عوامل مؤثر بر تربیت اخلاقی و عرفانی امام خمینی
حجة الاسلام و المسلمین علی همت بناری
امام خمینی الگوی بی بدیل در همه ابعاد زندگی فردی و اجتماعی است، بدون شک بُعد اخلاقی و عرفانی از برجسته ترین ابعاد شخصیتی ایشان است، نویسنده، با این نگاه مهم ترین عواملی که در رسیدن امام به این مراتب عالی، نقش مؤثر داشته است را بر می رسد، وی ابتدا به اهمیت و جایگاه مسائل اخلاقی و عرفانی در سیره و نظر امام پرداخته، و می نویسد در تربیت اخلاقی و عرفانی امام دو دسته عوامل بیرون و عوامل درونی مؤثر بوده است. مهم ترین عوامل بیرونی عبارت اند از: خانواده، استاد، محیط حوزوی و مطالعه علوم و معارف، اما عوامل درونی شامل ویژگیهای خاص سیره اخلاقی و عرفانی امام، عناصر و رفتارهای اساسی و کلیدی در سیر و حرکت اخلاقی و عرفانی و شیوه های مورد تأکید ایشان را در تهذیب و سیر و سلوک است به اعتقاد نویسنده، در تربیت اخلاقی و عرفانی امام، نقش استاد اخلاق و عرفان ایشان بسیار برجسته و چشم گیر بوده و نیز مهم ترین ویژگی در سیر اخلاقی و عرفانی امام پیوند اخلاق با عرفان و شریعت بوده است. از میان عناصر و رفتارهای کلیدی مورد تأکید در سیره اخلاقی امام داشتن اخلاص و دوری از دنیا طلبی جایگاه ویژه ای دارد. وی براین اعتقاد است که به رغم تأثیر مهم و انکار ناپذیر عوامل
مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 15چکیده مقالات کنگرهصفحه 199
بیرونی بر تربیت اخلاقی و عرفانی امام، تأثیر عوامل درونی، چشم گیرتر و برجسته تر بوده است، بنابراین، رمز موفقیت امام در عرصه اخلاق و عرفان بیشتر ناشی از تلاش فردی و انتخاب شیوه های مناسب و تأکید بر عناصر کلیدی در تهذیب و سیر و سلوک بوده است.
مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 15چکیده مقالات کنگرهصفحه 200