کنگره بین المللی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشورا

مصاحبه با آیت الله امینی

‏آیةالله امینی‏

‏ ‏

‏آثار و پیامدهای نهضت عاشورا در تاریخ اسلام‏

‏حرکت امام حسین برای اسلام پیامدها و نتایج بسیار عظیمی به بار آورد. اگر حرکت امام حسین واقع نمی شد، معلوم نبود که الان اسلامی داشته باشیم. همان طور که امام خمینی(س) بارها این مطلب را فرمود که حرکت امام حسین اسلام را زنده کرد. ما نمی دانیم که اگر شهادت امام حسین رخ نداده بود و این حرکت واقع نشده بود، اصلاً چه بلایی بر سر اسلام می آمد و وضع اسلام چگونه بود. نهضت امام منشا حرکتهای اسلام خواهی شد؛ نهضت امام حسین اثبات کرد که مسلمانها وظیفه دارند در برابر حکومتهای طاغوتی قیام و مبارزه کنند، اگر چه خود را مسلمان بدانند و بر مسلمانان حکومت کنند و چنین فکری منشا بسیاری از حرکتهای اسلامی در طول تاریخ شد. مبارزات مردم ایران و حرکت اسلام خواهی آنان نیز در همین مسیر انجام گرفت و به پیروزی رسید. امام خمینی(س) نیز در همه مراحل مبارزه و حتی بعد از پیروزی انقلاب مسئله انجام وظیفه را همواره مطرح می کرد و می گفت باید از دین دفاع کنیم، در هر زمان و تحت هر شرایطی که باشد و کاری به اینکه در آینده چه پیش خواهد آمد نداریم. هدف، دفاع از دین در حد مقدور است. اما انجام وظیفه یک تعبد خشک و بی هدف نیست، بلکه یک امر هدفدار و برنامه دار است.‏

‏چارچوب و گستره درس آموزی از نهضت عاشورا‏

‏اگر بخواهیم امر به معروف و نهی از منکر را به عنوان روح و اساس حرکت امام حسین، به زمانه خویش تسرّی داده و از آن بهره برداری کنیم، چه حدود و ابعادی را می توانید برای آن بیان کنید؟‏


مجموعه مصاحبه های کنگره بین المللی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشورااندیشه عاشورا (مجموعه مصاحبه ها) ـ دفتر 2صفحه 80

‏ضرورت مبارزه با حکومت جور ولو به بهای شهادت‏

‏نهضت امام حسین ویژگیهای خاصی دارد. امام حسین با تعدادی از اصحابش، اقلیتی بود در برابر حکومتی که سیرۀ پیغمبر را پایمال کرده بود و به احکام دین عمل نمی کرد، قدرت و سلاح در اختیار داشت و در اکثریت بود و خود را به عنوان نماینده اسلام و خلیفه پیغمبر معرفی می کرد. این حکومت با همه قدرتش مانع از این نشد که امام حسین که یک نفر بود و اصحابش که تعداد اندکی بودند، وظیفۀ خود را انجام دهند؛ یعنی وظیفۀ دفاع از دین تا این مرحله پیش می رود که اگر حکومتی حکومت جور است و مخالفان این حکومت در اقلیت به سر می برند، باز هم مبارزه واجب است. نهضت و قیام امام حسین و اصحاب و یاران معدودش در مقابل حکومتی نیرومند و مسلح مانند حکومت یزید اثبات کرد که دفاع از دین و امر به معروف و نهی از منکر، یک وظیفه شرعی است که در همه حال، حتی در صورت احتمال شهادت و اسارت اهل بیت واجب است. ما اگر حرکت امام حسین را در جهان این گونه معرفی کنیم، می توانیم حرکتهای اسلامی را در جهان به وجود آورده و گسترش دهیم. ما اگر بتوانیم این پیام نهضت امام حسین را تبیین کنیم که دفاع از دین، در همه حال واجب است و در طریق انجام این وظیفه مهم هر چیز حتی تبعید و زندان و شکنجه و شهادت را باید تحمل نمود، در این صورت می توانیم حرکتهای اسلام خواهی را در جهان احیا کنیم.‏

‏درسهای عاشورا برای جامعه امروز ما‏

‏پس از انقلاب، که ما تاسیس حکومت کرده ایم، اگر بخواهیم از عاشورا به عنوان یک جریان امر به معروف و نهی از منکر پیروی کنیم و این حرکت در دل حاکمیت اسلامی به عنوان یک جریان اصیل ادامه یابد و حضور داشته باشد، در این صورت چه تبیینی از مسئله دارید و ابعاد آن را چگونه توصیف می کنید؟‏


مجموعه مصاحبه های کنگره بین المللی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشورااندیشه عاشورا (مجموعه مصاحبه ها) ـ دفتر 2صفحه 81

‏ضرورت احیای امر به معروف و نهی از منکر‏

‏من تصور می کنم که ما در انقلاب خود، از جریان کربلا خیلی درس گرفته ایم و امام راحل هم خیلی از این موضوع استفاده کرده است. در مورد امر به معروف و نهی از منکر، پس از پیروزی انقلاب باید این وظیفه احیا می شد، ولی متاسفانه در حد مطلوب احیا نشده است. در فرمایشات مقام معظم رهبری و نیز در فرمایشات حضرت امام، تاکیداتی در مورد این مسئله وجود دارد، ولی نتیجه مطلوب به دست نیامده است. احیای این فریضه مهم دینی نیاز به یک حرکت گسترده فرهنگی و یک بسیج همگانی دارد. همه نهادهای تبلیغاتی مانند ائمه جمعه و جماعات، سخنرانان و منبریها، صدا و سیما، نویسندگان، مجلات و روزنامه ها باید برای تبیین ضرورت انجام این فریضه دینی بسیج شوند. اگر این وظیفه مهم دینی خوب انجام گرفته بود، ما بسیاری از مشکلات کنونی را نداشتیم.‏

‏گستره امر به معروف و نهی از منکر‏

‏امر به معروف و نهی از منکر در مبارزه با حکومتهای باطل خلاصه نمی شود، بلکه در حکومت حق هم برای احیای ارزشهای واقعی اسلام و جلوگیری از انحرافات و مفاسد اخلاقی و اجتماعی، انجام فریضه امر به معروف و نهی از منکر ضروری است. درست است که حکومت ما یک حکومت اسلامی است و زمینه برای تحقق ارزشهای اسلامی فراهم شده است، اما برای پیاده شدن احکام و قوانین اسلام در همه ابعاد زندگی و جلوگیری از انحرافات و مفاسد، نیاز شدید به ترویج و گسترش فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر داریم. به امید احیای این فریضه مهم.‏

‎ ‎

مجموعه مصاحبه های کنگره بین المللی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشورااندیشه عاشورا (مجموعه مصاحبه ها) ـ دفتر 2صفحه 82