مساله 764ـ نمازهای مستحبی زیاد است و آنها را نافله گویند، و بین نمازهای مستحبی به خواندن نافله های شبانه روز بیشتر سفارش شده و آنها در غیر روز جمعه سی و چهار رکعتند که هشت رکعت آن نافلۀ ظهر و هشت رکعت نافلۀ عصر، و چهار رکعت نافلۀ مغرب، و دو رکعت نافلۀ عشا، و یازده رکعت نافلۀ شب، و دو رکعت نافلۀ صبح می باشد و چون دو رکعت نافلۀ عشا را بنابر احتیاط واجب باید نشسته خواند، یک رکعت حساب می شود. ولی در روز جمعه بر شانزده رکعت نافلۀ ظهر و عصر، چهار رکعت اضافه می شود.
مساله 765ـ از یازده رکعت نافلۀ شب، هشت رکعت آن باید به نیت نافلۀ شب و دو رکعت آن به نیت نماز شفع و یک رکعت آن، به نیت نماز وتر خوانده شود. و دستور کامل نافلۀ شب در کتابهای دعا گفته شده است.
مساله 766ـ نمازهای نافله را می شود نشسته خواند، ولی بهتر است دو رکعت نماز نافلۀ نشسته را یک رکعت حساب کند، مثلاً کسی که می خواهد نافلۀ ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند، بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر می خواهد نماز وتر را نشسته بخواند، دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند.
مساله 767ـ نافلۀ ظهر و عصر را در سفر نباید خواند ولی نافلۀ عشا را به نیت این که شاید مطلوب باشد می تواند به جا آورد.
وقت نافله های یومیه
مساله 768ـ نافلۀ نماز ظهر پیش از نماز ظهر خوانده می شود و وقت آن از اول ظهر تا موقعی که آن مقدار از سایۀ شاخص که بعد از ظهر پیدا می شود، به اندازۀ دو هفتم آن شود، مثلاً اگر درازی شاخص هفت وجب باشد، هر وقت مقدار سایه ای که بعد از ظهر پیدا می شود به دو وجب رسید، آخر وقت نافلۀ ظهر است.
مساله 769ـ نافلۀ عصر پیش از نماز عصر خوانده می شود و وقت آن تا موقعی است که آن مقدار از سایۀ شاخص که بعد ازظهر پیدا می شود، به چهار هفتم آن
کتابرساله توضیح المسائلصفحه 123
برسد و چنانچه بخواهد نافلۀ ظهر یا نافلۀ عصر را بعد از وقت آنها بخواند، بهتر است نافلۀ ظهر را بعد از نماز ظهر و نافلۀ عصر را بعد از نماز عصر بخواند و بنابر احتیاط واجب، نیت ادا و قضا نکند.
مساله 770ـ وقت نافلۀ مغرب بعد از تمام شدن نماز مغرب است تا وقتی که سرخی طرف مغرب که بعد از غروب کردن آفتاب در آسمان پیدا می شود از بین برود.
مساله 771ـ وقت نافلۀ عشا بعد از تمام شدن نماز عشا تا نصف شب است و بهتر است بعد از نماز عشا بلافاصله خوانده شود.
مساله 772ـ نافلۀ صبح پیش از نماز صبح خوانده می شود و وقت آن بعد از گذشتن از نصف شب به مقدار خواندن یازده رکعت نماز شب است، ولی احتیاط آن است که قبل از فجر اول نخوانند مگر آن که بعد از نافلۀ شب بلافاصله بخوانند که در این صورت مانعی ندارد.
مساله 773ـ وقت نافله شب از نصف شب است تا اذان صبح و بهتر است نزدیک اذان صبح خوانده شود.
مساله 774ـ مسافر و کسی که برای او سخت است نافلۀ شب را بعد از نصف شب بخواند، می تواند آن را در اول شب به جا آورد.
نماز غفیله
مساله 775ـ یکی از نمازهای مستحبی نماز غفیله است که بین نماز مغرب و عشا خوانده می شود. و وقت آن بعد از نماز مغرب است تا وقتی که سرخی طرف مغرب از بین برود و در رکعت اوّل آن، بعد از حمد باید به جای سوره، این آیه را بخوانند:
وَ ذَا النُّونِ اِذ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ اَن لَن نَقدِرَ عَلَیهِ فَنَادَی فِی الظُّلُماتِ اَن لا اِلهَ اِلاَّ اَنتَ سُبحانَکَ اِنّی کُنتُ مِنَ الظّالِمِینَ فَاستَجَبنا لَهُ وَ نَجَّیناهُ مِنَ الغَمِّ وَ کَذلِکَ نُنجِی المُومِنینَ.
و در رکعت دوم بعد از حمد به جای سوره، این آیه را بخوانند: وَ عِندَهُ مفاتِحُ
کتابرساله توضیح المسائلصفحه 124
الغَیبِ لا یَعلَمُها اِلاّ هُوَ وَ یَعلَمُ مَا فِی البَرِّ وَ البَحرِ وَ مَا تَسقُطُ مِن وَرَقَةٍ اِلاّ یَعلَمُها وَ لاَ حَبَّةٍ فی ظُلُماتِ الارضِ وَ لاَ رَطبٍ وَ لاَ یابِسٍ اِلاَّ فِی کِتابٍ مُبینٍ.
و در قنوت آن بگویند: اَللهمَّ اِنّی اَسالُکَ بِمَفاتِحِ الغَیبِ الَّتِی لا یَعلَمُها اِلاَّ اَنتَ اَن تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَن تَفعَل بِی کَذا وَ کَذا، و به جای کلمه کذا و کذا حاجتهای خود را بگویند.
و بعد بگویند: اَللهمَّ اَنتَ وَلِیُّ نِعمَتِی وَ القادِرُ عَلَی طَلِبَتی تَعلَمُ حاجَتِی فَاسالُکَ بِحَقِّ مُحَمّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیهِ وَ عَلَیهِمُ السَّلامُ لَمَّا قَضَیتَهَا لِی.
کتابرساله توضیح المسائلصفحه 125