حسد از منظر امام خمینی

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏  ‏‏حسد از منظر امام خمینی‏

‏‏حسین عارفیان‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏حسد از نظر امام خمینی حالتی است نفسانی که صاحب آن آروز کند‏‎ ‎‏سلب کمال و نعمت را از غیر، چه این که خود، دارای آن نعمت باشد یا دارا‏‎ ‎‏نباشد و چه بخواهد خودش به آن نعمت برسد یا نخواهد. علامه نراقی‏‎ ‎‏می گوید حسد:«و هوتمنی زوال نعم الله تعالی عن اخیک المسلم مماله‏‎ ‎‏فیه صلاح».‏

‏‏حسود گاهی بی عرضه و ناتوان است که هیچ کاری از او ساخته نیست،‏‎ ‎‏جز سوزاندن خودش و گاهی آن قدر قوی است که جهان را به آتش خود‏‎ ‎‏می سوزاند و گاهی نیز لئیم و پست فطرت است که نه خودش نعمت و‏‎ ‎‏فضیلت دارد و نه برای دیگران می خواهد و گاهی حسود شریر است که‏‎ ‎‏بدترین اقسام حسد است که حسد سمتگران و بعضی از ثروتمندان از‏‎ ‎‏همین قسم است.‏

‏‏الف)اقسام حسد‏

‏‏امام فرمودند برای حسد اقسام و درجاتی است به حسب حال محسود‏‎ ‎‏و به حسب حال حسود و اما به حسب حال محسود فی نفسه، درجات آن‏‎ ‎‏شدت و ضعف زیادی  دارد که به حسب اسباب و آثار، اختلاف پیدا کند و‏‎ ‎‏اما به حسب حال حسود، از عداوت یا تکبّر یا خوف یا غیر آن پیدا شود.‏

‏‏ب)ریشه های  حسد‏

‏‏علاوه بر این سر منشأ، اکثر ریشه های حسد در خود پرستی است که‏‎ ‎
‏‎

‏‏حسود زائل شدن نعمت غیر را آرزو می کند، کینۀ صاحب نعمت را در‏‎ ‎‏دل دارد، عدل خدا و قسمت را عادلانه نمی داند، چنانچه حق تعالی‏‎ ‎‏می فرماید، حسود روبرگردان است از قسمت هایی که بین بندگانم کرده ام و‏‎ ‎‏غضبناک از نعمت های من.  از برای حسد، اسباب بسیاری  است که عمده‏‎ ‎‏آن، رؤیت ذُلّ نفس است. وقتی غیر خود را کامل دید، در او یک حالت ذُلّ‏‎ ‎‏و انکساری رخ می دهد که اگر عوامل خارجیه نباشد، حسد تولید کند و میل‏‎ ‎‏زوال نعمت و کمال از غیر در او پیدا می شود. علامه مجلسی (ره) موجبات‏‎ ‎‏حسد را منحصر کرده اند در هفت چیز: 1 ـ عداوت؛ 2 ـ تعزز؛ 3 ـ کبر؛ 4 ـ‏‎ ‎‏تعجب؛ 5 ـ خوف؛ 6  ـ حب ریاست؛ 7 ـ خبث طینت.‏

‏‏حضرت امام خمینی (ره) می فرمایند: غالب این ها، بلکه تمام این ها‏‎ ‎‏برگشت می کند به رؤیت ذُلّ نفس.‏

‏‏چنانچه نفس تو، تو را دعوت می کند که دیگران را اذیت کن، توهین‏‎ ‎‏کن و  دشمن داشته باش. تو بر خلاف میل نفس به او ترحم کن، تجلیل و‏‎ ‎‏توقید نما، زبان را به ذکر خدا وادار کن، نیکویی او را بر خود و دیگران‏‎ ‎‏عرضه دار، صفات جمیله او را خاطر نشان کن؛ چون خداوند  ـ تبارک و‏‎ ‎‏تعالی ـ وعده فرموده که مجاهدان را هدایت کند و آنها را به لطف خفی‏‎ ‎‏خود اعانت نماید.‏

‏‏امام خمینی در ضمن بیان حدیث رفع، به حسودان هشدار می دهند :‏‎ ‎‏در بعضی از احادیث شریفه وارد شده که پیامبر(ص) فرمودند از امت من‏‎ ‎
‏‎

‏‏ ‏

‏‎ ‎

‏‎