کتاب صید و ذباحه

شرایط تذکیه

شرایط تذکیه

[سؤال 8979]‏ ‏ ‏ 4943‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏در یکی از شهرهای امریکا برادران ایرانی از عرب های مسلمان، گوشت به‏‎ ‎‏اصطلاح ذبح اسلامی می خریدند ولی بعداً معلوم شده که خود عرب ها از گوشت ذبح‏‎ ‎‏شده یهودی ها استفاده می کنند و با استناد به آیه ای از قرآن (سورۀ مائده، آیۀ4)‏‎ ‎‏می گویند که ما می توانیم از ذبح اهل کتاب استفاده کنیم لطفاً:‏

‏1. در مورد این آیه توضیح بفرمایید و در این صورت رابطۀ ما با کسانی که از این‏‎ ‎‏گوشت ها استفاده می کنند از نظر پاکی و نجسی چگونه است؟‏

بسمه تعالی، ذابح باید مسلمان باشد و منظور از طعام در آیه شریفه حبوب به خصوص گندم است و گوشتی که ذابح آن غیر مسلمان است در حکم میته است و نجس و نجس کننده است.

‏2. آیا از کنسروهای ماهی در امریکا در صورتی که نمی دانیم که آیا ماهی فلس دار است یا نه و همچنین‏‎ ‎‏صد در صد نمی دانیم که ماهی را زنده از آب گرفته اند یا نه اگر چه به احتمال بسیار زیادی می توان گفت‏‎ ‎‏که ماهی زنده از آب گرفته شده است می توان استفاده نمود یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر یقین ندارید که از آب، زنده اخراج شده یا در خارج آب زنده اخذ شده باید از آن اجتناب کنید.

‏3. بعضی از دانشجویان مثلاً پول شهریه یا پول تلفن یا پول بیمارستان و یا پول هایی از این قبیل را به‏‎ ‎‏خارجی ها پرداخت نمی کنند و حتی گاهی مثلاً پول اتوبوس را هم نمی دهند و می گویند که این ها از‏‎ ‎‏کشور ما خورده اند این پول متعلق به خود ماها است، آیا از جهت شرعی باید کلیه بدهی ها را به‏‎ ‎‏خارجی ها (مسیحیان، یهودیان و غیره) پرداخت؟‏

بسمه تعالی، بدهی را باید ادا کرد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 9
‏4. هنگام وضو در منازل و دستشویی هایی که قبلاً خارجی ها از آن ها استفاده نموده اند معمولاً‏‎ ‎‏ترشحاتی به بدن و یا مثلاً از زمین به پاهای انسان می رسد با توجه به این که معمولاً هر روز سطح‏‎ ‎‏زمین ها و دستشویی ها را با مواد مایعی فقط یک بار تمیز می کنند آیا این ترشحات نجس است؟‏

بسمه تعالی، اگر یقین به نجاست محلی که از آن جا ترشح می شود داشته باشید باید از آن اجتناب شود مگر آن که ترشح از آب لوله باشد.

[سؤال 8980]‏ ‏ ‏ 4944‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏چند سؤال برای برادران مطرح است، لطف فرموده نظر مبارک را مرقوم فرمایید:‏

‏1. صرف نظر از مسائل سیاسی و اقتصادی آیا مسلمانان در خارج از کشورهای‏‎ ‎‏اسلامی می توانند از گوشتی که یهودیان مطابق قوانین مذهبی خودشان ذبح کرده اند‏‎ ‎‏بخورند یا نه؟‏

بسمه تعالی، حرام است.

‏2. آیا ما می توانیم در کشورهای خارجی در رستوران هایی که آشپز و مستخدم ها مسیحی هستند،‏‎ ‎‏غذاهای غیر گوشتی مثل سبزیجات و ماهی و تخم مرغ بخوریم یا نه؟‏

بسمه تعالی، اگر یقین به ملاقات آن ها با رطوبت به بدن کافر باشد نجس است و نباید بخورند.

[سؤال 8981]‏ ‏ ‏ 4945‏

‏ ‏ ‏ بسم الله‌ الرحمن الرحیم ‏ ‏ 16 / 11 / 1982‏

‏الحمد لله‌ ربّ العالمین، والصلاة والسلام علی أشرف الأنبیاء والمرسلین، رسول‏‎ ‎‏ربّ العالمین، أبی القاسم المصطفی محمد صلی الله علیه و آلهأما بعد؛ سلام الله‌ علیکم جمیعاً ورحمته‏‎ ‎‏وبرکاته‏

‏منذ یومٍ واحد فقط علمتُ بأنّ اللحوم المذبوحة علی الطریقة الغیر الإسلامیة تعتبر‏‎ ‎‏حراماً؛ و ذلک عندما کنت اُطالع فی مجلّة الجهاد، العدد 59؛ ولکن قبل ذلک کنتُ أعلم‏‎ ‎‏بأنّه حرام، لکن فی الدول الإسلامیة علی اعتبار بأنّ کلّ الظروف مهیّأة للذبح علی‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 10
‏الطریقة الإسلامیة. لکن نحن الطلبة مقیمین هنا لمدّة طویلة، قد نتراوح أکثر من سنتین‏‎ ‎‏أو حتّی عشرة سنوات أحیاناً، لا أعلم أنّ الفتاوی التی جاءت فی مجلّة الجهاد صادرة‏‎ ‎‏عن الإمام الخمینی، دام ظله أم أنّها عن سماحة العلاّمة الخوئی؛ لأنّی مقلّد الخوئی،‏‎ ‎‏وسمعت من أحد الطلبة المسلمین بأنّ الخوئی أعطی فتویً بإیجاز أکل اللحوم فی‏‎ ‎‏الدول الغیر الإسلامیة للطلبة أو المقیمین فیها ولا أعلم مدی صحّتها؛ فأرجو منکم‏‎ ‎‏الإجابة علی هذا السؤال إن کان بإمکانکم ذلک أو إرسال کرّاس یتکلّم عن هذا‏‎ ‎‏الموضوع علی العنوان الموجود خلف الرسالة، وأکون شاکراً لکم.‏

‏وفّقکم الله‌ لخدمة هذه الاُمة وسدّد خُطاکم و أرجو من العلی القدیر أن ینصر الله‌‏‎ ‎‏بکم الإسلام بقیادة إمامنا العظیم، إمام المستضعفین وأن یجعله خیر ذخرٍ لهم.‏

‏والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته، ملاحظة: إن کان بالإمکان إرسال الکتب‏‎ ‎‏والملصقات الإسلامیة. أکون شاکراً، وأجرکم وأجرنا علی الله‌ العلی القدیر.‏

بسم الله‌ الرحمن الرحیم، المذبوح من الحیوان المحلّل الأکل علی غیر شرائط الذبح الشرعی و کذا المذبوح بید غیر المسلم، بحکم المیتة ومحکوم بالحرمة والنجاسة.

[سؤال 8982]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 201

‏5. «مسأله 2594. یک شرط از پنج شرط سربریدن حیوان این است که کسی که سر‏‎ ‎‏حیوان را می بُرد ـ چه مرد باشد، چه زن ـ باید مسلمان باشد و اظهار دشمنی با اهل بیت‏‎ ‎‏و پیغمبر صلی الله علیه و آله نکند. و بچه مسلمان هم اگر ممیز باشد ـ یعنی خوب و بد را بفهمد ـ‏‎ ‎‏می تواند سر حیوان را ببرد». ولی در محل ما رسم بر این است که اگر مرد حاضر باشد‏‎ ‎‏جایز نیست که زن سر حیوان را ببرد، آیا درست است؟ و دلیل این که حضور مرد‏‎ ‎‏باعث جلوگیری از سر بریدن حیوان توسط زن می شود چیست؟‏

بسمه تعالی، شرط شیعی بودن در قربانی حج است و حضور مرد مانع از صحت سر بریدن توسط زن نیست.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 11
[سؤال 8983]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 1335

‏11. سر بریدن حیوان اگر با چاقو نباشد و با تیغ ـ مثل تیغ موکت بری ـ باشد اشکال‏‎ ‎‏ندارد یا دارد؟‏

بسمه تعالی، اشکال ندارد.

[سؤال 8984]‏ ‏ ‏ 4946‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏1. ذبح حیوانات با چاقو یا کارد استیل چه صورتی دارد؟ همچنین با کاردهای‏‎ ‎‏فولادی صحیح است یا خیر؟ چون اکثر کاردهایی که با آن ها ذبح می کنند، چنانچه گفته‏‎ ‎‏می شود استیل یا فولاد است؟‏

بسمه تعالی، ذبح باید با آهن باشد. 

‏2. شخصی مبلغی به زید می دهد که آن را به منزل او برساند. زید در راه کشته می شود و مبلغی پول هم‏‎ ‎‏در جیب او یافت می شود؛ ولی معلوم نیست که عین پول آن شخص باشد و محتمل است که پول آن‏‎ ‎‏شخص کلاً یا بعضاً تلف شده باشد آیا ورثه مقتول ضامنند که به صاحب پول بدهند یا خیر؟‏

بسمه تعالی، ورثه ضامن نیستند و چنانچه جداً تلف محتمل است، لازم نیست به او بدهند. 

‏3. زید از عمرو طلب دارد و عمرو در مقابل طلب زید، چک می دهد که شش ماه دیگر نقد شود. اگر‏‎ ‎‏زید چک را نزد خود عمرو یا غیر او تنزیل کند، مثلاً چک ده تومانی را که شش ماه مدت دارد به عمرو‏‎ ‎‏یا غیر عمرو بدهد و نقد هشت تومان بگیرد جایز است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر کسی طلبی از غیر دارد که موعد آن نرسیده می تواند از یک مقدار آن گذشت کند و بقیه را وصول نماید و این تنزیل است که اگر حیله برای فرار از ربا نباشد مانع ندارد، و اما در فروش سفته به کمتر، که پول از کسی می گیرد و به او سفته می دهد که در موعد به او بیشتر داده شود، ربا و حرام است و مربوط به تنزیل نیست.

[سؤال 8985]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 1754

‏6. کسی سر حیوان را ذبح نموده، بعد از ذبح می بیند نصف حلقوم در بدن و نصف‏‎ ‎‏دیگر در سر می باشد حکم مسأله را بیان کنید.‏

بسمه تعالی، اگر چهار رگ بریده نشده حرام است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 12
[سؤال 8986]‏ ‏ ‏ 4947‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 20 / 6 / 1361 ‏

‏ضمن سلام و آرزوی طول عمر برای امام امت و مرجع عالی قدر، حضرت آیت‏‎ ‎‏الله‌ امام خمینی، متّع الله‌ المسلمین بطول بقائه، دو فقره مسأله مورد بحث که به پاسخ‏‎ ‎‏آن ها نیازمندیم که ذیلاً اشاره و جواب آن ها را مرقوم فرمایید.‏

‏1. زید حیوانی را ذبح کرده؛ پس از ذبح متوجه شده که از بالای برآمدگی حلقوم‏‎ ‎‏قطع کرده و فقط استخوان ستون فقرات باقی مانده که سر حیوان از بدن جدا گردد. اگر‏‎ ‎‏هنوز جان دارد، دوباره از زیر برآمدگی حلقوم قطع شده ذبح نماید آیا از نظر شرع،‏‎ ‎‏حلال است و می توان از گوشت این حیوان مصرف کرد یا نه؟ ‏

بسمه تعالی، اگر تا جان دارد چهار رگ قطع شود حلال است. 

‏2. در نماز جمعه، البته خطبه های اول و دوم، به جای دو رکعت نماز ظهر می باشد. کسی بعد از پایان‏‎ ‎‏خطبۀ اول یا دوم رسیده و شرکت کرده؛ آیا می توان به همان اکتفا کرد یا بعد از پایان نماز جمعه دوباره‏‎ ‎‏نماز ظهر را بخواند یا تکلیف دیگری دارد؟ ‏

بسمه تعالی، اکتفا می شود و احتیاج به خواندن نماز ظهر نیست.

‏خدایا، خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگهدار، از عمر ما بکاه و به عمر او بیفزا‏

[سؤال 8987]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 155

‏5. مرغی را ذبح نموده اند؛ به علت تیزی کارد، سرش جدا می شود. در حالی که‏‎ ‎‏مرغ زنده است و رگ حلقوم هم رفته به طرف بدن مرغ، می شود تا مرغ زنده است‏‎ ‎‏مقدار رگ حلقوم را ببرّند به طرف سر مرغ یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر تا زنده است اوداج اربعه بریده شود حلال می شود. ولی سر، که قبل از ذبح شرعی جدا شده حرام است.

[سؤال 8988]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2836

‏3. چنانچه بعد از جداکردن سر مرغ، بفهمد که غدّه به سمت بدن است و فوراً اقدام‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 13
‏به بریدن آن نماید، به طوری که بعد از آن، در ذبیحه حرکتی مشاهده شود، آیا کفایت‏‎ ‎‏می کند یا خیر؟ ‏

بسمه تعالی، اگر حیوان زنده بوده، کفایت می کند. 

[سؤال 8989]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 1178

‏2. موقع ذبح حیوان اگر سرش به طور کلّی از بدن جدا شود و بعداً معلوم شود که‏‎ ‎‏اوداج اربعه بریده نشده و حیوان هم حیات داشته باشد، اگر فوراً از محل ذبح ببرند، آن‏‎ ‎‏حیوان پاک و حلال می شود یا نه؟‏

بسمه تعالی، حلال می شود. 

[سؤال 8990]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 1178

‏3. سر حیوانی را که بریده اند و سرش از بدن جدا نشده و اوداج اربعه بریده نشده و‏‎ ‎‏حیوان هم حیات داشته باشد، اگر چنان که دوباره از محل ببرند، اوداج اربعه از بدن‏‎ ‎‏جدا می شود. در این صورت، این حیوان پاک و حلال می شود یا نه؟‏

بسمه تعالی، حلال می شود.

[سؤال 8991]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 1178

‏4. سر حیوانی را بریده اند و حیوان هم مرده است؛ سپس معلوم می شود که‏‎ ‎‏مقداری از اوداج اربعه ـ مثلاً ربع و یا ثلث و یا نصفش و یا زیادتر و یا کمتر از این ها ـ‏‎ ‎‏در بدن باقیمانده است. آیا این پاک و خوردن گوشت جایز است یا نه؟ ‏

بسمه تعالی، جایز نیست و حکم میته دارد.

[سؤال 8992]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 4897

‏5. گوسفند را که گرگ نصف کند آن نصف که سر و گردن دارد سر ببرند آن نصف‏‎ ‎‏که سر و گردن ندارد خوردن آن جایز است؟ شما بیان فرمایید.‏

بسمه تعالی، جایز نیست.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 14
[سؤال 8993]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 1878

‏9. شرایط ذبح، سر بریدن طیور اعم از مرغ و غیره مانند حیوانات است یا نه؟‏

بسمه تعالی، فرقی ندارد.

[سؤال 8994]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 6308

‏4. کسی در شب تاریک حیوان سر ببرد به خیال این که رو به قبله است بعداً معلوم‏‎ ‎‏شد رو به قبله نبوده گوشت آن حلال است یا حرام؟ شما بیان فرمایید ‏

بسمه تعالی، حلال است.

[سؤال 8995]‏ ‏ ‏ 4948‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حیوانی حلال گوشت را که مخالفین رو به قبله خود ذبح کند گوشت آن اشکال‏‎ ‎‏دارد یا نه؟ چون که قبله آن ها با قبله ما فرق دارد ولی اسم خدا را به زبان جاری می کند.‏‎ ‎‏شما بیان فرمایید.‏

بسمه تعالی، ذبیحه مسلمان ولو این که از مخالفین باشد حلال است و قبله تمام مسلمین یکی است.

[سؤال 8996]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 6969

‏2. اگر زن مسلمان بدون این که اسم خدا را ببرد، حیوان را سر ببرد، گوشت آن‏‎ ‎‏حلال است یا حرام؟ شما بیان فرمایید.‏

بسمه تعالی، حرام است مگر تسمیه را فراموش کرده باشد.

[سؤال 8997]‏ ‏ ‏ 4949‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 31 / 5 / 1361‏

‏محضر مبارک حضرت امام، دام بقاؤه، با عرض سلام و ارادت، از آن مقام رهبری‏‎ ‎‏مسئلت دارم که در مورد مسأله شرعی این مرکز که جنبۀ عمومی و حیاتی‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 15
‏دارد  راهنمایی فرمایید.‏

‏کلیۀ مرغ استان تهران که دارای بیش از هشت میلیون جمعیت می باشد، در بیست و‏‎ ‎‏دو کشتارگاه مرغ ذبح می شود و کشتارکنندگان ناچارند که سرعت عمل داشته باشند تا‏‎ ‎‏جایی که یک کشتارکننده، در دو ـ سه ساعت چندین هزار مرغ ذبح می کند؛ با توجه به‏‎ ‎‏این که جاری کردن اسم مبارک خدا در ذبح هر مرغ مشکل است، تا به حال در موقع‏‎ ‎‏شروع کشتار، یک بار بسم الله‌ می گفتند؛ لذا این مرکز به کشتارگاه ها ابلاغ نموده که‏‎ ‎‏برای هر مرغ یک بار بسم الله‌ بگویند و کشتارکنندگان هم مشکلاتی که به طور اختصار‏‎ ‎‏عرض شد، مطرح نموده اند. لذا استدعا می شود راهنمایی لازم را مرحمت فرمایید.‏

بسمه تعالی، تنها کلمۀ (بسم الله‌) کافی است و برای هر مرغ جداگانه باید بسم الله‌؛ بگوید مگر آن که چند مرغ را یک جا بخواباند برای ذبح کردن که یک بسم الله‌ برای آن چند مرغ کافی است به شرط صدق واقع شدن نام خدا بر آن.

[سؤال 8998]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2836

‏2. آیا یک بسم الله‌ در موقع ذبح چندین مرغ در یک زمان کفایت می کند یا خیر؟ ‏

بسمه تعالی، مانع ندارد، مگر آن که طوری باشد که صدق وقوع تسمیه بر ذبیحه نکند و در هر صورت احتیاط مطلوب است. 

[سؤال 8999]‏ ‏ ‏ 4950‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضرت آیت الله‌ امام خمینی‏

‏آیا می توان قبل از ذبح کردن گاو، با زدن به سر حیوان به وسیلۀ چوب، سنگ و یا‏‎ ‎‏چکش، آن را بی حس کرد و سپس ذبح نمود؟‏

بسمه تعالی، حیوان اگر در موقع ذبح کردن جان داشته باشد، گر چه با ذبح کردن حلال می شود، ولی زدن حیوان برای بی حس کردن آن جایز نیست.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 16
[سؤال 9000]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 1754

‏5. شخصی سر مرغ و یا حیوان دیگر را با آهن ذبح نموده و بعد از ذبح آن حیوان‏‎ ‎‏داخل آب می افتد و در میان آب جان می دهد، این حیوان حلال است؟‏

بسمه تعالی، حلال است.

[سؤال 9001]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 155

‏4. گاوی در حضور چوپان در حال جان دادن است و چوپان، کارد و مانند آن، که‏‎ ‎‏بتواند گاو را ذبح نماید، همراه ندارد؛ این مثل گاوی که در چاه افتاده و از هر طرف‏‎ ‎‏قسمتی از آن را جدا کنند حلال می شود یا حکم دیگری دارد؟‏

بسمه تعالی، در فرض سؤال، حلال نمی شود.

[سؤال 9002]‏ ‏ ‏ 4951‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی خمینی مدّ ظله العالی‏

‏لطفاً در رابطه با سؤالات ذیل نظر مبارک را مرقوم فرمایید:‏

‏1. اگر حیوان حلال گوشت از بغل کوه بیفتد برود میان دره نزدیک است بمیرد‏‎ ‎‏حرام شود کسی به آن نمی رسد که آن را سر ببرد اگر یک سنگ را بگیرند الله‌ اکبر‏‎ ‎‏بگویند از دور به حیوان بزنند، گوشت آن حیوان را می شود خورد، حیوان از ضرب‏‎ ‎‏سنگ عامل نمرده، از جراحت که از کوه افتاده مرده یا میان چاه افتاده؟ شما بیان‏‎ ‎‏بفرمایید.‏

بسمه تعالی، اگر چیز تیزی به آن بزنند که با تیزی آن را زخمی کند و بکشد حلال می شود و در غیر این صورت حلال نمی شود.

‏2. اگر پدر، فرزند خود را بزند جایی از بدن بشکند دیه دارد؟ شما بیان فرمایید.‏

بسمه تعالی، دیه دارد.

‏3. جاهایی خیلی گرم است، در ماه مبارک رمضان روزه می گیرد، بعد از ظهر دهانشان خشک می شود از‏‎ ‎‏کار کردن باز می مانند، روز را به سختی به سر می رسانند، همه مردم زراعت کار هستند همه از گرما‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 17
‏ضعف می کنند، بعضی ها نمی توانند روز را به مغرب برسانند از شدت گرما روزه را می خورند، این ها‏‎ ‎‏می توانند به گرما روزه نگیرند هر وقت هوا سرد شد روزه بگیرند یا نه جایز نیست؟ شما بیان فرمایید.‏

بسمه تعالی، در فرضی که ذکر شده نمی توانند روزه را افطار کنند.

‏4. اگر با صابون غصب شده غسل جنابت کند، بدن خود را بشوید، بعداً به آب مباح تطهیر کند، این‏‎ ‎‏غسل صحیح است، نماز جایز است؟ شما بیان بفرمایید.‏

بسمه تعالی، غسل جنابت با صابون حاصل نمی شود و باید با آب غسل کند و در این صورت صحیح است.

[سؤال 9003]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 1780

‏3. در رساله نوشته که چیزهایی در کشتن حیوانات، مکروه است؛ مثلاً (نباید‏‎ ‎‏گوسفند را موقعی که ذبح می کنند، گوسفند دیگر ببیند) ولی در کشتارگاه، گله، گله،‏‎ ‎‏گوسفند می آورند و ما باید یکی بعد از دیگری بکشیم و همه را پیش هم و پشت سر‏‎ ‎‏هم رو به قبله ذبح می کنیم. آیا اشکالی دارد؟‏

بسمه تعالی، اشکال ندارد؛ ولی بهتر است در صورت امکان، حکم مزبور مراعات شود.

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 18