سیمای انسان کامل ازمنظرعرفان باتکیه بردیدگاه امام خمینی
محمد امین صادقی ارزگانی
در عرفان اسلامی پس از توحید، اساسی ترین مسأله بحث «انسان کامل» است؛ چون اسامی اصلی عرفان اسلامی مبتنی بر این مسأله است، لذا به نظر می رسد شناخت انسان کامل از ضروری ترین نیازهای فکری و رفتاری (علمی وعملی) برای هر انسان است، چرا که انسان کامل اساس عالم آفرینش و جانشین خداست.
مقاله حاضر با این نگاه، به آن دسته از مباحث درباره انسان کامل پرداخته که در ره آورد فکری امام خمینی مورد توجه بوده است. نویسنده، بدین منظور ابتدا سیر تاریخی این مسأله را مورد کاوش قرار داده و معتقد است که این تعبیر «انسان کامل» اولین بار در قرن هفتم از سوی محیی الدین عربی و عطار نیشابوری مطرح گردیده است وی سپس ضرورت وجود انسان کامل در نظام هستی و دلایل آن را بررسی کرده و به دو مورد از مهم ترین دلایل آن از دیدگاه امام، که همان جریان تجلّی و ظهور و اسم اعظم الهی در مظهر انسان کامل و واسطه فیض بودن انسان کامل به عالم و آدم در نظام هستی است اشاره کرده وی در ادامه جایگاه انسان کامل در نظام هستی را به بحث گذاشته و می نویسد؛ تنها انسان کامل است که می تواند آیینه کامل و تمام نمای خداوند قرار گیرد و جامع ترین موجود عالم و مقصود آفرینش است و او است که نه تنها مظهر اسم اعظم، بلکه حقیقت عینی، آن است و ولایت و خلافت الهی در انسان کامل تجلّی
مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 15چکیده مقالات کنگرهصفحه 128
پیدا می کند.
از دیگر مسائل که در ره آورد عرفانی امام درباره انسان کامل مورد دقت است هماهنگی و تطابق وجودی انسان کامل با قرآن است. نویسنده در پایان راه رسیدن و سفره های معنوی و سیر سلوک انسان کامل و مصداق آن را بیان کرده است.
مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 15چکیده مقالات کنگرهصفحه 129