینی فراهم کرده است. علی شریعتی نویسنده ‏‎ ‎‏ایرانی در سال جاری در لندن فوت و در دمشق به خاک سپرده شد، شریعتی گر چه در ‏‎ ‎‏گذشته پایه گذار مارکسیسم اسلامی در ایران بوده ولی در اواخر عمر عقاید گذشته خود ‏‎ ‎‏را رها کرد و علیه مارکسیسم اسلامی دو کتاب نوشته بود، لیکن سید موسی صدر به ‏‎ ‎‏تبعیت از مخالفان ایران که در نظر داشتند از شریعتی به عنوان یک مخالف ایران تجلیل ‏‎ ‎‏نمایند، به مناسبت دفن او مراسمی بر پا کرد و در چهلمین روز درگذشت او مجلس ‏‎ ‎‏یادبودی منعقد نمود که در آن یاسر عرفات و عده ای دیگر از سران فلسطین شرکت ‏‎ ‎‏کردند، صدر و دیگر سخنرانان این مراسم، در سخنان خود ایران را مورد حمله قرار ‏‎ ‎‏داده و از شریعتی به عنوان شهید یاد کردند، در حالی که او بر اثر بیماری قلبی ‏‎ ‎‏درگذشته و گواهی بیمارستان مربوطه در لندن در مورد علت فوت او در دست است. ‏

‏6ـ او در برخی از مصاحبه های مطبوعاتی خود، دولت شاهنشاهی ایران را مورد ‏‎ ‎‏حملات شدید قرار داده است و به عنوان مثال، در مصاحبه ای که در سه سال پیش با ‏‎ ‎‏سردبیر روزنامه المحرر چاپ بیروت به عمل آورده و در شماره مورخ 28ژانویه ‏‎ ‎

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 2صفحه 409
‏1974آن روزنامه منتشر شده است، به تفصیل دولت ایران را مورد حمله قرار داده و ‏‎ ‎‏مبارزات به اصطلاح روحانیون ایرانی را به رهبری خمینی بر ضد مقام سلطنت و دولت ‏‎ ‎‏شاهنشاهی ایران تشریح و تجلیل نموده است، در شماره های اخیر نشریه «امل و رساله» ‏‎ ‎‏نیز که از انتشارات تشکیلات موسی صدر است ساواک و سفیر شاهنشاه آریامهر در ‏‎ ‎‏بیروت به عنوان نمآینده ساواک مورد حمله قرار گرفته اند.‏

‏7 ـ موسی صدر با شعار «‏‏السلاح زینةالرجال‏‏» احساسات مردم شیعه را برانگیخت و ‏‎ ‎‏بدون آمادگی شیعیان را به جنگی کشاند که بر اثر آن هزاران نفر از آنان کشته و یا ‏‎ ‎‏مجروح و دهها هزار تن بی خانمان و آواره شدند، قابل توجه است که موسی صدر ‏‎ ‎‏کمکهای مردم ایران و شیعیان نقاط دیگر را در رفع حوائج شیعیان مصیبت دیده لبنان ‏‎ ‎‏مصرف نکرده و به مصارفی در جهت تحکیم موقعیت خود و سازمان چریکی «امل» ‏‎ ‎‏رسانده است. ‏

‏8 ـ با این همه موسی صدر تظاهر می کند که با دولت شاهنشاهی ایران مخالفتی ‏‎ ‎‏ندارد اگر اعمالی بر ضد دولت شاهنشاهی ایران از او سرزده تحت فشار گروههای ‏‎ ‎‏دیگر و از روی اجبار بوده و چاره ای جز آن نداشته است و یا در زمانهایی به طرف این ‏‎ ‎‏مخالفتها سوق داده شده است، کوشش صدر بر این است که در هر صورت از امکانات ‏‎ ‎‏دولت ایران برای پیشبرد مقاصد خود برخوردار باشد و لذا در حال حاضر نیز تلاش ‏‎ ‎‏می کند که خود را دوست و طرفدار ایران نشان دهد و این تظاهر و دورویی خود از ‏‎ ‎‏نقاط ضعف او به شمار می آید. ‏

‏به عرض تیمسار ریاست ساواک گذشته است. ‏

‏1 ـ در برگه ای که ضمیمه سند فوق بود در بند هشتم اینگونه درج گردیده است. ‏

‏8 ـ موسی صدر به مناسبت حوادث اخیر ایران طی تلگرافی که برای خمینی مخابره ‏‎ ‎‏نموده اعلام داشته است که علمای اسلامی و شیعیان لبنان قتل عام هایی را که در ایران ‏‎ ‎‏در مورد هم میهنان یا علمای مذهبی برخلاف کلیه اصول انسانی انجام گرفته محکوم ‏‎ ‎‏می کند و خطبه های روز جمعه 29 / 2 / 1357در مساجد به تشریح این موضوع اختصاص ‏‎ ‎‏داده شده است. ‏


خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 2صفحه 410
‏9 ـ در تاریخ 13 / 3 / 37شخصی به نام سیدرضا کشمیری وارد بیروت گردید نامبرده ‏‎ ‎‏که از عمال روح الله خمینی است که علیه دولت ایران و به نفع خمینی فعالیت دارد این ‏‎ ‎‏شخص مورد حمایت سید موسی صدر قرار گرفته و هزینه های فعالیتهای او را سید ‏‎ ‎‏صدر تامین می کند. ‏

‏***‏

‏ سفارت شاهنشاهی ایران ‏

‏ بیروت ‏

‏ ترجمه روزنامه‏

‏ جنبش محرومین (نیروهای مقاومت لبنان موسوم به امل) بعد از ظهر جمعه گذشته ‏‎ ‎‏در حسینیه شیاح بیروت زیر نظر سید موسی صدر و گروهی از روحانیون و جوانان ‏‎ ‎‏مراسم سوگواری برای آیت الله سید مصطفی خمینی فرزند مرجع عالی شیعیان آیت الله ‏‎ ‎‏خمینی برگزار کرد. ‏

‏ این مراسم با تلاوت آیاتی چند از کلام الله مجید آغاز سپس انیس سویدان و مجید ‏‎ ‎‏صالح و در خاتمه شیخ محمد یعقوب سخنرانی‌هایی نمودند که ترجمه نطق شیخ ‏‎ ‎‏محمد یعقوب به شرح زیر است : ‏

‏ در این یادبود دردناک که رنج فقدان علامه سید مصطفی فرزند امام مجاهد آیت الله ‏‎ ‎‏خمینی غم و اندوه می آفریند هدفهایمان نیز به هم می پیوندند و حالتی به وجود می آورد ‏‎ ‎‏که سرشار از رایحه شهادت است و منعکس کننده اراده و عملی در زندگی است که در ‏‎ ‎‏پرتو ایمان به کنه وجود چشم حقیقت به تغییر و تحول دوخته تا از اصالت خود عنصر ‏‎ ‎‏مبارزه اش را بسازد و از ایمانش عنصر پایداری و از آگاهیش نسبت به ارزشهایش ‏‎ ‎‏عنصر جهاد و فداکاری، منطق سستی و کاهلی طبقه روحانی را که برای حل مسایل ‏‎ ‎‏زندگی متوسل به دعا شده و وسعت دهش الهی را نادیده می گیرد برپا کرده و... انتظار ‏‎ ‎‏و عکس العمل را کنار گذارده و منطق آمادگی جهت ایجاد محیط مناسبتر برای مبارزه را ‏‎ ‎‏پیش می گیرد و بدین ترتیب دامنه جنبش وسعت می یابد و تبدیل به یک هجرت دایمی ‏‎ ‎‏می گردد که مرزهای جغرافیایی را پشت سر می گذارد تا چهره جاویدان اسلام را رسم ‏‎ ‎

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 2صفحه 411
‏نماید، اسلام دین انسانیت دگرگونی و قدرت در هماهنگی با زمان به طور همه جانبه، ‏‎ ‎‏انقلابی و نوآوری است. ‏

‏ هجرت پدر مجاهدش نیز ضربه ای بود در برابر ظلم و طغیان و جنبش جدید ‏‎ ‎‏جهت برانگیختن رسالت به عنوان زندگی سازنده با زمان انقلاب، تا فرصتی مناسبتر ‏‎ ‎‏برای عمل بیاید. فرزندش نیز این رویه را پیش گرفت، فکرش را باز کرد تا پدیده های ‏‎ ‎‏تازه را فرا گیرد : و دست قضا چنین خواست که در برخی از مراحل تحصیلش از ‏‎ ‎‏یاوری مبارزه جو کمک بخواهد که اسلام را به صورت یک مکتب ایدئولوژیکی ‏‎ ‎‏درآورده و در برابر تمامی مکتبها و عقاید گمراه زمانه قرار داده است. ‏

‏ به همین جهت بود که در محضر امام صدر صاحب مکتب تحول در لبنان بر مبنای ‏‎ ‎‏ایدئولوژی پیشتاز و مومن به تحصیل پرداخت از همین رو است که عمق این یادبود ‏‎ ‎‏بعد مبارزه جویانه صحیح خود را کسب می نماید شمولی نامحدود در مکانی وسیع، هر ‏‎ ‎‏زمانی را کوتاه کرده و هر مکانی را آکنده می سازد. ای برادر شهید روز یادبود تو در ‏‎ ‎‏لبنان با رحلتی حسینی در جنوب به هم می آمیزد هجرتی در راه خدا و دو هجرت به ‏‎ ‎‏هم می پیوندند تا جنبش نور انقلاب خود را از آن الهام گیرد و معادله مبارزه را به زبان ‏‎ ‎‏خون تجسم نماید، خونی که همانا با ندای آسمانی لا اله الا الله و الله اکبر و ایمانی ‏‎ ‎‏صادقانه ریخته شده و در روز یادبودت دوباره جان می گیرد تا جهشی به جنبش بخشد ‏‎ ‎‏و به سوی پدر مجاهد مومنت آیت الله خمینی سوق دهد و با خداوند خویش تجدید ‏‎ ‎‏پیمان کند که راه را با روشی استوار و سلوکی حسینی دنبال نماید و از خدا می خواهد ‏‎ ‎‏روح فقید را در بهشت خویش جای دهد و همه ما را آماده سازد تا مرگ را به صورت ‏‎ ‎‏شهادت پذیرا باشیم. ‏

‏پیوستی سند شماره 213 / 16648مورخه 23 / 9 / 36 می باشد. ‏

‏***‏

‏ شماره : 17 / 033 ـ 3 / 1068تاریخ : 17 / 2 / 36‏

‏ سازمان اطلاعات و امنیت کشور ‏

‏به موجب تلگرام رسیده از سفارت شاهنشاهی در بیروت خلیل الخلیل سفیر لبنان در ‏‎ ‎

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 2صفحه 412
‏دربار شاهنشاهی اظهار داشت سید موسی صدر از وجوهی که از ایرانیان برای او رسیده مبلغ دو میلیون لیره لبنانی در اختیار یک نفر ایرانی منحرف و متواری به نام مصطفی چمران که رئیس مدرسه صدر سید موسی صدر می باشد گذارده شد تا برای گروه میلیشیای سید موسی صدر یک سازمان اطلاعاتی نظیر آن چه که گروههای افراطی فلسطینی دارند به وجود آورد و عده ای از تروریست ها را برای خرابکاری و ترور ‏‎ ‎‏شخصیتهای مورد نظر تربیت نماید. مصطفی چمران از ایرانیان منحرفی است که پس از ‏‎ ‎‏تحصیل در آمریکا و همکاری با دانشجویان منحرف به گروه صدر پیوسته و با عده ای ‏‎ ‎‏از خائنین فراری نظیر قطب زاده و سلماسی و غیره شبکه ای در بیروت به وجود آورده ‏‎ ‎‏و با افراطیون چپ گرای لبنانی و فلسطینی و همچنین مارکسیستهای اسلامی در تماس ‏‎ ‎‏می باشند خلیل افزود اخیرا بین سید موسی صدر و خمینی در عراق نیز همکاری و ‏‎ ‎‏ارتباط به وجود آمده است. نامبرده افشا کرد که در هفته قبل با آیت الله شریعتمداری ‏‎ ‎‏ملاقات و اطلاع حاصل نموده که در آینده نزدیک کمکهای بیشتری از طرف وی برای ‏‎ ‎‏سید موسی صدر ارسال خواهد گردید. ‏

‏1 ـ گیرنده : ستاد بزرگ ارتشتاران اداره دوم اطلاعات و ضداطلاعات ‏

‏اداره کل سوم ‏

‏رونوشت هشتم ـ دوم ‏

‏ملاحظه شد به استحضار ریاست دایره عملیات برسد.‏

‏اصل نامه به اداره کل سوم ـ فتوکپی به ادارات هشتم. دوم داده شد 18 / 2 / 36‏

‏در پرونده افراد فوق الذکر بهره برداری شد سیدمنیر 26 / 2 / 36‏

‏در پرونده 46422 بایگانی شود. ‏

‏***‏

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 2صفحه 413

  • .همانطور که در مصاحبه گفتم، امام موسی صدر هیچگاه کمکی از رژیم شاهنشاهی دریافت نکرد. این نیز یکی  دیگر از اتهاماتی بود که مرتباً به آقای صدر وارد می شد.