کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره)

فهرست تفصیلی

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

فهرست تفصیلی

‏ ‏

سقوط تکالیف شرعی از دیدگاه عارفان و امام خمینی ‏رحمه الله‏

‏مقدمه··· 11‏

‏          طرح اندیشه از زبان عارفان··· 14‏

‏فصل اول: تفسیر عارفانه از سقوط تکالیف شرعی··· 17‏

‏     الف. عدم خطاب تکلیف شرعی در مقام فنا··· 18‏

‏     ب. تغییر ماهیت و ویژگی تکلیف در مقام فنا··· 26‏

‏     ج. دیدگاه امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 30‏

‏فصل دوم: جایگاه و اهمیت شریعت در سخنان و سیرۀ عارفان··· 35‏

‏     الف. التزام عملی به تکالیف شرعی فقهی··· 39‏

‏     ب. رابطۀ شریعت و طریقت نزد عارفان و تفکیک ناپذیری آن ها از یکدیگر··· 44‏

‏     ج. دیدگاه امام خمینی··· 51‏

‏کتاب نامه··· 54‏

‏ ‏

از ملکوت آسمان ها تا برهوت زمین

‏مقدمه··· 59‏

‏مبانی و تعاریف برگزیده··· 61‏

‏     عرفان··· 61‏

‏          الف. شیخ و سالک··· 63‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 7مقالات عرفانی (4)صفحه 527
‏          ب. فردیت در عرفان اسلامی··· 64‏

‏     سیاست··· 65‏

‏     نسبت عرفان و سیاست··· 66‏

‏پارادوکس عرفان و سیاست: نظارت بر قطب··· 68‏

‏اصول اندیشۀ امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 72‏

‏     الف. انسان··· 72‏

‏     ب. نگرش مجموعه ای··· 75‏

‏     ج. سیاست و مشروعیت حکومت دینی··· 76‏

‏رهیافت برگزیدۀ امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 77‏

‏کتاب نامه··· 91‏

‏ ‏

مراحل توحید در سیر و سلوک

‏مقدمه··· 93‏

‏1. توحید··· 95‏

‏     مراتب توحید··· 95‏

‏     ارکان توحید··· 97‏

‏          مقام توغّل··· 98‏

‏          دلیل ترتیب ارکان··· 99‏

‏     توحید و شجرۀ طوبی··· 99‏

‏          مفهوم «أسلم شیطانی بیدی»··· 99‏

‏2. فتوحات ثلاثه··· 100‏

‏3. اسفار اربعه··· 100‏

‏     اول، «سفر من الخلق إلی الحقّ»··· 100‏

‏     دوم، سفر «فی الحقّ بالحقّ» یا قیامت کبرا··· 102‏

‏     سوم، سفر «من الحقّ إلی الخلق»··· 105‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 7مقالات عرفانی (4)صفحه 528
‏     چهارم، سفر «من الخلق إلی الخلق بالحقّ»··· 106‏

‏4. کثرت در وحدت یا بقای بعد از فنا··· 106‏

‏          تفاوت کثرت در صحو قبل المحو و صحو بعد المحو··· 108‏

‏5. انسان کامل؛ مقام برزخیت کبرا··· 108‏

‏6. قرب فرایض و نوافل··· 109‏

‏7. مقام تدلّی و فیض مقدس··· 110‏

‏8. معنای «أمرٌ بین الأمرین»··· 111‏

‏9. مقام نبوّت··· 112‏

‏10. سرّ «قاب قوسَیْن»··· 113‏

‏     مراتب سلوک حضرت ابراهیم ‏‏علیه السلام‏‏··· 113‏

‏نتیجه··· 115‏

‏کتاب نامه··· 116‏

‏ ‏

برگرفته ای از سرّ الصلاة حضرت امام خمینی ‏رحمه الله‏

‏مقدمه··· 119‏

‏فصل اول··· 120‏

‏     1. مقامات و مدارج انسان و نماز··· 120‏

‏     2. وصف نماز سالک و ولیّ کامل··· 122‏

‏     3. حضور قلب و مراتب آن··· 123‏

‏     4. کیفیت حصول حضور قلب··· 125‏

‏     5. امور مؤثر در تحصیل حضور قلب··· 127‏

‏فصل دوم: مقدمات نماز··· 128‏

‏فصل سوم: مقارنات نماز··· 135‏

‏کتاب نامه··· 143‏

‏ ‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 7مقالات عرفانی (4)صفحه 529

سلوک عرفانی و امام خمینی ‏رحمه الله‏

‏مقدمه··· 145‏

‏فصل اول: اسفار اربعه و امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 146‏

‏     مفهوم اجمالی اسفار اربعه··· 147‏

‏     بیان حضرت امام در اسفار اربعه··· 147‏

‏     پیامبران و سفرهای چهارگانه··· 149‏

‏     امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏ و سفر چهارم··· 149‏

‏فصل دوم: تجلی عرفان امام در انقلاب اسلامی··· 152‏

‏نتیجه و جمع بندی مباحث··· 154‏

‏کتاب نامه··· 156‏

‏ ‏

شریعت، طریقت و حقیقت از منظر امام خمینی ‏رحمه الله‏

‏مقدمه··· 157‏

‏1. مفهوم شریعت··· 158‏

‏     الف. معنای شریعت در لغت و اصطلاح··· 158‏

‏     ب. معنای شریعت در کلمات عارفان··· 158‏

‏     ج. معنای شریعت در قرآن··· 159‏

‏2. مفهوم طریقت··· 160‏

‏3. مفهوم حقیقت··· 162‏

‏4. تحلیل رابطۀ شریعت، طریقت و حقیقت··· 163‏

‏5. زمینه های تاریخی تفکر جدایی طریقت و حقیقت از شریعت··· 164‏

‏6. نقل سخنانی که در آن، شریعت، طریقت و حقیقت قابل تفکیک هستند··· 166‏

‏7. کلام بزرگان عرصۀ سلوک ··· 170‏

‏8. تحلیل ویژۀ امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 173‏

‏     اول: سفر از خلق به سوی حق مقیّد··· 174‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 7مقالات عرفانی (4)صفحه 530
‏     دوم: سفر از حق مقیّد به حق مطلق··· 175‏

‏     سوم: سفر از حق به سوی خلق حقّی به واسطه حق··· 175‏

‏     چهارم: سفر از خلقی که همان حق است به سوی خلق··· 176‏

‏نتیجه گیری··· 178‏

‏کتاب نامه··· 180‏

‏ ‏

اسفار اربعه از منظر امام عارف خمینی ‏رحمه الله‏

‏مقدمه··· 183‏

‏شناسایی کلید واژه ها··· 184‏

‏     سفر··· 184‏

‏     سیر و سلوک··· 186‏

‏     حجاب··· 188‏

‏     عشق··· 190‏

‏     تجلّی··· 192‏

‏     فیض··· 193‏

‏     فنا··· 194‏

‏اسفار اربعه از منظر امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 195‏

‏     سفر اول··· 195‏

‏     سفر دوم··· 200‏

‏     سفر سوم··· 205‏

‏     سفر چهارم··· 207‏

‏          سالکان اسفار اربعه··· 209‏

‏چکیدۀ سفرهای معنوی از منظر حکیمان و عارفان··· 210‏

‏     اسفار اربعۀ عرفانی از منظر حضرت امام ‏‏رحمه الله‏‏··· 210‏

‏     اسفار اربعۀ عرفانی از منظر مرحوم قمشه ای··· 211‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 7مقالات عرفانی (4)صفحه 531
‏     اسفار اربعۀ عرفانی از منظر کمال الدین عبدالرزاق کاشانی··· 211‏

‏     اسفار اربعۀ عقلانی از منظر حکیم ملاصدرا و سبزواری··· 212‏

‏     سیر و سفر عرفانی از منظر عزیزالدین نسفی··· 212‏

‏     مراتب سه گانۀ سیر عرفانی از منظر محقق لاهیجی··· 213‏

‏     سفرهای هفت گانۀ عرفانی از منظر غزالی··· 213‏

‏     وادی و شهرهای هفت گانۀ سیر و سلوک عرفانی از منظر عطار··· 214‏

‏کتاب نامه··· 216‏

‏ ‏

تجسم اعمال از منظر عرفانی و اخلاقی امام خمینی ‏رحمه الله‏

‏مقدمه··· 219‏

‏فصل اول: اختلاف آراء تجسم اعمال··· 224‏

‏     منشأ پرسش ها و اعتراض ها··· 225‏

‏          الف. بقای عمل··· 226‏

‏          ب. بقای اندیشه ها، عقاید و نیّت ها··· 227‏

‏          اشکال ها و جواب ها··· 228‏

‏فصل دوم: اصول تجسم اعمال··· 229‏

‏     اصل علیت و معلولیت··· 229‏

‏     صورت مُلکی و ملکوتی اشیا··· 231‏

‏     نقش انگیزه و نیّت خالص در عمل··· 233‏

‏     نیّت، تعیین کنندۀ سرنوشت انسان··· 235‏

‏     انحصار زوال ملکات به حیات دنیوی··· 237‏

‏          عوامل و کیفیت اصلاح در قیامت··· 239‏

‏     حکمت برزخ و قیامت··· 240‏

‏     فلسفۀ وجود برزخ··· 241‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 7مقالات عرفانی (4)صفحه 532
‏          برزخ درمانگاه بیماران روحی··· 242‏

‏          سختی و کندی تغییرات در برزخ··· 242‏

‏     استفاده از فرصت کنونی··· 243‏

‏     دو چهره داشتن انسان··· 244‏

‏          الف. دنیا دار ستر و پوشش است··· 245‏

‏          ب. با مرگ، قوای نگه دارنده زایل می شود··· 245‏

‏فصل سوم: تغییر و تکامل در عوالم سه گانه··· 247‏

‏     یک. حیات دنیا··· 247‏

‏          تغییرات در ملکات اخلاقی··· 250‏

‏          صفات رذیله ذاتی نیست··· 251‏

‏          ماده؛ عامل اصلی حرکت و تکامل··· 252‏

‏          ضرورت وجود ماده در حرکات جوهری··· 253‏

‏     دو. عالم برزخ و تکامل··· 254‏

‏          تحوّل و تکامل در عالم برزخ··· 255‏

‏          نقش عالم برزخ در حصول تجرد عقلانی··· 255‏

‏     سه. عالم آخرت··· 256‏

‏          تجسم صورت های هشت گانه انسان در آخرت··· 257‏

‏          حشر انسان با آخرین صورت دنیایی··· 259‏

‏          جلوۀ انسان با صورت ملکوتی··· 261‏

‏          شبهه عدم تناسب پاداش و کیفر با عمل··· 262‏

‏          بهشت و جهنم اعمال و اخلاق··· 264‏

‏          انواع بهشت و جهنم··· 266‏

‏کتاب نامه··· 267‏

‏ ‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 7مقالات عرفانی (4)صفحه 533

عشق و عرفان از منظر امام خمینی ‏رحمه الله‏

‏مقدمه··· 269‏

‏چیستی عرفانی··· 272‏

‏     عرفان از دیدگاه شیخ بهایی··· 273‏

‏     دیدگاه خواجه نصیر الدین طوسی··· 275‏

‏     دیدگاه امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 276‏

‏عرفان و برهان··· 277‏

‏ابزار شناخت··· 278‏

‏     راز رویکرد به عرفان (عبادت؛ سرچشمۀ وصال)··· 280‏

‏دیدگاه صاحب نظران اسلامی در باب اهمیت عبادت··· 282‏

‏     دیدگاه امام خمینی··· 282‏

‏     دیدگاه فخر رازی··· 286‏

‏     دیدگاه سید بن طاووس··· 286‏

‏     دیدگاه صدر المتألهین··· 287‏

‏کدام عبادت؟(عبادة الاحرار)··· 289‏

‏          رهنمود امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 292‏

‏طوایف عارفان و سفرهای عرفانی··· 294‏

‏     طوایف چهارگانه از دیدگاه امام ‏‏رحمه الله‏‏··· 294‏

‏          سفرهای چهارگانه··· 295‏

‏شروط اصلی تأثیر عبادت··· 297‏

‏     1. حضور قلب··· 297‏

‏     2. اخلاص··· 297‏

‏     3. عشق··· 301‏

‏انتظار امام موعود··· 302‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 7مقالات عرفانی (4)صفحه 534
‏عشق چیست؟ (چیستی عشق)··· 304‏

‏     تعریف عشق··· 304‏

‏     انواع عشق··· 308‏

‏     عشق در نظر اهل بیت:··· 309‏

‏          عشق حقیقی، عشق مجازی··· 313‏

‏          ترویج عشق مجازی (عشق زمینی)··· 317‏

‏     دیدگاه امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 319‏

‏شروط درمان بیماری های باطنی··· 320‏

‏شروط و مراحل جهاد اکبر··· 322‏

‏سه رهنمود··· 324‏

‏     1. پاره ای از آفات زبان··· 324‏

‏     2. پرهیز از موقعیت جویی··· 325‏

‏     3. عوامل سود و زیان ناشناخته··· 326‏

‏کتاب نامه··· 327‏

‏ ‏

سلوک عرفانی امام خمینی ‏رحمه الله‏

‏سفر اول··· 331‏

‏سفر دوم··· 337‏

‏سفر سوم··· 338‏

‏سفر چهارم··· 338‏

‏     خاستگاه نظریۀ «ولایت مطلقۀ فقیه»··· 340‏

‏کتاب نامه··· 343‏

‏ ‏

مقامات معنوی در آینۀ کلام امام ‏رحمه الله‏

‏1. سیر و سلوک··· 345‏

‏     الف. مسلک··· 345‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 7مقالات عرفانی (4)صفحه 535
‏     ب. سالک··· 346‏

‏     ج. حرکت··· 347‏

‏     د. حال و مقام··· 347‏

‏     ه . مبدأ و منتها··· 348‏

‏     و. متوسّطات··· 349‏

‏2. ابزار راه··· 349‏

‏     الف. ریاضت··· 349‏

‏     ب. عبادت··· 350‏

‏     ج. ذکر··· 352‏

‏     د. شکر··· 353‏

‏3. اوّلیات از نظر امام··· 355‏

‏     الف. یقظه··· 355‏

‏     ب. عزم و اراده··· 356‏

‏     ج. توبه··· 356‏

‏     د. خروج از اَنانیت··· 358‏

‏4. متوسّطات··· 360‏

‏     الف. طمأنینه··· 360‏

‏     ب. خشوع··· 362‏

‏     ج. خوف و رجا··· 363‏

‏5. نهایات··· 366‏

‏     الف. عصمت··· 366‏

‏     ب. فنا··· 367‏

‏     ج. توحید··· 369‏

‏خاتمه··· 370‏

‏کتاب نامه··· 372‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 7مقالات عرفانی (4)صفحه 536

دستور العمل های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی ‏رحمه الله‏

‏مقدمه··· 375‏

‏1. اساتید اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 377‏

‏     1. مرحوم آیة الله حاج میرزا جواد ملکی تبریزی··· 378‏

‏     2. مرحوم حضرت آیة الله آقا میرزا محمدعلی شاه آبادی··· 379‏

‏2. تألیفات اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 381‏

‏3. نگاهی گذرا به سابقۀ نگارش دستورالعمل های اخلاقی ـ عرفانی··· 384‏

‏4. ویژگی های دستورالعمل های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 387‏

‏5. دستورالعمل های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 391‏

‏     هجرت به سوی کتاب فطرت··· 392‏

‏     قرآن؛ کتاب عرفان··· 399‏

‏     عرضۀ خود بر قرآن··· 402‏

‏     پرهیز از حجاب ظلمانی خود بزرگ بینی··· 402‏

‏     خدا محور بودن و خلق مدار نبودن··· 405‏

‏     عبادت بودن خدمت به خلق خدا··· 412‏

‏     علم؛ حجاب اکبر··· 414‏

‏     پرهیز از انکار مقامات عارفان··· 419‏

‏     جوانی بهترین دوران خودسازی··· 426‏

‏     ویژگی های جوانان از دیدگاه امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 428‏

‏     همّت بلند··· 431‏

‏     بی اعتنایی به ثنای ثناگویان و استقبال از عیب جویان··· 432‏

‏     نجات انسان در وارستگی و گسستگی از دنیا··· 434‏

‏     دنیا در چشم انداز اولیای خدا··· 435‏

‏          تبیین معنای دنیا··· 436‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 7مقالات عرفانی (4)صفحه 537
‏          تأثیرات منفی حبّ دنیا و مفاسد آن··· 438‏

‏          معالجه و درمان حبّ دنیا··· 440‏

‏     مشارطه، مراقبه و محاسبه··· 441‏

‏کتاب نامه··· 443‏

‏ ‏

مکاشفه و مراتب آن از دیدگاه امام خمینی ‏رحمه الله‏

‏1. تعریف و ماهیت کشف··· 447‏

‏2. درجات و مراتب مکاشفه··· 458‏

‏     اول: لوایح، لوامع و طوالع··· 458‏

‏     دوم: مکاشفۀ علم، حال و عین··· 459‏

‏     سوم: مشاهدۀ معرفت، معاینه و جمع··· 460‏

‏     چهارم: معاینۀ بصر، قلب و روح··· 460‏

‏     پنجم: الهام نبیّ، عین و تحقیق··· 461‏

‏     ششم: کشف نظری، شهودی، الهامی، روحی، خفیّ و ذاتی··· 461‏

‏     هفتم: مکاشفۀ علمی، حال و وجد··· 463‏

‏     هشتم: مکاشفۀ غیب و شهادت··· 464‏

‏     نهم: مکاشفۀ صوری و معنوی··· 464‏

‏     دهم: مشاهدۀ فعلی، صفاتی و ذاتی··· 469‏

‏3. رفع حجاب··· 469‏

‏4. انسان و کشف··· 473‏

‏     اول: بطون سبعه··· 480‏

‏          بطن اول··· 480‏

‏          بطن دوم··· 480‏

‏          بطن سوم··· 480‏

‏          بطن چهارم··· 481‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 7مقالات عرفانی (4)صفحه 538
‏          بطن پنجم··· 482‏

‏          بطن ششم··· 482‏

‏          بطن هفتم··· 482‏

‏     دوم: لطایف سبعه··· 483‏

‏     سوم: اطوار سبعه··· 483‏

‏5. حالاتِ همراه کشف··· 487‏

‏     اول: حیرت··· 487‏

‏     دوم: سُکر··· 488‏

‏     سوم: ذوق··· 489‏

‏     چهارم: شوق··· 490‏

‏     پنجم: وجد··· 490‏

‏     ششم: عشق··· 491‏

‏     هفتم: یقین··· 492‏

‏کتاب نامه··· 495‏

‏ ‏

سقوط تکلیف در عرفان اسلامی

‏مقدمه··· 499‏

‏فصل اول: عرفا و عمل به شریعت··· 500‏

‏     الف. دلایل عرفا بر لزوم پیروی از شریعت··· 501‏

‏          1. ریاضت··· 501‏

‏          2. شوق بندگی··· 502‏

‏          3. شریعت عامل رهایی··· 503‏

‏          4. شریعت··· 503‏

‏     ب. شرط عرفانی عمل··· 504‏

‏     ج. منشأ توهّم··· 506‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 7مقالات عرفانی (4)صفحه 539
‏          1. تندروی مخالفان··· 506‏

‏          2. عملکرد نااهلان··· 507‏

‏فصل دوم: سقوط تکلیف··· 510‏

‏     الف. در مقام فنا··· 510‏

‏     ب. در مقام بقای بعد از فنا··· 512‏

‏فصل سوم: شکوه بندگی··· 513‏

‏     1. انجام تکالیف در حال فنا··· 514‏

‏     2. انجام تکالیف در مقام بقای بعد از فنا··· 516‏

‏          الف. بی پایانی راه··· 516‏

‏          ب. جلوگیری از سقوط و انحراف··· 516‏

‏          ج. اُسوه بودن و راهنمایی دیگران··· 517‏

‏          د. شُکر··· 517‏

‏          ه . تبعیّت از فرمان معشوق··· 517‏

‏          و. ادب··· 518‏

‏          ز. عبادت بلارویّه··· 518‏

‏کتاب نامه··· 524‏

‏ ‏

‏ ‏

‎ ‎

مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 7مقالات عرفانی (4)صفحه 540