کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره)

فطرت و فطریات از دیدگاه امام خمینی

‏ ‏

‏ ‏

   فطرت و فطریات از دیدگاه امام خمینی

علی محمد محمودی

‏ ‏

‏ ‏

‏یکی از مسائلی که در انسان شناسی در ارتباط با انسان مطرح می شود‏‎ ‎‏بحث فطرت و فطریات است، و اینکه آیا انسان یک موجودی است که‏‎ ‎‏ماهیت و طبیعت از پیش تعیین شده ای دارد، و یا این چنین نیست و ماهیت‏‎ ‎‏و طبیعت از پیش تعیین شده ای ندارد، بلکه انسان ابتدا خلق می شود و‏‎ ‎‏وجود پیدا می کند و با اختیار مستمر و دائمی خود ماهیت خویش‏‎ ‎‏را می سازند.‏

‏نویسنده با استناد به اظهارات امام خمینی، در ذیل حدیث یازدهم کتاب‏‎ ‎‏اربعین به بررسی این مسأله پرداخته و دیدگاه او را تبیین نموده است. از‏‎ ‎‏جمله مسائلی که در ضمن این حدیث مطرح شده تشخیص فطریات از‏‎ ‎‏غیر فطریات و بیان نشانه ها و شاخصهای امور فطری از غیر فطری است.‏‎ ‎‏به نظر امام خمینی، امور فطری اموری اند که عموم انسانها درباره آن اتفاق‏‎ ‎‏نظر دارند و تفاوت شرایط اقلیمی و جغرافیایی و نژادی و تاریخی موجب‏‎ ‎‏اختلاف نظر آنان نمی شود. او معتقد است امور فطری اولا همگانی، همه‏‎ ‎‏جایی، و همه زمانی اند، و ثانیا عوامل خارجی تأثیری در اصل وجود و عدم‏‎ ‎‏آنها ندارند، و ثالثا اموری بدیهی هستند و محتاج به نظر و تفکر نمی باشند.‏‎ ‎‏وی، در ادامه از اعتقاد به خدا به عنوان مهم ترین امر فطری یاد می کند که‏‎ ‎‏در طول تاریخ و عرض جغرافیا وجود داشته و همه انسانها به نوعی معتقد‏‎ ‎‏به وجود خداوند بوده اند. همچنین اعتقاد به معاد و روز رستاخیز نیز امری‏‎ ‎‏فطری به شمار می رود و همه بالاتفاق بدان معتقد بوده و هستند.‏

‏ ‏

‎ ‎

مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 15چکیده مقالات کنگرهصفحه 277