مقدمه ای بر اخلاق اجتماعی امام خمینی(ره)
محمد اسماعیل زاده
نویسنده ابتدا در این مقاله درباره مفهوم اخلاق اجتماعی بحث و به تفاوت این مفهوم با آنچه که اخلاق اجتماعی از منظر امام است؛ اشاره می نماید.
تفاوت عمده اخلاق اجتماعی که در علوم انسانی رایج است، با اخلاق اجتماعی امام این است که، اخلاق اجتماعی امام دارای سایه های فلسفی و مبانی و اصول نظری قوی و محکمی است. اخلاق اجتماعی در منظر امام بر مبانی قرآنی و برهانی مبتنی است.
در ادامه، نویسنده اصول اخلاقی اجتماعی حضرت امام را مبتنی بر امور: تعلیم اخلاق و تهذیب نفوس؛ تبیین ابعاد اخلاق اجتماعی و سازگاری بین ارشاد و تعالیم نظری و اخلاق اجتماعی می داند. سپس، در سومین فصل از گفتار مقاله که با عنوان، «پرتویی از اخلاق اجتماعی امام»، آمده است، سیره اخلاق اجتماعی حضرت امام را با عنوانهای زیر بررسی می نماید.
1.خودسازی شرط اخلاق اجتماعی امام.
از نظر امام شرط و اساس اخلاق اجتماعی و اصلاح کمال آن، اصلاح خودسازی فردی است...،
2. رافت، حلم، عفو و گذشت.
امام در سیره عملی خویش در روابط اجتماعی، فردی رئوف حلیم و با
مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 15چکیده مقالات کنگرهصفحه 178
گذشت بوده اند...،
3. احیای خلق و اندیشیدن به دیگران.
امام برای احیاء و زنده کردن مردم در حیات اجتماعی خود سعی در احیای شخصیت دیگران داشتند و از طرف دیگر همواره در فکر دیگران و به ویژه مردم بوده اند.
4. اشداء علی الکفار، رحماء بینهم
امام مصداق بارزه «اشداء علی الکفار، رحماء بینهم» بوده اند؟ یعنی نسبت به دشمنان، سخت و نسبت به دوستان مهربان و رئوف بودند.
مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 15چکیده مقالات کنگرهصفحه 179