کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره)

فهرست تفصیلی

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

فهرست تفصیلی

‏ ‏

هویّت شناسی مکتب اخلاقی امام خمینی ‏رحمه الله‏‏ در رویکرد تاریخی‏

‏مقدمه··· 11‏

‏1. هویّت شناسی اخلاق در تمدن غرب··· 12‏

‏2. هویّت شناسی اخلاق در تمدن اسلامی··· 19‏

‏3. هویّت شناسی و جایگاه تاریخی مکتب اخلاقی امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 25‏

‏کتاب نامه··· 33‏

‏ ‏

تأملی در روش تربیتی امر به معروف و نهی از منکر

‏مقدمه··· 35‏

‏معنای امر به معروف و نهی از منکر··· 37‏

‏روش اجرای امر به معروف و نهی از منکر··· 41‏

‏     اخلاص در کارها و اتکال به خدا··· 49‏

‏     ایجاد محیط محبت··· 50‏

‏     پیاده کردن محتوای اسلام··· 50‏

‏     تزکیه و تهذیب نفس··· 51‏

‏     خدمت به اسلام و محرومان و مردم··· 51‏

‏     اعتماد به نفس··· 52‏

‏     اشاعۀ معنویت واقامۀ عدالت··· 52‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 8مقالات اخلاقی (1)صفحه 607
‏     تربیت صحیح و دینی فرزندان··· 53‏

‏     انتقاد و انتقاد پذیری··· 53‏

‏     پرهیز از حبّ نفس··· 54‏

‏     حفظ اسلام و تعهّد به آن··· 54‏

‏     رعایت نظم در کارها··· 55‏

‏     حفظ وحدت و پرهیز از اختلافات··· 55‏

‏     توجه به فرهنگ خودی و اسلامی··· 56‏

‏     پاسخ گویی به شبهات··· 56‏

‏کتاب نامه··· 57‏

‏ ‏

مبانی اندیشه های تربیتی امام ‏رحمه الله‏

‏مقدمه··· 59‏

‏مبانی فکری··· 60‏

‏     خداشناسی··· 60‏

‏     انسان شناسی··· 70‏

‏     اسلام شناسی··· 83‏

‏     اسلام دین اجتماعی··· 86‏

‏     سرنوشت··· 89‏

‏     علم و ایمان··· 90‏

‏     اهمیت به مردم··· 93‏

‏     نقش تربیتی مادران··· 96‏

‏روش های تربیتی··· 97‏

‏     ایجاد نیاز··· 97‏

‏     تکرار نصایح··· 99‏

‏     پذیرش انسان های پاک··· 100‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 8مقالات اخلاقی (1)صفحه 608
‏دستور العمل ها··· 103‏

‏     1. محاسبه··· 103‏

‏     2. عمل بر خلاف نفس··· 105‏

‏     3. تلقین··· 107‏

‏     4. مدارا با نفس··· 110‏

‏     5. متهم کردن نفس··· 111‏

‏     6. اصلاح در جوانی··· 115‏

‏     7. پرهیز از یأس··· 116‏

‏     8. پرهیز از هلاکت··· 119‏

‏پایان سخن··· 121‏

‏کتاب نامه··· 123‏

‏ ‏

مکتب و روش اخلاقی امام خمینی ‏رحمه الله‏

‏فصل اول: اهمیت و جایگاه اساسی اخلاق در دیدگاه امام··· 125‏

‏     1. جامعیت و همه سونگری··· 126‏

‏     2. ساده گویی و بی تکلّفی··· 128‏

‏     3. یأس زدایی و امید بخشی··· 130‏

‏     4. واقع بینی و اغراق گریزی··· 132‏

‏     5. توجه به اصول اخلاقی نه فروع··· 134‏

‏     6. محوریت اخلاق، در اندیشۀ امام··· 135‏

‏فصل دوم: مبنای اخلاقی امام··· 141‏

‏     1. اخلاص یا قیام برای خدا··· 142‏

‏     2. خودخواهی یا قیام برای نفس··· 145‏

‏کتاب نامه··· 150‏

‏ ‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 8مقالات اخلاقی (1)صفحه 609

امام خمینی ‏رحمه الله‏‏ و مکتب ائتلافی اخلاق‏

‏میراث فرهنگی یونان··· 153‏

‏اخلاق ارسطو در منابع اسلامی··· 155‏

‏فیلسوفان متأثر از اخلاق ارسطو··· 156‏

‏مبادی و اصول اخلاقی ارسطو··· 160‏

‏     موضوع اخلاق··· 160‏

‏     ارسطو؛ فیلسوفی واقع بین··· 162‏

‏     اقسام نفس··· 163‏

‏     نظر ارسطو در باب لذت··· 164‏

‏     حیات معقول··· 164‏

‏مکتب روایی اخلاق··· 165‏

‏     مکتب ائتلافی اخلاق··· 168‏

‏     منبع سلوک در مکتب عقلانی··· 169‏

‏     روش··· 170‏

‏     منبع اخلاق در مکتب روایی··· 171‏

‏     روش··· 172‏

‏     وحی عقلانی··· 175‏

‏     نظریه علامه طباطبائی··· 176‏

‏     توصیه امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 178‏

‏کتاب نامه··· 181‏

‏ ‏

اخلاق و عرفان غزالی از نگاه امام خمینی ‏رحمه الله‏

‏پیش گفتار··· 183‏

‏شخصیت غزالی از نگاه امام خمینی··· 190‏

‏     کتاب احیاء علوم الدین از نگاه امام خمینی··· 192‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 8مقالات اخلاقی (1)صفحه 610
‏محور اول: بررسی محتوایی احیاء علوم الدین··· 193‏

‏     1. نقل روایات ضعیف و بی اعتبار··· 194‏

‏     2. نقل اسرائیلیات··· 196‏

‏     3. نقل اقوال و سرگذشت صوفیان··· 197‏

‏     4. اندیشه های سست و متناقض··· 199‏

‏     نمونۀ اول: علم ستیزی··· 200‏

‏     نمونۀ دوم: متابعت از شیخ··· 202‏

‏     نمونۀ سوم: لعن ابلیس و یزید بن معاویه··· 204‏

‏محور دوم: نقد روش اخلاقی و شیوۀ عرفانی احیاء علوم الدین··· 206‏

‏     نقد روش تهذیب اخلاق متداول و طریق سلوک عرفانی متداول··· 206‏

‏آخرین سخن··· 218‏

‏جمع بندی··· 220‏

‏کتاب نامه··· 222‏

‏ ‏

اطلاق یا نسبیت ارزش های اخلاقی در مکتب اخلاقی امام خمینی ‏رحمه الله‏

‏مقدمه··· 223‏

‏پرسش های بحث··· 224‏

‏تبیین مفاهیم «اطلاق» و «نسبیّت»··· 225‏

‏دو رویکرد و دو پاسخ··· 227‏

‏نسبیت اخلاق··· 228‏

‏     نسبی گرایان و دلایل آنان··· 228‏

‏پیامدها و آثار و اشکالات نسبیّت گرایی اخلاقی··· 234‏

‏     1. تناقض و تنافی درونی··· 235‏

‏     2. انکار اخلاق··· 236‏

‏     3. نفی حکمت عملی··· 236‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 8مقالات اخلاقی (1)صفحه 611
‏     4. ناتوانی در ارائۀ طرحی جهانی برای اخلاق··· 237‏

‏     5. بی معنا شدن تربیت··· 237‏

‏     6. باز شدن راه توجیه هرگونه اخلاق فردی··· 239‏

‏     7. انسداد باب امر به معروف و نهی از منکر··· 239‏

‏     8. از بین رفتن قداست و حرمت اخلاق··· 241‏

‏     9. بی مفهوم شدن فساد اخلاق··· 241‏

‏     10. الغای انسانیت و تکامل··· 242‏

‏     11. سست شدن الگوها و ناتوانی در معرفی اسوۀ جاویدان··· 242‏

‏     12. بی اعتقادی به کتاب زنده و جاودان و جهانی··· 243‏

‏     13. ناتوانی در قضاوت دربارۀ گذشتگان··· 244‏

‏     14. پیدایش هرج و مرج اخلاقی··· 245‏

‏     15. حاکمیت شکّاکیت اخلاقی··· 245‏

‏     16. برابری خدمت کاران و خیانت پیشگان··· 245‏

‏نظریه اطلاق و جاودانگی اخلاق··· 246‏

‏     مطلق گرایان غربی··· 246‏

‏اصول و پایه های زیر بنایی جاودانگی اخلاق در نگاه امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 249‏

‏     الف. خاتمیّت··· 250‏

‏     ب. نسخ ناپذیری اسلام··· 252‏

‏     ج. جامعیت و کمال اسلام··· 253‏

‏     د. جاودانگی اسلام··· 254‏

‏     ه . جهانی بودن اسلام··· 257‏

‏     و. هدف از بعثت پیامبر، اتمام و اکمال مکارم اخلاقی··· 258‏

‏نتیجه گیری··· 260‏

‏کتاب نامه··· 261‏

‏ ‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 8مقالات اخلاقی (1)صفحه 612

پایه های نظری اخلاق کارگزاران

‏مقدمه··· 263‏

‏فصل اول: کلیات··· 265‏

‏     1. واژه شناسی··· 265‏

‏     2. کارگزاران··· 266‏

‏     3. اخلاق کارگزاران··· 266‏

‏     4. اهمیت اخلاق زمامداران··· 266‏

‏     5. متدولوژی اخلاق اسلامی و متدولوژی امام ‏‏رحمه الله‏‏··· 268‏

‏فصل دوم: پایه های عمومی··· 269‏

‏     1. ماهیت انسان··· 269‏

‏     2. کمال پذیری و کمال خواهی انسان··· 269‏

‏     3. دنیا شناسی··· 270‏

‏     4. حبّ نفس··· 273‏

‏فصل سوم: پایه های اختصاصی اخلاق کارگزاران··· 274‏

‏     1. خاستگاه قدرت طلبی··· 276‏

‏     2. وظیفه انگاری حکومت··· 278‏

‏     3. ماهیت حکومت··· 279‏

‏     4. خدمت به مردم··· 281‏

‏     5. حق مداری توأم با مهربانی··· 283‏

‏خلاصه و نتیجه گیری··· 287‏

‏کتاب نامه··· 288‏

‏ ‏

فطرت و اخلاق از منظر امام خمینی ‏رحمه الله‏

‏معنای فطرت··· 291‏

‏اشارۀ اجمالی به نظر علمای دین در چگونگی فطرت··· 292‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 8مقالات اخلاقی (1)صفحه 613
‏معنای دین و دین فطری··· 296‏

‏به کدام دین در آیۀ فطرت اشاره می شود؟··· 296‏

‏دین و کمال انسان··· 301‏

‏رابطۀ اخلاق و فطرت··· 303‏

‏کتاب نامه··· 309‏

‏ ‏

نقد دریافت اندیشمندان غرب از تفکر معنوی امام خمینی ‏رحمه الله‏

‏مقدمه··· 311‏

‏هدف از تحقیق··· 312‏

‏روش تحقیق··· 313‏

‏مفهوم و نقش ایدئولوژی در جنبش های اجتماعی··· 313‏

‏متن تحقیق··· 317‏

‏     مایکل فیشر··· 317‏

‏     سامی زُبیدا··· 321‏

‏     لاری ری··· 326‏

‏     جان فوران··· 327‏

‏     علل انقلاب ایران··· 329‏

‏     نیکی کدی··· 332‏

‏نتیجه گیری··· 334‏

‏کتاب نامه··· 339‏

‏ ‏

رابطۀ فقه و اخلاق و طرح دیدگاه امام ‏رحمه الله‏

‏فقه چیست و اخلاق کدام است؟··· 343‏

‏فصل اول: نیاز اخلاق به فقه و بی نیازی فقه از اخلاق··· 346‏

‏فصل دوم: کارکردهای اخلاقی فقه، یا عدم نیاز به اخلاق، با وجود فقه··· 356‏

‏فصل سوم: مضر بودن اخلاق جدای از فقه··· 366‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 8مقالات اخلاقی (1)صفحه 614
‏     1. خودگرایی، فرو رفتن در خویش و بی اعتنایی به سرنوشت دیگران··· 366‏

‏     2. ظاهرگرایی و قشری گری··· 374‏

‏     3. رهبانیت··· 377‏

‏کتاب نامه··· 380‏

‏ ‏

روش های درمان رذایل اخلاقی از منظر امام خمینی ‏رحمه الله‏

‏اهمیت تهذیب نفس··· 383‏

‏روش های معالجۀ رذایل اخلاقی··· 385‏

‏     1. روش ریاضت و مجاهدت··· 385‏

‏     2. روش محبّت··· 389‏

‏     3. روش توحید··· 394‏

‏اصول حاکم بر اصلاح نفس از نظر امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 401‏

‏     1. اصل تفکر··· 401‏

‏     2. اصل عزم··· 405‏

‏     3. اصل محاسبت و مراقبت··· 407‏

‏     4. اصل تذکر··· 408‏

‏     5. اصل ولایت پذیری حضرات معصومین ‏‏علیهم السلام‏‏··· 410‏

‏نتیجه گیری··· 413‏

‏کتاب نامه··· 415‏

‏ ‏

دسته بندی مسائل اخلاقی

‏تقسیم بندی بر اساس تنوع قوای نفس··· 419‏

‏تقسیم بندی بر اساس مبادی نفسانی افعال··· 420‏

‏تقسیم بندی بر اساس متعلقات افعال اخلاقی··· 421‏

‏دسته بندی مسائل اخلاقی از دیدگاه امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 423‏

‏     1. نظریه اعتدال··· 424‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 8مقالات اخلاقی (1)صفحه 615
‏سامان دهی مسائل اخلاقی از دیدگاه امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 426‏

‏     تأثیر تقسیم بندی ارسطو در تقسیمات اخلاق اسلامی··· 431‏

‏کتاب نامه··· 434‏

‏ ‏

مبانی و اصول تربیت از دیدگاه امام خمینی ‏رحمه الله‏

‏مقدمه··· 435‏

‏مبانی و اصول تربیت··· 436‏

‏مبنای اول: برخورداری انسان از فطرتی خداجو و پاک··· 439‏

‏     اصل توحید محوری··· 439‏

‏مبنای دوم: وجود عزم و ارادۀ قوی در انسان··· 441‏

‏     اصل تربیت پذیری انسان··· 441‏

‏مبنای سوم: ترکیب انسان از دو بُعد جسمانی و روحانی··· 442‏

‏     اصل جامع نگری··· 442‏

‏مبنای چهارم: وجود روحیۀ کمال جویی در فطرت انسان··· 443‏

‏     اصل کمال··· 443‏

‏مبنای پنجم: تأکید خاص بر امر تزکیۀ نفس··· 443‏

‏     اصل تقدّم تزکیه بر تعلیم··· 444‏

‏مبنای ششم: عمل انسان، تعیین کنندۀ سعادت دنیوی و اخروی··· 445‏

‏     اصل محافظت بر عمل··· 446‏

‏مبنای هفتم: وجود ویژگی ضعف در انسان··· 446‏

‏     اصل مسامحه··· 447‏

‏مبنای هشتم: برخورداری انسان از نیروی تعقّل··· 447‏

‏     اصل تعقّل ورزی··· 447‏

‏مبنای نهم: تأثیر گذاری و تأثیر پذیری انسان··· 448‏

‏     اصل اول: اصلاح شرایط··· 449‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 8مقالات اخلاقی (1)صفحه 616
‏     اصل دوم: مسئولیت پذیری··· 449‏

‏مبنای دهم: انسان موجودی مختار و انتخابگر··· 450‏

‏     اصل اول: نیاز انسان به مربّی··· 451‏

‏     اصل دوم: آزادی··· 451‏

‏پیشنهادها و ارائه راه کار··· 452‏

‏     الف. راه کارهای ارائه شده تحت عنوان عوامل خارج از نظام آموزش و پرورش··· 452‏

‏     ب. راه کارهای ارائه شده تحت عنوان عوامل درون نظام آموزش و پرورش··· 456‏

‏کتاب نامه··· 460‏

‏ ‏

رابطه اخلاق و دین از دیدگاه امام خمینی ‏رحمه الله‏

‏مقدمه··· 463‏

‏1. اخلاق تأیید کنندۀ دین است··· 464‏

‏     استدلال کانت بر جاودانگی نفس··· 465‏

‏     استدلال کانت بر وجود خدا··· 466‏

‏2. اندراج اخلاق در دین··· 466‏

‏3. اخلاق بدون دین بی معنا است··· 467‏

‏4. اخلاق متعارض با دین است··· 468‏

‏دیدگاه امام خمینی··· 469‏

‏     اثبات وجود خدا از دیدگاه امام خمینی··· 471‏

‏     اثبات معاد از دیدگاه امام خمینی··· 472‏

‏کتاب نامه··· 476‏

‏ ‏

نظرات عقلی امام ‏رحمه الله‏‏ در قرآن و حدیث و معارف الهی‏

‏مقدمه··· 477‏

‏وضع الفاظ برای ارواح معانی··· 478‏

‏معنای نبوّت و رسالت··· 480‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 8مقالات اخلاقی (1)صفحه 617
‏پیرامون برزخ··· 485‏

‏اثرات کثرت محبت به دنیا··· 488‏

‏قلب؛ آینه ای دو رویه··· 489‏

‏عالَم ذات و صفات حضرت حق··· 490‏

‏کتاب نامه··· 495‏

‏ ‏

جایگاه عقل در تئوری اخلاقی امام خمینی ‏رحمه الله‏

‏فصل اول: جایگاه اخلاق در فلسفۀ فارابی··· 497‏

‏     اهمّ آراء اخلاقی فارابی··· 499‏

‏فصل دوم: جایگاه عقل در تئوری اخلاقی فارابی··· 501‏

‏     نتیجه گیری··· 503‏

‏فصل سوم: جایگاه اخلاق از دیدگاه ابن سینا··· 504‏

‏فصل چهارم: آراء اخلاقی ابن سینا··· 506‏

‏     جایگاه عقل در تئوری اخلاقی ابن سینا··· 511‏

‏فصل پنجم: مکتب اخلاقی کانت··· 513‏

‏     معیار فعل اخلاقی از نظر کانت··· 518‏

‏     نقد نظریۀ کانت··· 523‏

‏فصل ششم: جایگاه عقل در تئوری اخلاقی امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 524‏

‏     ترابط و تعامل عقل با فضایل اخلاقی··· 528‏

‏     فطرت از دیدگاه امام خمینی··· 539‏

‏     عقل از دیدگاه امام خمینی··· 541‏

‏کتاب نامه··· 546‏

‏ ‏

تشابه های اندیشه اخلاقی امام خمینی ‏رحمه الله‏‏ با افلاطون‏

‏مقدمه··· 549‏

‏نفس شناسی··· 551‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 8مقالات اخلاقی (1)صفحه 618
‏قوای نفس در فرهنگ اسلامی··· 553‏

‏قوای نفس از نظر امام خمینی··· 556‏

‏بررسی آراء··· 559‏

‏نظریۀ اخلاقی··· 560‏

‏امام و تعریف اخلاق··· 560‏

‏امام و فضیلت ها··· 564‏

‏اخلاق متعالی··· 564‏

‏نتیجه گیری··· 568‏

‏کتاب نامه··· 570‏

‏ ‏

مبانی و اهداف تربیتی

‏پیش گفتار··· 571‏

‏واژگان··· 572‏

‏مبانی تربیت··· 575‏

‏     الف. تربیت طبیعی··· 575‏

‏     ارزیابی مبنای تربیت طبیعی··· 576‏

‏     ب. تربیت اجتماعی··· 577‏

‏     ارزیابی تربیت اجتماعی··· 577‏

‏     ج. تربیت انسانی ـ الهی··· 578‏

‏مبانی تربیتی امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 579‏

‏     خداوند از دیدگاه امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 580‏

‏     جهان از دیدگاه امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 580‏

‏     انسان از دیدگاه امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 581‏

‏اهداف تربیتی··· 584‏

‏     رئالیسم··· 585‏


مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 8مقالات اخلاقی (1)صفحه 619
‏     اگز یستانسیالیسم··· 586‏

‏     پوزیتیویسم··· 587‏

‏     جان دیویی··· 588‏

‏اهداف برگرفته از مبانی تربیتی··· 588‏

‏اسلام و هدف های تربیتی··· 590‏

‏اهداف واسطه ای یا مرحله ای··· 590‏

‏     حیات طیّبه··· 591‏

‏برترین هدف تربیتی اسلام··· 593‏

‏     دیدگاه صدر المتألهین··· 593‏

‏     دیدگاه محمد غزالی··· 594‏

‏     دیدگاه مهدی نراقی ‏‏رحمه الله‏‏··· 595‏

‏اهداف مرحله ای از دیدگاه امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 595‏

‏     برترین هدف از دیدگاه امام خمینی ‏‏رحمه الله‏‏··· 599‏

‏کتاب نامه··· 604‏

‏ ‏

‎ ‎

مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 8مقالات اخلاقی (1)صفحه 620