ده منزل در عرفان
حجة الاسلام ماشاالله رهبران
این مقاله مشتمل بر معرفی ده منزل از صد منزل عرفان است که از کتاب اربعین امام خمینی اقتباس شده است. این ده منزل عبارت است از یقظه، تفویض، توکل، توبه، اخلاص، شکر، غنا، خوف، تذکر و تفکر. از نظر امام خمینی، اولین مرحله سلوک یقظه است. او ضمن تأکید بر اهمیت این مرحله، به موانع آن اشاره کرده و تأخیر در اقدام به سیر سلوک را مهم ترین آفت آن دانسته است. به نظر ایشان تفویض و واگذار نمودن امور به خداوند نیز دارای اهمیت فوق العاده ای برای سالک است و بدون آن محال است که انسان بتواند به مقصد برسد، اما ایشان معتقد است که تفویض غیر از توکل است، چنان که ثقه با هر دوی آنها فرق دارد. امام خمینی در ضمن حدیث سیزدهم کتاب اربعین به بحث توکل پرداخته و ضمن بیان معانی توکل و درجات آن، و فرق بین توکل و رضا و فرق بین تفویض و توکل و ثقه می نویسد «توکل واگذار نمودن تمام امور و صاحب آن است و اعتماد نمودن بر وکالت او می باشد. اما در عین حال توکل خود دارای درجات گوناگونی است و به میزان درجات عباد در معرفت پروردگار متعدد می شود». در بخش دیگری از مقاله دیدگاههای امام خمینی درباره توبه و حقیقت و ارکان و شرایط آن آمده است. در همین بحث، آثار و پیامدهای
مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 15چکیده مقالات کنگرهصفحه 267
استغفار و نیز تیین توبه نصوح مورد بررسی قرار گرفته است. به نظر امام خمینی، منزل اخلاص نیز کمتر از منازل دیگر نیست و تا سالک درون خود را از هر نوع شائبه و شرک پاک نسازد نمی تواند قدمی پیش نهد. پس از این مرحله نوبت به شکر می رسد. امام خمینی بحث شکر را در حدیث سی و یکم کتاب اربعین خویش آورده و آن را سپاسگزاری در مقابل نعمتهای خداوند دانسته است.
مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 15چکیده مقالات کنگرهصفحه 268