حماسه وعرفان در سیرۀ اندیشه امام خمینی
غلامرضا گلی زواره
امام خمینی سر آمد کاروانی از عالمان و عارفان است که توانست در تأسی و اقتدا به خاتم پیامبران و اهل بیتش بر همگنان خویش پیشی گیرد، و اُسوۀ تشنگان حق و جویندگان زلال حکمت و سالکان طریق تزکیه و تهذیب گردد. امام مجموعه ای از فضایل و مکارم را در وجود خویش پدید آورد که بدون تردید برجسته ترین آنها همان بُعد معنوی و ملکوتی ایشان است. خدا محوری، خدا جویی به همراه انقطاع کامل از تعلقات مادی و کاستن از تمامی حجابها از ویژگیهای برجسته آن عارف سالک است.
مقاله حاضر، بر آن است تا با بیان تفاوت نگرش امام به عرفان با دیگر عارفان، اختصاصات و برجستگی های مکتب عرفانی معظم له را بررسی نماید. امام با احاطه ای که به متون عرفان داشت، تفکر و جهان بینی وی سه مرحله را در بر می گرفت1. ملاحظات و آموزه های عرفان سنتی 2. نقادی و ارزیابی ایشان از اندیشه های عرفانی علمای سلف 3. به کارگیری این گونه تفکر عرفانی در مجموعه دیگر مانند فقه، فلسفه، اخلاق و...، اندیشه های عرفانی امام در چارچوب این وجوه، بزرگ ترین تلاش علمی متأخر برای حل تناقص آشکار در میان عرفان و واقعیتهای اجتماعی به شمار می آید. برخی از امتیازات مسلک عرفانی امام بر مسلکهای دیگر عبارت اند از:
جمع میان عرفان و حماسه، پیوند عرفان و شریعت با سیاست، نقش مؤثر عرفان در حرکت های انقلابی و تحول آفرینی، مبنا قرار دادن قرآن و سنت با محوریت ثقلین و تفکر، عشق به حق.
مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 15چکیده مقالات کنگرهصفحه 139