احکام کسی که حج بر او مستقر شده

‏‏احکام کسی که حج بر او مستقر شده‏

‏‏[سؤال 5560]‏‏ ‏ ‏ 2713‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حضور مبارک رهبر کبیر انقلاب و فقیه مجاهد عالی قدر، حضرت آیت الله‌ العظمی‏‎ ‎‏امام خمینی، السلام علیکم ورحمة الله‌ ‏

‏‏بدین وسیله استفتا می شود: این جانب دارای مقداری ملک به ارزش محلی به مبلغ‏
‏‎

‎‏410 هزار تومان می باشم. عیالم نیز فوت شده و احتیاج به عیال هم ندارم؛ دارای‏‎ ‎‏پنج  فرزند هستم که همگی زن و فرزند دارند و احتیاج مالی هم به من ندارند.‏‎ ‎‏خانه  مسکونی نیز دارم و در حال حاضر حدود هشتاد سال سن دارم و مریض هستم.‏‎ ‎‏در این صورت آیا می توانم تقاضای سفر حج کنم یا خیر؟ از نظر مالی می توانم بروم؛‏‎ ‎‏ولی مریض هستم و نمی توانم بروم. آیا‏‎ ‎‏می توانم در موقع حیات خود نایب بگیرم‏‎ ‎‏یا  نه؟‏

‏‏توضیح این که درآمد این ملک ها خرج روزانۀ مرا تأمین نمی کند؛ چون خودم‏‎ ‎‏نمی توانم کشت و زرع کنم و آن ها را اجاره داده ام.‏

‏‏بسمه تعالی، چنانچه قبلاً مستطیع بوده اید، در صورتی که از جهت پیری یا‏‎ ‎‏مرضی که امید خوب شدن آن نباشد نتوانید خودتان به حج بروید، واجب‏‎ ‎‏است نایب بگیرید. و اگر قبلاً استطاعت نداشته اید و نتوانید بروید، حج بر‏‎ ‎‏شما واجب نیست. ‏

‏‏[سؤال 5561]‏‏ ‏ ‏ 2714‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ چهارم صفر 1403 ق‏

‏‏به خدمت مقدس جناب آیت الله‌ العظمی روح الله‌ الموسوی الخمینی که او را‏‎ ‎‏تصدق و فدا شوم.‏

‏‏جناب آقا، سرور گرامی، عرض بنده آن که خلاصه، بنده مقلد شمایم و یک مرد‏‎ ‎‏ضعیفم و حج بیت الله‌ بر من واجب شده و بنده از ضعیفی و پیری نمی توانم اعمال حج‏‎ ‎‏را به جا بیاورم. آیا بنده در این موقع، می توانم اجیر بگیرم که برایم حج کند یا نه؟ لطفاً‏‎ ‎‏جواب مرحمت فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از جهت پیری نمی توانید به حج بروید و قبلاً مستطیع‏‎ ‎‏بوده اید، باید نایب بگیرید که برای شما به حج برود.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 5562]‏‏ ‏ ‏ 2715‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 29 / 10 / 1361‏

‏‏حضور محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، ادام الله‌ عمره الشریف حتی‏‎ ‎‏ظهور امام العصر (عج)‏

‏‏1. آیا شخصی که مستطیع الحج باشد و ثبت نام برای حج بکند و نوبتش برای سال‏‎ ‎‏1365 باشد و بعد از ثبت نام، ازدواج کند و پولی را که دارد خرج ازدواج کند، آیا‏‎ ‎‏شخص مذکور، واجب الحج است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر قبلاً مستطیع نبوده، در فرض مزبور، مستطیع نیست و‏‎ ‎‏واجب نیست به حج برود.‏

‏‏2. آیا پولی که برای ثبت نام حج در بانک می ماند، به این پول، حق الله‌ تعلق می گیرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر سال اول استطاعت باشد و سال بر آن بگذرد، خمس دارد.‏

‏‏3. آیا شخصی که نتواند به حضرت امام، حق الله‌ برساند و در منطقه، اگر نمایندۀ امام را نشناسد، آیا‏‎ ‎‏حسابی وجود دارد که در آن حساب بتوان این حقوق را پرداخت نمود؟‏

‏‏بسمه تعالی، می توانند به حساب شمارۀ هزار مؤسسۀ تعاون اسلامی قم حواله کنند.‏

‏‏[سؤال 5563]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1116‏

‏‏2. مسأله دیگر: بنده ثبت نام کرده ام برای حج و در قرعه کشی، نام بنده برای سال‏‎ ‎‏1365 درآمده است و پولم ـ ان شاء الله‌ ـ تا سال 1365 در اختیار دولت جمهوری‏‎ ‎‏اسلامی می باشد، اگر فوت کردم که خداوند ـ ان شاء الله‌ ـ از من راضی شد و به خانۀ‏‎ ‎‏ابدیت رفتم، مسأله حج من چه می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر قبلاً استطاعت نداشته اید، با مردن قبل از تمکّن، کشف‏‎ ‎‏می شود که حج واجب نشده است.‏

‏‏[سؤال 5564]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1817‏

‏‏3. شخصی از نظر مالی، واجب الحج است؛ ولی از نظر جسمانی نمی تواند برود و‏‎ ‎‏ثبت نام هم نکرده. حال با وجود این که اوقاف اعلام کرده که تا 5 سال آینده ثبت نام‏
‏‎

‎‏نمی کند و بعد هم برای فرستادن به مکه، اولویت قرار داده که با همۀ این احوال، رفتن‏‎ ‎‏این شخص، یک مقداری امکانش کم است، این شخص، از مرجع خود سؤال می کند‏‎ ‎‏که آیا می تواند خرج سفر خود را به حساب 100 امام یا بازسازی مناطق جنگی بریزد؟‏‎ ‎‏آیا این کار از حج، واجب تر نیست بر فردفرد مسلمانان؟! اگر آن مرجع عالی قدر اجازه‏‎ ‎‏می فرمایند، بنویسید که به کدام حساب پولش را بریزد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر سال اول استطاعت مالی است، تا استطاعت بدنی و‏‎ ‎‏آزادی راه نباشد، حج واجب نیست؛ ولی اگر از قبل، مستطیع بوده و نرفته‏‎ ‎‏و حالیه نمی تواند برود، باید نایب بگیرد.‏

‏‏[سؤال 5565]‏‏ ‏ ‏ 2716‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 17 / 4 / 1361‏

‏‏با عرض سلام و تحیّت، سلامت کامل وجود مبارک امام امت و رهبر عالی قدر‏‎ ‎‏انقلاب را از خداوند متعال خواستار و توفیق اعضای محترم دفتر امام را در خدمت به‏‎ ‎‏اسلام عزیز و امت حزب الله‌ مسئلت دارم. ‏

‏‏غرض از تصدیع آن که لطفاً پاسخ مسألۀ ذیل را اعلام و ابلاغ فرمایید: ‏

‏‏والدۀ این جانب که به سن کهولت رسیده است، از فروش سهم الارث خانۀ‏‎ ‎‏موروثی خویش که بالغ بر بیست و هشت هزار تومان می باشد، از لحاظ امکان مالی،‏‎ ‎‏مستطیع گردیده است ولی خود قادر به انجام مناسک حج و عزیمت به خانۀ خدا‏‎ ‎‏نیست و در آینده هم احتمال بهبود مزاج و قدرت بر عزیمت به خانه خدا نیست؛‏‎ ‎‏بنابراین مستدعی است جواب مسأله های زیر را بفرمایید: ‏

‏‏1. آیا می تواند در حال حیات، کسی را به نیابت خود به حج بفرستد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر قبل از ناتوانی مستطیع شده است، باید نایب بگیرد و‏‎ ‎‏حجّة الاسلام محسوب می شود. ‏

‏‏2. مبلغ فوق که از فروش ملک موروثی خانه به دست آمده آیا به آن خمس تعلق می گیرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، خمس ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏3. کسی که حج نیابتی را قبول می کند، اگر به عنوان روحانی کاروان باشد و مدیر کاروان مبلغی به او‏‎ ‎‏می پردازد و یا مخارج او (کرای‏‏ۀ‏‏ ایاب و ذهاب و پذیرایی در طول سفر) را تأمین می کند، می تواند به‏‎ ‎‏عنوان حج نیابتی، مثلاً مبلغ 25 هزار تومان دریافت کند؟ در صورتی که من در رسال‏‏ۀ‏‏ امام دیده ام باید‏‎ ‎‏شخص از اول به قصد حج نیابتی از طرف کسی ثبت نام کند اما من وجه آن را به یکی از‏‎ ‎‏روحانیان بابل‏‎ ‎‏داده ام، لطفاً در اسرع وقت جواب این مسائل را مرقوم و ارسال دارید.‏

‏‏بسمه تعالی، چنانچه با کارهایی که باید انجام دهد منافات نداشته، اشکال ندارد.‏

‏‏[سؤال 5566]‏‏ ‏ ‏ 2717‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 28 / 7 / 1358‏

‏‏ریاست محترم دفتر حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏‏محترماً؛ به عرض می رساند: این دومین عریضه ای است که به آن دفتر محترم،‏‎ ‎‏ملجأ و مرجع مسلمانان تقدیم داشتم، ولی متأسفانه به جواب آن تا کنون نائل نشدم.‏‎ ‎‏اینک چون امر مذهبی است؛ مجدداً مزاحم شده و از آن مقام محترم استدعای عاجزانه‏‎ ‎‏دارم جوابم را مرقوم فرموده و مرا از این ناراحتی درون و آشفتگی، آسوده خاطر‏‎ ‎‏سازید.‏

‏‏این جانب با این که از جمیع جهات مستطیع هستم، ولی به خاطر کسالتی که دارم‏‎ ‎‏توان تشرف و زیارت خانۀ خدا را ندارم. قبل از این که برای این امر که واقعاً کار‏‎ ‎‏مذهبی است نایب بگیرم، از آن مقام منیع و رفیع اسلام و تشیع تقاضا می کنم در‏‎ ‎‏صورت اجازه، مبلغی را که خودشان قید می فرمایند به حساب مستضعفان واریز کنم.‏‎ ‎‏در ضمن این را هم معروض دارم که این جانب قریب ده یا دوازده سال است که مقلد‏‎ ‎‏آن بزرگوار هستم. در هر حال، از حضور امام تقاضا دارم تکلیف شرعی این جانب را‏‎ ‎‏مرقوم فرمایید. ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر قبل از مرض استطاعت داشته اید و از جهت مرض‏‎ ‎‏نمی توانید بروید و مأیوس از خوب شدن هستید، باید نایب بگیرید و دادن‏‎ ‎‏پول به حساب مستضعفان کفایت نمی کند. ‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 5567]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6457‏

‏‏2. آیا با این عناوین که ذکر کردم پولی را که مادرم روی هم گذاشته باید خرج حج‏‎ ‎‏کند یا این که باید از این پول هایی که دارد به ما هم بدهد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر پول هایی که جمع کرده شرعاً حق او بوده و در ایام صحت‏‎ ‎‏توانایی رفتن به حج را داشته، حج بر او مستقر شده و واجب است حج‏‎ ‎‏به جا آورد ولی اگر در آن پول ها حق سایر ورثه هم بوده، باید حق سایر‏‎ ‎‏ورثه را بپردازد.‏

‏‏[سؤال 5568]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2332‏

‏‏2. حاجی عمره تمتع را خاتمه داده و مُحل شده؛ قبل از محرم شدن برای حج‏‎ ‎‏تمتع، در مکه فوت می کند. آیا بری ءالذمه شده یا لازم است برای او نایب بگیرند؟‏

‏‏اگر نایبِ شیعه نباشد و بنا شد نایب بگیرند، تکلیف چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، از حج کفایت می کند و لازم نیست نایب بگیرند.‏

‏‏[سؤال 5569]‏‏ ‏ ‏ 2718‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 12 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی دام ظله العالی، سلام علیکم‏

‏‏احتراماً به عرض می رساند این جانب ساکن ابرقوی فارس که قبلاً از وضع مالی‏‎ ‎‏نسبتاً خوبی برخوردار بوده و بدیهی است که مستطیع نیز بوده ام اما آن زمان موفّق به‏‎ ‎‏زیارت خانۀ خدا نشدم، ولی پس از چندی دفعتاً به خواست پروردگار وضع زندگی‏‎ ‎‏من دگرگون شده به مرور در عرض یکی دو سال مجبور شدم هر آنچه داشتم از املاک‏‎ ‎‏و وسایل زندگی را به فروش برسانم و دین خود را به بدهکاران ادا نمایم. ناچاراً هم‏‎ ‎‏اکنون زندگی را به سختی می گذرانم. از لحاظ بدنی نیز حال چندان خوبی ندارم و به‏‎ ‎‏ضعف اعصاب و عوارض ناشی از آن مبتلا گشته ام، بنابراین در حال حاضر در عین‏‎ ‎‏حال که پشیزی در بساط ندارم از نظر جسمی و روانی نیز حالم وخیم می باشد، لذا‏
‏‎

‎‏خواستم از جناب عالی کسب تکلیف نمایم که وظیفۀ این جانب را در رابطه با عمل‏‎ ‎‏حج و ادای دین خود مشخص فرمایند. ضمناً آیا جایز است با خریدن میقاتی این‏‎ ‎‏تکلیف شرعی را انجام دهم؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر مرض او به نحوی است که خودش نمی تواند به حج برود‏‎ ‎‏و مأیوس از خوب شدن است باید نایب بگیرد و حج میقاتی کفایت‏‎ ‎‏می کند.‏

‏‏[سؤال 5570]‏‏ ‏ ‏ 2719‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 23 / 11 / 1361‏

‏‏تهران، دفتر محترم امام خمینی ‏

‏‏شخصی مستطیع مریض که قادر به حرکت نیست، آیا می شود به نیابت از وی حج‏‎ ‎‏نمود؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر مریض است و امید خوب شدن تا آخر عمر ـ به طوری که‏‎ ‎‏خودش به حج برود ـ ندارد، باید نایب بگیرد و کفایت از حج او می کند. ‏

‏‏[سؤال 5571]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2897‏

‏‏4. اگر کسی نتواند به حج برود، پولش را قبول می کنید یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، کسی که از جهت پیری یا مرضی که مأیوس باشد از خوب‏‎ ‎‏شدن ـ و با وجود استقرار حج از قبل ـ نتواند حج برود، نایب می گیرد و‏‎ ‎‏دادن پول کفایت نمی کند.‏

‏‏[سؤال 5572]‏‏ ‏ ‏ 2720‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ چهاردهم شعبان 1404 ق‏

‏‏حضور محترم رهبر انقلاب امام خمینی‏

‏‏برادری هجده ساله و مجرد داشتم که مدت سی روز است شهید شده است.‏

‏‏پدرم یک طبقه از آپارتمانِ مسکونی ای را به اسم او کرده بود و او هنوز ازدواج‏
‏‎

‎‏نکرده و در خانۀ پدری زندگی می کرد و شهید شد. سؤالم این است که آیا به این برادر‏‎ ‎‏حج واجب است یا خیر و آیا می شود احتیاطاً برایش حج انجام داد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر زاید بر احتیاجات زندگی و وسیلۀ امرار معاش، مصارف‏‎ ‎‏حج را داشته و می توانست به حج برود مستطیع بوده و باید از مال او‏‎ ‎‏برایش حج به جا آورند وگرنه واجب نیست؛ ولی اگر ورثه بخواهند برای او‏‎ ‎‏احتیاطاً حج به جا آورند مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 5573]‏‏ ‏ ‏ 2721‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 12 / 6 / 1361‏

‏‏امام بزرگ، مرجع عالی قدر و رهبر عظیم الشأن ضمن سلام و آرزوی بقای عمر‏‎ ‎‏برای شما، از محضر آن جناب استفتا می نمایم، و آن این که پسری داشتم که بنا به‏‎ ‎‏پیش بینی خودم، بعد از من می بایست جانشینم می گشت و سرپرستی خانه و خانواده ام‏‎ ‎‏را عهده دار می شد. پنج سال قبل بنا به همین پیش بینی و به جهت این که مبادا پس از‏‎ ‎‏مرگ، مقروض دیگران بمانم مقدار 5 / 5 هکتار زمین کشاورزی خریداری، و به نام‏‎ ‎‏فرزندم ثبت نمودم، که اگر بعد از مرگم مقروض دیگران مانده باشم، او با فروش‏‎ ‎‏مقداری زمین، دِین مرا ادا کند، که البته پیش بینی من درست از کار درنیامد و او قبل از‏‎ ‎‏من افتخار شهادت نصیبش شده و به لقاء الله‌ پیوست.‏

‏‏پسرم تقریباً اوایل جنگ بود که پس از پایان تحصیل و اخذ دیپلم، جهت مبارزه با‏‎ ‎‏صدامیان عازم جبهه ها شد و در تاریخ 3 / 8 / 1359 در جبهۀ آبادان به شهادت رسید،‏‎ ‎‏البته چون جنازۀ ایشان به دست بعثیون افتاده بود، پس از یک سال ـ که حصر آبادان‏‎ ‎‏شکست ـ جنازۀ او پیدا شده و به ما تحویل گردید.‏

‏‏موضوع استفتائیه من این است که چنانچه از زمین ملکی ایشان ـ که بنده به نام او‏‎ ‎‏ثبت نموده بودم ـ سالیانه مبلغ پانصد هزار ریال درآمد عاید شود، با وجود این که او در‏‎ ‎‏حین حیات خود نان خور من بوده، این درآمد می تواند او را مستطیع کند؟ اگر بله، آیا‏
‏‎

‎‏بنده که خود فریضۀ حج را انجام داده و مستطیع نیستم، می توانم دِین او را ادا کنم؟‏

‏‏منتظر راهنمایی های پدرگونۀ شما هستم.‏

‏‏بسمه تعالی، مجرد ثبت به نام فرزند، ملک شرعی او نمی شود و زمین و‏‎ ‎‏درآمد آن، مربوط به خود مالک شرعی آن است و چنانچه واقعاً زمین به او‏‎ ‎‏تملیک شده، و در زمان حیاتش، استطاعت پیدا شده و اقدام نکرده، باید‏‎ ‎‏برای او نایب گرفت و نیابت خود شما هم مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 5574]‏‏ ‏ ‏ 2722‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام ظله العالی ‏

‏‏زن شوهرداری که تمام مصارف و مایحتاج او را شوهرش به عهده دارد و متحمل‏‎ ‎‏است، در حال حیات شوهر، این زن یک مقدار مال و زمین مزروعی را به ارث می برد،‏‎ ‎‏که در هر مقطع از زمان، قیمت آن زمین ـ با در نظر گرفتن شرایط استطاعت همان‏‎ ‎‏عصر و زمان ـ برای رفتن به مکه معظمه کافی بوده است؛ ولی زن موصوفه، جاهل به‏‎ ‎‏حکم و از مسأله استطاعت غفلت داشته است، و مدت چند سال شوهرش زمین را‏‎ ‎‏زراعت می نموده و بعد از آن، زمین را به دو دخترش ـ که شوهر آن ها با هم برادر‏‎ ‎‏می باشند ـ هبه نموده است و در حین هبه، با داماد بزرگش شرط گذاشته است که او را‏‎ ‎‏به زیارت کربلای معلّی ببرد و قبل از تحقق شرط، آن زن وفات نموده و داماد بزرگش‏‎ ‎‏را ناظر و پسر خود را وصی قرار داده است و وصیت نایب حج هم نکرده است. ‏

‏‏اوّلاً: زن مذکوره از نظر شرعی مستطیع بوده است یا خیر؟ و بر فرض استطاعت،‏‎ ‎‏هبۀ زمین مذکورۀ موروثی صحیح است یا خیر؟ و بر فرض استقرار وجوب حج و‏‎ ‎‏عدم صحت هبۀ زمین، آیا بعد از وفاتش، نایب حج بلدی برای او بگیرد یا میقاتی؟ ‏

‏‏و ثانیاً: زمین مال کسی است که اجرت نایب را می دهد و یا این که زمین مال همۀ‏‎ ‎‏ورثه و اجرت نایب، بر عهدۀ همۀ آن ها است؟ ‏

‏
‏‎

‎‏و ثالثاً: این که زمین فعلاً تحت تصرّف ناظر میت است و بر فرضی که ناظر، از نایب‏‎ ‎‏گرفتن حج سر باز بزند و زمین را تسلیم وصی ـ که پسر میت است ـ ننماید، تکلیف و‏‎ ‎‏وظیفۀ وصی چیست؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض سؤال، حج بر ذمه مشارٌ الیها مستقر است و اگر‏‎ ‎‏ترکه ای از خود باقی گذاشته، واجب است برای او حج میقاتی بدهند و در‏‎ ‎‏هر صورت، هبه صحیح است و چیزی از این بابت بر موهوب لها نیست.‏

‏‏[سؤال 5575]‏‏ ‏ ‏ 2723‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مرجع بزرگ عالم اسلام و تشیع، حضرت آیت العظمی امام خمینی، حفظه‏‎ ‎‏الله‌ تعالی‏

‏‏مادرم پیش از بدرود حیات، بنا به وصیت می گذارد و وصی خود را دو نفر از اولاد‏‎ ‎‏ذکور خود ـ  که یکی خود این جانب است  ـ تعیین می کند. و ثلث خود را به هر دو نفر‏‎ ‎‏ما واگذار می کند که پس از حیات، چندین صوم و صلات جهت خود او و مادر و‏‎ ‎‏پدرش به جا بیاوریم. و خمس و زکات نیز بپردازیم. و نیز اضافه کرده است که هرچه‏‎ ‎‏خود ما که وصی هستیم صلاح بدانیم، کارهای خیر دیگری را به نیابت او انجام دهیم.‏‎ ‎‏اما در وصیت نامه اسمی از حج نبرده است. برادر بزرگم نیز که وصی بوده، سه سال‏‎ ‎‏بعد از حیات مادرم بدرود حیات گفته و موارد وصیت نام‏‏ۀ‏‏ مادرم از قبیل صوم و‏‎ ‎‏صلات و خمس و زکات را‏‎ ‎‏اکثراً انجام داده ام؛ چنانچه ملکی را که به عنوان ثلث‏‎ ‎‏می باشد، بفروشم؛ به انداز‏‏ۀ‏‏ زیارت حج، بودجه تحصیل خواهد شد. آیا واجب است‏‎ ‎‏زیارت مکه را به نیابت مادرم انجام بدهم یا خیر؟ احکام را بیان فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر استطاعت داشته و در زمان حیات حج بر او واجب شده و‏‎ ‎‏انجام نداده، باید از ترکۀ او حج او را بدهید و مراعات ثلث در حج واجب‏‎ ‎‏نمی شود. لکن حج میقاتی کافی است.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 5576]‏‏ ‏ ‏ 2724‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 16 / 3 / 1361‏

‏‏پدر من در سال 1357 برای مکه اسم نویسی کرده و اسمشان برای مکه درنیامده و‏‎ ‎‏وجهی هم پرداخت نکرده اند و الآن چهار سال است که فوت کرده اند؛ ما یک مادر پیر‏‎ ‎‏و دو برادر داماد شده و پنج تا خواهر صغیر و کبیر هستیم و من قیّم این بچه ها هستم؛‏‎ ‎‏چون بعضی از مردم و روحانیون به من می گویند که شما بایستی برای پدرتان به مکه‏‎ ‎‏بروید و بعضی ها می گویند چون صغیر دارید نمی توانید، لذا خواهشمندم تکلیف من‏‎ ‎‏را روشن فرمایید. ‏

‏‏لازم به تذکر است چون امسال اسم نویسی، پنج ساله بود و به من گفتند تو بایستی‏‎ ‎‏برای مکه اسم نویسی کنی، برای این که دِینی اسلامی در گردن من و بلکه در گردن‏‎ ‎‏پدرم نباشد، من برای مکه اسم نویسی کردم و همین امسال اسمم برای مکه درآمده،‏‎ ‎‏ولی پدرم هیچ وصیتی نکرده. آیا من بایستی از پول خودم و بچه ها برایشان به مکه‏‎ ‎‏بروم؟ آیا اگر از پول خودم به مکه بروم و ثوابش برای پدرم باشد، اشکالی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر برای حج مستطیع بوده، مخارج یک حج میقاتی از ترکه او‏‎ ‎‏خارج می شود؛ و اگر مستطیع نبوده، از سهم صغار نباید مخارج را بردارند؛‏‎ ‎‏و در هر صورت اگر از مال خودتان هم برای او حج به جا آورید صحیح‏‎ ‎‏است و برای او واقع می شود، ولی باید قصد نیابت کنید نه مجرد اهدای‏‎ ‎‏ثواب به او؛ و اگر خودتان مستطیع هستید، اول باید برای خودتان حج‏‎ ‎‏بروید.‏

‏‏[سؤال 5577]‏‏ ‏ ‏ 2725‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏1. آیا می توان از وجه فروش مال الارث، برای میت فریضۀ حج به جا آورد؛ در‏‎ ‎‏حالی که میت هیچ گونه وصیتی نداشته است؟‏

‏‏بسمه تعالی، با رضایت ورثه اشکال ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏2. آیا کسی که وجه خمس خود را با نمایندۀ مسلم الوکالۀ حضرت امام، مدّ ظله العالی دستگردان‏‎ ‎‏کرده  و بر ذمه دارد که به تدریج بپردازد، می تواند فریضۀ حج را نیابتاً برای مرحوم والد خود به جا ‏‎ ‎‏آورد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اشکال ندارد.‏

‏‏3. نماز و روزۀ قضای پدر که بر فرزند بزرگ واجب است هنوز تماماً به جا آورده نشده. فرزند بزرگ‏‎ ‎‏می تواند قبل از اتمام آن ها، فریضۀ حج را ـ نیابتاً ـ برای والد خود انجام بدهد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اشکال ندارد.‏

‏‏[سؤال 5578]‏

‏‏4. برای انجام فریضۀ حج ـ نیابتاً ـ برای مرحوم پدر در صورتی که هزینۀ آن از‏‎ ‎‏مال الارث تأمین شده باشد، آیا رضایت سایر ورثه شرط است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر وصیت نکرده، اجازۀ سایر ورثه لازم است تا هزینۀ حج‏‎ ‎‏معیّن شود، هرچند اصل حج واجب نیاز به اجازه ندارد.‏

‏‏5. شخصی در هنگام اجابت مزاج ـ مخصوصاً موقع یبوست ـ چیزی شبیه منی از او دفع می شود که‏‎ ‎‏طبق گفتۀ پزشک امری طبیعی است؛ زیرا که روده ها به غدۀ پروستات فشار می آورند و باعث دفع‏‎ ‎‏ترشحات غدۀ پروستات می شود؛ آیا محکوم به غسل است یا خیر؟ و در صورتی که نیاز به غسل دارد،‏‎ ‎‏چنانچه در روز، دو یا سه مرتبه این عمل واقع می شود، حکم به چه صورت است؟ و نماز و عبادات‏‎ ‎‏واجبی که قبلاً انجام داده و غسل ننموده، چه حکمی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در صورت شک در جنابت غسل واجب نیست.‏

‏‏6. آیا داشتن کتاب که به مرور زمان و تدریجاً خریداری شده و تقریباً مورد مطالعه می باشد، شخص را‏‎ ‎‏جهت انجام فریضۀ حج مستطیع می سازد یا خیر؟ چنانچه باعث استطاعت می شود آیا باید آن ها را‏‎ ‎‏بفروشد و فریضه را به جا بیاورد یا این که صبر کند تا وجه نقدی عایدش بشود؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مذکور مستطیع نمی شود.‏

‏‏7. کسی که فریضۀ حج را ـ نیابتاً ـ برای کسی انجام می دهد آیا باید طبق فتاوای مرجع تقلید خود عمل‏‎ ‎‏نماید یا طبق فتاوای مرجعی که میت قبلاً تقلید می کرده است؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید طبق فتوای مرجع خودش عمل کند.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 5579]‏‏ ‏ ‏ 2726‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 18 / 5 / 1358‏

‏‏پیشگاه معظم رهبر عالی قدر، مرجع بزرگ تقلید، نایب الامام امام خمینی ‏

‏‏در کمال احترام؛ معروض می دارد: پدر این جانبان حدود سی و دو روز قبل، دار‏‎ ‎‏فانی را وداع گفت. در حدود سی سال قبل، از نظر مالی مستطیع بودند و انجام فریضۀ‏‎ ‎‏حج بر آن مرحوم واجب شده بود. ولی ظرف چند مدت به علّت عدم وصول طلب ها‏‎ ‎‏ایشان ورشکست گردید و تا لحظۀ مرگ از نظر مالی برای بار دوم مستطیع نگردیده‏‎ ‎‏بوده است. لذا خواهشمند است بفرمایید: آیا ادای حج برای مشارالیه از طرف پسران‏‎ ‎‏ایشان واجب است؟ و اگر واجب می باشد، باید خرج حج چگونه تأمین گردد؟ و نیز‏‎ ‎‏اگر واجب می باشد، می توان خرج حج وی را به پیروی از دستورات آن رهبر والا مقام‏‎ ‎‏به حساب مستضعفین اسلامی واریز نمود یا خیر؟ منتظر پاسخ و مراحم بی پایان آن‏‎ ‎‏رهبر می باشیم. در خاتمه بقای عمر و سلامتی کامل آن روشنایی دیدۀ اسلامی را از‏‎ ‎‏درگاه ایزد منّان مسئلت داریم.‏

‏‏بسمه تعالی، باید یک حج میقاتی از ترکۀ او بدهند وگرنه در ترکه نمی توانند‏‎ ‎‏تصرف نمایند.‏

‏‏[سؤال 5580]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1854‏

‏‏8. کسی که از دنیا رفته و مستطیع بوده و به مکه نرفته اکنون وراث او باید حج بلدی‏‎ ‎‏یا میقاتی برای او انجام دهند و آیا در کم و زیاد بودن ثروت و صغیر داشتن و نداشتن‏‎ ‎‏متوفی حکم آن فرق می کند یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، از اصل ترکه مصارف حج میقاتی برداشته می شود و کفایت‏‎ ‎‏می کند.‏

‏‏[سؤال 5581]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4156‏

‏‏9. پول موجود حج پدرم و مادرم را چطور می شود رد کرد؟ یعنی مادرم چگونه‏
‏‎

‎‏می تواند حج برود؟ آیا از ارثی که به او می رسد، به او رد شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، پول موجود اگر به کسی بخشیده نشده، جزء ترکه است و به‏‎ ‎‏تمام ورثه می رسد. و مادر اگر مستطیعه است، باید از مال خود حج به جا‏‎ ‎‏آورد و پدر هم اگر مستطیع واجب الحج بود، باید از ترکه برای او حج‏‎ ‎‏میقاتی نایب بگیرند.‏

‏‏[سؤال 5582]‏‏ ‏ ‏ 2727‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 21 / 1 / 1362‏

‏‏حضور مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی بزرگ، متّع الله‌ المسلمین‏‎ ‎‏بطول بقائه‏

‏‏1. زنی مستطیعه شد، مکه نرفت و مرحومه شد؛ وارث این مرحومه تصمیم دارد‏‎ ‎‏کسی را به عنوان نیابت از طرف این زن به مکه بفرستد، آیا واجب است از همان بلد که‏‎ ‎‏منزل این مرحومه است و در حدود ششصد فرسخ یا بیشتر است، نایب بگیرد و‏‎ ‎‏بفرستد یا اگر از خود مکه هم نایب بگیرد از یکی از میقات گاه ها و حج را انجام داد‏‎ ‎‏کافی است؟‏

‏‏بسمه تعالی، حج از میقات کفایت می کند.‏

‏‏2. آیا ردّ مظالم را می شود برای مسجد یا حمام و یا حسینیه خرج کرد یا نمی شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید به فقیر داده شود.‏

‏‏[سؤال 5583]‏‏ ‏ ‏ 2728‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ رمضان 1402 ق‏

‏‏دفتر محترم آیت الله‌ العظمی، نایب الامام، امام خمینی، أدام الله‌ ظله العالی‏

‏‏صحت و سلامتی و موفقیت آن یگانه مرجع و رهبر عالی قدر را از خداوند بزرگ‏‎ ‎‏خواستار و امیدوارم در ظلّ توجهات ولی عصر، روحی له الفداء و علیه الصلاة‏‎ ‎‏والسلام، از بلیات ارضی و سماوی، مصون و محفوظ بوده باشید.‏

‏
‏‎

‎‏1. زنی فوت کرده و دارای صغیر می باشد و واجب الحج بوده و فعلاً اگر حج بلدی‏‎ ‎‏خریداری شود، به ضرر صغیر خواهد بود و اگر بخواهند حج میقاتی خریداری‏‎ ‎‏نمایند، فعلاً امکان ندارد؛ زیرا می دانید بردن پول ممنوع است و ضمناً در حال حیات،‏‎ ‎‏مبلغ بیست هزارتومان نزد شخصی سپرده بوده است برای حج. فعلاً تکلیف چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، حج میقاتی کفایت می کند و اگر حج میقاتی امکان ندارد، حج‏‎ ‎‏بلدی نایب بگیرند.‏

‏‏2. مشعر الحرام یعنی مکان آن، برای اشخاص غالباً نامعلوم است و ممکن است اشخاص با فاصلۀ کم‏‎ ‎‏یا زیاد وقوف نمایند و سؤال هم برای اشخاص تقریباً غیر  ممکن است؛ زیرا اولاً به گفتۀ آنان معلوم‏‎ ‎‏نخواهد شد و آنان هم زوار می باشند. تکلیف چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید از اهل خبره سؤال کنند و بر طبق وظیفه عمل نمایند.‏

‏‏3. روز دهم در منی شخص می آید برای رمی جمرۀ عقبه، ولی در اثر ازدحام زیاد نمی تواند رمی کند.‏‎ ‎‏آیا جایز است در این صورت، قبلاً برود قربانی و حلق انجام دهد و شب، برای رمی جمره برگردد یا‏‎ ‎‏خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، تقدیم جایز نیست. اگر در روز نمی تواند، در شب رمی کند؛ بعداً ذبح نماید و‏‎ ‎‏سپس حلق انجام دهد.‏

‏‏[سؤال 5584]‏‏ ‏ ‏ 2729‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 8 / 7 / 1358‏

‏‏محضر مبارک زعیم عالی قدر نایب الامام حجت الاسلام سیدالعلماء والمجتهدین‏‎ ‎‏رئیس الملة والدین، جناب آقای حاج آقا روح الله‌ خمینی، متّع الله‌ المسلمین بطول بقاء‏‎ ‎‏وجوده الشریف‏

‏‏پس از ابلاغ سلام، معروض می دارد که شخصی بدون وصیت فوت کرده، کمال‏‎ ‎‏استطاعت را داشته و دارد. اکنون دارای دو صغیر است، با دارا بودن قیّم. آیا شخص‏‎ ‎‏قیّم می تواند حج بلدی یا میقاتی از جهت متوفی خریداری نماید یا خیر؟ حکم الله‌ را‏‎ ‎‏مرقوم فرمایند.‏

‏‏بسمه تعالی، باید یک حج میقاتی برای او بدهند.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 5585]‏‏ ‏ ‏ 2730‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حضور حضرت آیت الله‌ العظمی، رهبر کبیر انقلاب، امام خمینی، دام ظله العالی‏

‏‏شخصی به انجام حج بلدی نیابتاً وصیت نموده اما در اثر تسامح وصی، به تأخیر‏‎ ‎‏افتاده است، تا این که فعلاً امکان ادای وصیت میت از بلد او نیست. آیا در این صورت‏‎ ‎‏وصی می تواند از بلاد قریب نیابتاً انجام دهد، یا از میقات گاه نیز کافی است؟ اگر از‏‎ ‎‏میقات گاه نایب بگیرد و بعداً متمکن شود که از بلد میت نایب بگیرد، ذمه اش بری ء‏‎ ‎‏است یا خیر؟ لطفاً تصریح فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، از هر جا پول کفایت می کند، نایب بگیرد. ‏

‏‏[سؤال 5586]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6305‏

‏‏4. هر گاه مال پدر در دست پسر باشد، آیا می تواند برای پدر حج میقاتی به جا‏‎ ‎‏بیاورد یا باید با اذن عمو و عمه که وارث هستند باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر پدر مستطیع بوده و حج بر ذمّۀ او مستقر شده و نرفته از‏‎ ‎‏مال او باید برایش حج به جا آورند و حج میقاتی کفایت می کند و اذن عمو‏‎ ‎‏و عمه شرط نیست.‏

‏‏[سؤال 5587]‏‏ ‏ ‏ 2731‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏‏محترماً؛ این جانب کارمند بانک ملی شعبه کرج تقاضا دارم نسبت به سؤالات زیر‏‎ ‎‏این جانب را راهنمایی فرمایید.‏

‏‏پدرم دو ماه پیش فوت نمود. آن مرحوم در روستا زندگی می کرد و باغ و ملکی‏‎ ‎‏داشت که چندان ارزشی نداشت و توانایی مالی چندانی نداشت که حج بر او واجب‏‎ ‎‏شود؛ اما از چندی پیش که حج بر نامبرده واجب شد، قصد داشت قسمتی از ملک‏
‏‎

‎‏خود را بفروشد و دین خود را انجام دهد؛ ولی وقتی به این فکر افتاد که در سن 90‏‎ ‎‏سالگی بود و امکان داشت خود توانایی انجام مناسک را نداشته باشد، ولی‏‎ ‎‏می خواست با فروش قسمتی از زمین خود این دین را ادا نماید و در موقع صحبت‏‎ ‎‏کردن با خریدار زمین همان لحظه بر اثر سکته فوت نمود و اکنون ما فرزندان آن‏‎ ‎‏مرحوم که هفت نفر هستیم در نظر داریم این دین را از گردن نامبرده خارج نماییم؛‏‎ ‎‏ولی نمی دانیم به چه صورت امکان دارد!‏

‏‏1. آیا قبل از فروش زمین های نامبرده می توانیم هر یک به اندازه توانایی خود پول‏‎ ‎‏فراهم کنیم و برای مکه آن مرحوم بپردازیم و یا این که حتماً باید زمین های خودش را‏‎ ‎‏بفروشیم؟‏

‏‏2. اگر باید حتماً زمین های خودش فروخته شود با توجه به این که ما در نظر داریم‏‎ ‎‏قبل از گذشت یک سال از فوتش نسبت به فروش زمین اقدام نکنیم؛ آیا در آن دنیا‏‎ ‎‏آرامش خواهد داشت؟‏

‏‏3. پسر بزرگ و پسر دوم آن مرحوم هر یک یک بار به مکه شرفیاب شده اند؛ اگر‏‎ ‎‏باید آن ها برای آن مرحوم به مکه بروند اکنون که تا چهار سال دیگر جهت مکه‏‎ ‎‏اسم نویسی نمی شود، به چه صورت خواهد شد؟‏

‏‏4. آیا می شود پول مکه را جهت راه های دیگر که در این زمان مسائل جبهه و‏‎ ‎‏جنگ زدگان و دیگر مسائل خرابی های شهرها در میان هست خرج نمود؟ اگر امکان‏‎ ‎‏دارد خواهشمند است مبلغ آن را تعیین فرمایید.‏

‏‏5. در روستای ما حمامی وجود دارد که به علت نداشتن بودجه، بیشتر اوقات سال‏‎ ‎‏بسته است و اهالی آن روستا کیلومترها باید راه بروند جهت استفاده از حمام های دیگر‏‎ ‎‏روستاها و یا شهرها. آیا می شود پول مکه را جهت آن استفاده نمود؟‏

‏‏6. آیا افراد دیگر که خمس بدهکار هستند، می توانند خمس خود را برای مصارف‏‎ ‎‏حمام بپردازند؟‏

‏
‏‎

‎‏خواهشمند است به هر صورت که ممکن است بفرمایید تا این دین از گردن آن‏‎ ‎‏مرحوم خارج شود. در این زمینه‏‎ ‎‏این جانب را راهنمایی فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر قبلاً استطاعت داشته، ورثه باید یک حج میقاتی از اصل‏‎ ‎‏ترکه برای او بدهند و الاّ نمی توانند در ترکه تصرف کنند و لازم نیست‏‎ ‎‏زمین ها را بفروشند و نمی توانند پول حج را در مصارف دیگر صرف کنند و‏‎ ‎‏دادن خمس در مصارف حمام بدون اجازۀ خاصه از حاکم شرع جایز‏‎ ‎‏نیست.‏

‏‏[سؤال 5588]‏‏ ‏ ‏ 2732‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏1. شخصی در سال 1361 برای حج شرکت نموده اند، ولی در تاریخ 1 / 7 / 1361‏‎ ‎‏فوت کرده است. شرایط ایشان چگونه می باشد؟ کدام یک از اقوام می توانند جای‏‎ ‎‏ایشان حج مشرف شوند؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از قبل مستطیع بوده، باید برای او نایب بگیرند که برای او‏‎ ‎‏حج بجا آورد و حج میقاتی کافی است.‏

‏‏2. اموال پدری ایشان موجود می باشد به ورثۀ او می رسد یا به مادرش یا شرایط دیگر دارد؟ راهنمایی‏‎ ‎‏بفرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، آنچه در وقت مردن او ملک او بوده، به همۀ ورثه اش می رسد.‏

‏‏3. خرج کفن و دفن ایشان حدود سی هزار تومان مقداری بیشتر شده است، آیا خمس و زکات تعلق‏‎ ‎‏می گیرد یا خیر؟ در ضمن اگر شوهر خرج کرده باشد و طلب کند، شرایط آن چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، مخارجی که شده اگر متعارف بوده و از درآمد بین سال شده، خمس ندارد و آنچه‏‎ ‎‏را شوهر خرج کرده، نمی تواند از کسی مطالبه کند، مگر این که به دستور دیگران خرج کرده‏‎ ‎‏باشد.‏

‏‏[سؤال 5589]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1850‏

‏‏5. شخصی در موقع استطاعت به حج نرفته، بعد ثروتش از بین رفته؛ به وسیلۀ‏
‏‎

‎‏شخص دیگری به عنوان مستخدم و کارگر به حج می رود؛ آیا قبلاً که در موقع‏‎ ‎‏استطاعت ترک حج نموده، ذمه اش ساقط می گردد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید مناسک حج را به نیت انجام حج واجب به جا آورد و‏‎ ‎‏بدون آن، حج از ذمه اش ساقط نمی شود.‏

‏‏[سؤال 5590]‏‏ ‏ ‏ 2733‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، با‏‎ ‎‏آرزوی طول عمر و سلامتی آن حضرت و به امید پیروزی نهایی رزمندگان اسلام‏

‏‏1. اگر چنانچه مدیر کاروان حج بیت الله‌ الحرام که باید چند نفری جهت خدم‏‏ۀ‏‎ ‎‏کاروان ـ برای خدمت به حجاج ـ ببرد، چند نفری را که‏‎ ‎‏در قرعه کشی اسم آن ها در‏‎ ‎‏نیامده یا به عللی موفق به انجام وظیف‏‏ۀ‏‏ شرعی حج بیت الله‌ الحرام نشده اند، ببرد و‏‎ ‎‏مبالغی از آن ها بگیرد تا هم برای خدم‏‏ۀ‏‏ گروه کاروان از آن ها استفاده کند و هم‏‎ ‎‏در‏‎ ‎‏ضمن، اعمال حج را به جا بیاورند، این کار مدیر و سرپرست کاروان صحیح است یا‏‎ ‎‏خیر؟ و اعمال حج آن افراد که پول می دهند و به عنوان خدمه، خدمت می کنند چه‏‎ ‎‏صورت دارد؟ آیا قبول است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، حج ایشان صحیح است؛ ولی بردن آن ها برای حج باید‏‎ ‎‏مطابق مقررات باشد.‏

‏‏2. اگر در دو خطبۀ نماز وحدت بخش جمعه، سورۀ آخر خطبه خوانده نشود چه صورت دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر سهواً یا نسیاناً باشد، مانع ندارد و نماز صحیح است.‏

‏‏3. آیا کسانی که فاصلۀ آن ها از اطراف، تا محل برگزاری نماز جمعه، از چهار فرسخ شرعی به بالا باشد‏‎ ‎‏و نماز عصر آن ها شکسته می شود، شرکت آن ها در نماز جمعه، الزامی می باشد؟ و در صورت شرکت،‏‎ ‎‏نماز آن ها چه صورت دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، نمازشان صحیح است و نماز جمعه، واجب تخییری است.‏

‏‏طول عمر حضرت عالی را از خداوند خواستارم. خدایا خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگهدار‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 5591]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1328‏

‏‏2. اگر کسی در زمان معین، حج بر او واجب شده است ـ یعنی از نظر مالی مستطیع‏‎ ‎‏شده است ـ و نتوانسته حج برود و پس از مدتی به دلیل نیاز، پول را خرج کرده و اکنون‏‎ ‎‏استطاعت رفتن به حج را از نظر مالی ندارد، آیا این فرد باید حج برود یا خیر؟ (البته‏‎ ‎‏این فرد، زن است نه مرد و پول خویش را در جهت رفاه زندگی خرج کرده است).‏

‏‏بسمه تعالی، اگر سایر شرایط استطاعت برایش موجود بوده و حج بر او‏‎ ‎‏مستقر شده، باید به هر نحو شده حج به جا آورد.‏

‏‏[سؤال 5592]‏‏ ‏ ‏ 2734‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 3 / 10 / 1361‏

‏‏محضر محترم امام عزیز، سلامٌ علیکم، از دور، دست مبارک شما را می بوسم و از‏‎ ‎‏خداوند بزرگ، عمر با عزت شما را خواستارم.‏

‏‏در ضمن، سال گذشته دولت اعلام کرده: به مدت پنج سال، جهت زیارت حج‏‎ ‎‏ثبت نام نمی کنند. امسال عده ای از مؤمنین رفتند دفتر آیت الله‌ منتظری حساب خود را‏‎ ‎‏واریز کردند. سهم امام و سهم سادات را پرداخت نمودند و مشمول زیارت خانۀ خدا‏‎ ‎‏شدند. از طرفی، طبق اعلام قبلی دولت، این ها به مدت چهار سال ثبت نام نخواهند‏‎ ‎‏شد. چنانچه وسط چهارسال بمیرند، مسئولیت شرعی این ها به چه صورت است؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر قبلاً استطاعت نداشته اند، چیزی بر آن ها نیست.‏

‏‏[سؤال 5593]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 752‏

‏‏4. با وجودی که سال های قبل، استطاعت زیارت حج را داشته ام و اهمال کرده ام، با‏‎ ‎‏توجه به این که تا چهار سال آینده عملاً برای بنده زیارت خانۀ خدا مقدور نمی باشد،‏‎ ‎‏اگر قبل از توفیق زیارت حج فوت شدم و برایم حج خریداری نمایند، باز هم شرعاً‏‎ ‎‏مسئول هستم یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید از تأخیر عمدی حج واجب توبه کنید و حج را به جا‏‎ ‎‏آورید یا برای شما بعد از فوت، به جا آورند.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎