کتاب نماز

حکم نماز و روزه افراد دوره ‏گرد

حکم نماز و روزه افراد دوره گرد

[سؤال 2560]‏ ‏ ‏ 1234‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 2 / 4 / 1361‏

‏ضمن عرض سلام، توفیق شما عزیزان را از درگاه خداوند متعال خواهانم.‏

‏حقیر مأمور پست بارده هستم. در هفته که هفت روز است بنده دو دفعه از پست‏‎ ‎‏بارده به شهرکرد می روم و برمی گردم بارده. خواهشمندم از نظر روزه گرفتن بنده را‏‎ ‎‏درست آگاه سازید. آیا روزه بنده درست است یا خیر؟ ‏

بسمه تعالی، اگر شغل شما بردن نامه است حکم مسافر ندارید.

[سؤال 2561]‏ ‏ ‏ ‏----> 1363

‏5. افرادی که در تهران هر روز یا یک روز در میان، گشت می روند، هم دور‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 692
‏می زنند، هم مسیر مستقیم را طی می کنند، تکلیف نماز و روزۀ این افراد چیست؟‏

بسمه تعالی، اگر شغل شان در مقدار مسافت شرعی گشت زدن است نمازشان تمام است و روزه را باید بگیرند.

[سؤال 2562]‏ ‏ ‏ 1235‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 17 / 3 / 1361‏

‏محضر مقدس امام امت زید عزه العالی‏

‏پس از عرض سلام: طرح آبیاری دشت قزوین به عهده یک مؤسسه دولتی است‏‎ ‎‏که مسئولیتش نگهداری و تعمیر چاه های کشاورزی است، محدوده عمل از چهار‏‎ ‎‏کیلومتر تا هفتاد کیلومتر از محل کار (قزوین) می باشد. عده ای از کارکنان مسئول‏‎ ‎‏تعمیرات و بازرسی از آن ها می باشند، این افراد به همراه راننده که سمت رانندگی در‏‎ ‎‏اداره را دارد به غیر از روزهای تعطیل تقریباً همه روزه در فصل آبیاری جهت انجام‏‎ ‎‏کار به خارج از شهر مسافرت می کنند که چند صورت دارد:‏

‏1. عده ای تقریباً همه روزه بیشتر از حد شرعی مسافرت می کنند و گاهی اتفاق‏‎ ‎‏می افتد که به حد شرعی نرسد.‏

‏2. عده ای محلّ مأموریت آن ها معلوم نیست، گاهی مسافت طی شده از حد شرعی‏‎ ‎‏تجاوز می کند و گاهی هم تجاوز نمی کند.‏

‏لازم به تذکر است که روزهای تعطیل هم به صورت کشیک برای انجام کارهای‏‎ ‎‏ضروری دو صورت بالا را دارد. لطفاً مسأله نماز و روزه این افراد چه شکلی دارد؟‏

‏در خاتمه طول عمر رهبر عزیز را از خداوند متعال مسئلت داریم.‏

بسمه تعالی، راننده اگر در مقدار مسافت شرعی رانندگی می کند، نمازش تمام و روزه صحیح است و دیگران اگر کارشان به نحو دوره گردی است حکم راننده دارند، ولی اگر محل کارشان نقطۀ معینی است در صورتی که به مقدار مسافت شرعی ولو در مجموع رفت و برگشت باشد حکم مسافر دارند.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 693
[سؤال 2563]‏ ‏ ‏ 1236‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ خمینی، دام عزّه‏

‏این جانب کارمند شهرداری منطقه چهار تهران می باشم و مأموریتمان اکثراً در نقاط‏‎ ‎‏مختلفی است که از هشت فرسخ بیشتر است و مأموریت ها معمولاً چهل و هشت‏‎ ‎‏ساعته می باشد، علی هذا تکلیف بنده از نظر نماز و روزه طبق فتوای آن حضرت‏‎ ‎‏چیست؟ و منزلمان زمان آباد است که از شهرداری محل کارم تقریباً چهار فرسخ‏‎ ‎‏می باشد.‏

بسمه تعالی، اگر شغل شما در مقدار مسافت شرعی به نحو دوره گردی است، در مسیر اشتغال، حکم مسافر ندارید و از منزل تا محل شغل چنانچه به قدر مسافت باشد حکم مسافر دارید.

[سؤال 2564]‏ ‏ ‏ 1237‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 4 / 9 / 1361 ‏

‏محضر مبارک حضرت نایب الامام، امام خمینی، دام ظله الشریف‏

‏آیا کسانی که کسب و کار آن ها جاده سازی است و همیشه روزی یک یا دو کیلومتر‏‎ ‎‏یا بیشتر و کمتر حرکت دارند، و از وطن خود بیشتر از مسافت ـ مانند ده فرسخ و‏‎ ‎‏بیست فرسخ ـ دور می شوند و مرتب در این راه در حرکت هستند، نماز و روزۀ خود‏‎ ‎‏را چه کنند؟‏

بسمه تعالی، اگر کار در محل معینی است و با محل سکونت به مقدار مسافت شرعی فاصله دارد، در بین راه و محل کار حکم مسافر دارند ولی کسی که شغل او رانندگی در مقدار مسافت شرعی باشد در آن سفر شغلی، نمازش به ترتیبی که در حکم نماز رانندگان در رساله مذکور است تمام است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 694
[سؤال 2565]‏ ‏ ‏ ‏----> 1030

‏3. برادرانی هستند که در سپاه کارشان گشت زنی می باشد. یعنی این که با اتومبیل در‏‎ ‎‏یک محدوده می گردند تا امنیت برقرار باشد و یا اگر به ضد انقلابی برخورد کردند‏‎ ‎‏دستگیر نمایند. حکم نماز و روزه شان به چه صورتی است؟ در فرض مسأله، تهران‏‎ ‎‏وطن ایشان است.‏

بسمه تعالی، اگر شغلشان گشت در مقدار مسافت شرعی است، نمازشان تمام و روزه صحیح است.

[سؤال 2566]‏ ‏ ‏ ‏----> 1030

‏4. کسانی که در تعقیب افراد مشکوک روزانه به حد مسافت شرعی می روند و‏‎ ‎‏کارشان همین است، حکم نماز و روزه ایشان به چه صورتی می باشد؟‏

بسمه تعالی، اگر شغلشان گشت در مقدار مسافت شرعی برای تعقیب افراد مشکوک است، حکم همان است که در بالا ذکر شد؛ ولی اگر در یک امتداد کسی را تعقیب می کند، در صورتی که از اول کسی را قصد دارد در مقدار مسافت تعقیب کند، حکم مسافر دارد.

[سؤال 2567]‏ ‏ ‏ 1238‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 30 / 10 / 1361‏

‏دفتر محترم استفتائات امام خمینی، مدّ ظله، سلام علیکم‏

‏معلمین راهنما که در هر ماه بیست روز به سرکشی دبستان های خارج از شهر‏‎ ‎‏ـ  بیش از چهار فرسخ ـ می روند و این بیست روز ممکن است پشت سر هم نباشد؛‏‎ ‎‏نماز و روزۀ آن ها چه حکمی دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر شغل سرکشی مدارس به نحو دوره گردی باشد، در سفر شغلی نماز تمام است؛ ولی اگر در هر سفر به مقصد معینی برای سرکشی یک یا چند مدرسه می روند، حکم مسافر دارند.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 695
[سؤال 2568]‏ ‏ ‏ ‏----> 1129

‏4. کسانی که کارشان رفتن به جاهای مختلف شهر برای انجام کار کارخانه است با‏‎ ‎‏پیمودن بیش از چهار فرسنگ شرعی و داشتن اجبار کاری به نحوی که نمی توانند کار‏‎ ‎‏خود را از دست بدهند، آیا باید نمازشان را تمام بخوانند و روزه بگیرند یا خیر؟‏

بسمه تعالی، چنانچه کارشان در محل های معینی باشد، در فرض سؤال، حکم مسافر دارند ولی اگر کارشان به نحو دوره گردی باشد نمازشان تمام و روزه صحیح است.

[سؤال 2569]‏ ‏ ‏ ‏----> 1730

‏2. محل کارم از خانه، 60 کیلومتر فاصله دارد که هر روز با اتوبوس، سر کار می روم‏‎ ‎‏و در قسمت راه سازی شرکت کار می کنم و به راه ها سرکشی می کنم (در طول 20‏‎ ‎‏کیلومتری، رفت و آمد می کنم). آیا شغلم مسافرت حساب می شود یا نه؟‏

‏لازم به توضیح است که قبلاً که در یک نقطه در محل کارم بودم، شغلم مسافرت‏‎ ‎‏حساب نمی شد؛ اما حالا که راه سازی کار می کنم، شغلم مسافرت است یا نه؟‏

بسمه تعالی، اگر به مقدار مسافت، سرکشی به راه می کنید، نماز شما تمام است.

[سؤال 2570]‏ ‏ ‏ ‏----> 905

‏16. کسی که بخشی از کارش، گشت یا تعقیب و مراقبت است، و بخشی از کارش‏‎ ‎‏کار دیگری است چه حکمی دارد؟‏

بسمه تعالی، در حین اشتغال در هر بخش، حکم مخصوص آن را دارد.

[سؤال 2571]‏ ‏ ‏ ‏----> 915

‏3. شخصی هر روز از کرج به محل کارش که در تهران است می آید و باید نمازش‏‎ ‎‏را در تهران قصر بخواند؛ ولی در تهران، شغلش گشت زدن است. آیا باز هم نمازش‏‎ ‎‏قصر است یا‏ ‏چون شغلش گشت زدن است، باید نماز را تمام بخواند؟‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 696
بسمه تعالی، اگر شغلش گشت زدن در حد مسافت است، در تهران که مشغول است، نمازش تمام است.

[سؤال 2572]‏ ‏ ‏ ‏----> 2338

‏2. کسانی که در پلیس راه ژاندارمری، جهت کنترل جاده ها و رسیدگی به‏‎ ‎‏تصادف های بیابانی استخدام شده اند و هر روز، یکی ـ دو بار در حوزۀ مأموریت خود،‏‎ ‎‏رفت و آمد می نمایند و بقیۀ اوقات، در پاسگاه محل کار انتظار، انجام وظیفه می نمایند،‏‎ ‎‏آیا جزو کسانی هستند که شغل آنان، سفر می باشد و دائم السفر محسوب می گردند یا‏‎ ‎‏مسافر هستند؟‏

بسمه تعالی، اگر شغل او رسیدگی به تصادفات در جاده ها، در مقدار مسافت شرعی است و ده روز در یک محل اقامت ندارد، نماز تمام و روزه صحیح است.

[سؤال 2573]‏ ‏ ‏ 1239‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 28 / 9 / 1361‏

‏محترماً به عرض می رساند: پرسنل پاسگاه پلیس راه سلفچگان برنامۀ کارشان به‏‎ ‎‏طریق زیر می باشد: ‏

‏1. تعدادی از پرسنل نگهبان می باشند و در پاسگاه ابقا و مشغول کنترل وسائط‏‎ ‎‏نقلیۀ عبوری هستند. ‏

‏2. تعدادی از پرسنل به جاده اعزام و به گشت زنی حوزۀ استحفاظی که در فاصله‏‎ ‎‏60 کیلومتری ساوه به همدان می باشد می روند و بایستی مرتب جاده ها را تحت‏‎ ‎‏نظر  بگیرند؛ مضافاً به این که کلیۀ پرسنل به جز فرمانده پاسگاه یک روز خدمت‏‎ ‎‏نموده  و یک روز استراحت را در قم و ساوه و اراک در منزلشان می روند، مراتب‏‎ ‎‏جهت  استحضار به عرض می رسد. استدعا بر این است مرقوم فرموده: از نظر نماز‏‎ ‎‏و  روزه، وظیفۀ این پرسنل و برادران را اعلام، تا بتوانیم کمال استفاده از مسائل‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 697
‏شرعیه  را در حین خدمت بنماییم.‏

بسمه تعالی، افرادی که شغلشان نگهبانی در پاسگاه است، در آن جا حکم‎ ‎مسافر دارند؛ و افرادی که شغل آن ها گشت زنی در حوز‏ۀ‏ استحفاظی‎ ‎[است]، در سفر گشت زنی، نمازشان تمام و روزه صحیح است.

[سؤال 2574]‏ ‏ ‏ 1240‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 19 / 12 / 1361‏

‏دفتر امام خمینی دام ظله، سلام علیکم‏

‏1. شخصی موقتاً از شهرستان به تهران آمده، قصد می کند در آن محل که زندگی‏‎ ‎‏می کند ده روز بماند و از محل خارج نشود. در ده روز دوم از محل خارج می شود و‏‎ ‎‏شغلش گشت زدن است، آیا می تواند نمازش را تمام بخواند یا قصر است؟‏

بسمه تعالی، در صورت کمتر بودن مسافت گشت زدن از مسافت شرعی، نماز تمام است و همچنین در صورت شغل بودن گشت، ولو به مقدار مسافت شرعی برسد.

‏2. سپاه پاسداران نشریۀ داخلی دارد به نام: «رویدادها و تحلیل» و در صفحۀ اول آن نوشته: «این نشریه‏‎ ‎‏صرفاً داخلی است و تنها برای استفادۀ برادران پاسدار منتشر می شود. انتشار مطالب آن بدون اجازۀ‏‎ ‎‏دفتر سیاسی ممنوع است». و این نشریه در هر ماه انتشار می یابد و فقط داخل خود سپاه فروخته‏‎ ‎‏می شود، آیا می توان به دیگران از قبیل دوستان، برادران و یا خواهران و یا پدر و مادر خود داد که‏‎ ‎‏مطالعه نمایند؟‏

بسمه تعالی، تابع مقررات سپاه است.

‏3. شخصی در واحد عملیات سپاه است ممکن است امروز او را بفرستند به مأموریت و فردا نفرستند‏‎ ‎‏تکلیف نماز او چیست؟ وقتی به مأموریت می روند، آیا مثل راننده است؟‏

بسمه تعالی، در غیر وطن حکم مسافر را دارد و به مجرد مأموریت حکم سفر شغلی را پیدا نمی کند.

‏4. اگر در جایی یا مسجدی نماز جماعت برپا باشد و عدۀ دیگری هم در طرف دیگر آن محل یا مسجد‏‎ ‎‏با یک فرد کت و شلواری نماز جماعت بخوانند آیا اشکال دارد؟‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 698
بسمه تعالی، تا دسترسی به روحانی باشد از اقتدا به غیر روحانی اجتناب شود.

‏5. موقعی که نماز جماعت برپا است آیا کسی می تواند در همان محل نماز فرادا بخواند؟‏

بسمه تعالی، در صورتی که به امام جماعت هتک محسوب شود جایز نیست.

[سؤال 2575]‏ ‏ ‏ 1241‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏پاسدار مقیم تهران که هر روز (به جز روزهای تعطیل) جهت بررسی کمبودهای‏‎ ‎‏دارویی و تدارکاتی و یا بازرسی به درمانگاه ها و مراکز سپاه در تهران می رود، آیا‏‎ ‎‏هنگامی که از حد شرعی (از نظر مسافت) فراتر رود، نماز او شکسته است یا تمام؟ و‏‎ ‎‏کلاً آیا حکم مسافر را دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر برای انجام کار مزبور در مقدار مسافت شرعی رفت و آمد دارد و دور می زند، نمازش تمام است.

[سؤال 2576]‏ ‏ ‏ ‏----> 1233

‏4. افرادی شغل آن ها این است که روی دست مؤسسه هایی در بین راه ها از قبیل‏‎ ‎‏تابعه می گردند و هر روز بیش از هشت فرسخ سیر می کنند؛ وظیفه آن ها نسبت به قصر‏‎ ‎‏و اتمام چیست؟‏

بسمه تعالی، وظیفه ایشان مادام که در وطن نیستند قصر است؛ مگر آن که کارشان به طور دوره گردی در محال مختلفه انجام گیرد که در این صورت باید نماز را تمام بخوانند و روزه آن ها هم صحیح است و در ماه مبارک باید روزه بگیرند.

[سؤال 2577]‏ ‏ ‏ 1242‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مقدس رهبر مستضعفان جهان، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏1. کسانی که در جبهه به عنوان پیک یا مسئول تدارکات به چند قسمت جبهه باید‏‎ ‎‏رفت وآمد کنند، یا مهندسین و سرپرستان راه سازی که مسئولیت چند جاده به عهدۀ‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 699
‏آن ها است، و همچنین فرماندهانی که حوزۀ مسئولیت آن ها شامل چند محل می شود‏‎ ‎‏و ناچار باید برای سرکشی به آن ها طی مسافت کنند، حکم نماز آن ها از جهت قصر و‏‎ ‎‏اتمام چیست؟‏

بسمه تعالی، اشخاصی مانند پیک یا مسئول تدارکات که باید اشیا را با خود ببرند، نمازشان تمام است و دیگران، مانند مهندس یا فرماندۀ مزبور اگر به چند جا سرکشی می کنند به طوری که صدق کند کار آنان به نحو دوره گردی است نمازشان تمام است، و چنانچه دوره گردی نمی کنند، باید شکسته بخوانند.

‏2. اگر کسی خانۀ مسکونی خود را بفروشد در صورتی که آن را با پول مخمس خریده باشد آیا مازاد‏‎ ‎‏قیمت آن خمس دارد یا نه و اگر از ربح سال خریده است چه مقدار و در چه صورتی باید خمس بدهد؟‏

بسمه تعالی، اگر خانه را با ربح مخمس تهیه کرده است پول فروش آن خمس ندارد.

[سؤال 2578]‏ ‏ ‏ 1243‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 11 / 5 / 1361‏

‏حضور محترم رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله‌ العظمی امام‏‎ ‎‏خمینی، سلامٌ علیکم‏

‏مستدعی است دستور فرمایند پاسخ سؤالات زیر را برای فدوی ابلاغ فرمایند. ‏

‏1. کارشناسان و تکنیسین های دامپزشکی و کشاورزی برای انجام کارهای خدماتی‏‎ ‎‏در امور دام و کشاورزی، به طور متناوب و نامشخص به روستاهای اطراف عزیمت و‏‎ ‎‏پایان وقت به شهر مراجعت می کنند. آیا نماز آنان در مأموریت های به روستاها تمام یا‏‎ ‎‏شکسته است؟‏

بسمه تعالی، اگر کار در هر روز در یک روستا و نقطۀ معین است، با پیمودن مسافت شرعی حکم مسافر دارند؛ ولی اگر شغل به نحو دوره گردی در روستاهای اطراف باشد، با پیمودن مسافت نماز تمام است. 

‏2. وطن حقیر ورامین و وطن همسرم کرج است؛ فرزندم در تهران متولد و پس از چند روز به کرج برده‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 700
‏شده و پس از یک ماه به شاهرود برده شد (چون حقیر کارمند و محل کارم شاهرود بوده است)؛ و پس‏‎ ‎‏از حدود دو سال، با انتقال حقیر به سمنان به سمنان آمد و اکنون هفت سال است که در سمنان‏‎ ‎‏می باشد. وطن فرزندم کدام یک از این شهرها می باشد؟‏

بسمه تعالی، در فرض مرقوم، جای معینی برای فرزند شما وطن محسوب نمی شود، تا خودش بعد از بلوغ، محلی را برای خود وطن انتخاب کند.

[سؤال 2579]‏ ‏ ‏ 1244‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏خدمت رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران‏

‏پس از عرض سلام و آرزوی سلامتی برای آن جناب، خواهشمندیم به مسأله‏‎ ‎‏شرعی زیر پاسخ فرموده و ما را راهنمایی فرمایید:‏

‏همان طوری که مستحضر هستید، حوزۀ فعالیت برادران فرماندار، منطقه ای شامل‏‎ ‎‏شهر و روستا می باشد، با فواصل مختلف، از چند کیلومتر تا گاهی حدود یک صد‏‎ ‎‏کیلومتر که باید سرکشی نمایند.‏

‏از طرفی گاهی اوقات، برای انجام کارهای اداری، به مرکز استان و یا شهرستان های‏‎ ‎‏دیگر مسافرت می نمایند و همچنین مرکز فرمانداری نیز وطنشان محسوب نمی شود.‏‎ ‎‏خواهشمند است تکلیف ما را از جهت نماز و روزه معین فرمایید. والسلام‏

بسمه تعالی، اگر محل سکونت، وطنشان نیست، بدون قصد اقامت ده روز، حکم مسافر دارند؛ مگر آن که فعالیتشان در سرکشی منطقۀ مسئولیت، به نحو دوره گردی باشد و دوره گردی در سرکشی حوزۀ مسئولیت، شغل شخص محسوب شود که در این صورت، نماز تمام و روزه صحیح است.

[سؤال 2580]‏ ‏ ‏ 1245‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏دفتر استفتای امام خمینی‏

‏شغل اصلی شخصی کشاورزی است، لکن در طول سال گاهی به تهران سفر‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 701
‏می کند و به قالی فروشی مشغول می شود. و هر وقت که تهران برود یک ماه می ماند. آیا‏‎ ‎‏نمازش در تهران تمام است یا شکسته؟ توضیح این که در تهران دوره گردی می کند.‏‎ ‎‏گاهی به حد مسافت می رسد و در بعضی سفرها به حد مسافت نمی رسد.‏

بسمه تعالی، حکم مسافر دارد، مگر آن که شغل او به طور دوره گردی باشد.

[سؤال 2581]‏ ‏ ‏ ‏----> 905

‏14. آیا کسی که گشت، شغلش است، مصداق کسی که شغلش سفر است می باشد‏‎ ‎‏یا نه؟‏

بسمه تعالی، اگر در مسافت شرعی می گردد، حکم کسی که شغلش سفر است را دارد.

[سؤال 2582]‏ ‏ ‏ ‏----> 905

‏15. آیا کسی که شغلش تعقیب و مراقبت است، مصداق کسی که شغلش سفر‏‎ ‎‏است می باشد یا نه؟‏

بسمه تعالی، حکم مسأله قبل را دارد.

[سؤال 2583]‏ ‏ ‏ ‏----> 1030

‏6. کسانی که در سپاه جهت کامل نمودن گزارشات رسیده، روزانه به محل های‏‎ ‎‏مختلف تردد می نمایند و از حد مسافت شرعی گاه بیشتر و گاه کمتر می روند حکم‏‎ ‎‏نماز و روزه شان به چه صورت می باشد؟‏

بسمه تعالی، اگر کار او در مسافت شرعی به نحو دوره گردی است، نه در یکی دو محل معین؛ نمازش تمام و روزه صحیح است.

[سؤال 2584]‏ ‏ ‏ 1246‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏مقام معظمِ رهبر انقلاب، این جانب کارمند سازمان بهداری با پست سازمانی مأمور‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 702
‏بهداشت روستایی می باشم. وظیفۀ اداری حقیر چنین است: جهت انجام لوله کشی‏‎ ‎‏روستاها یا نظارت به برنامه های روستایی مجبورم به مسافرت بروم. مدت سفری که‏‎ ‎‏پیش می آید، امکان دارد که ده روز یا کمتر باشد. و مسافت معمولاً بیشتر از حد‏‎ ‎‏ترخص است و مدت توقف در محل، امکان دارد کمتر یا بیشتر از ده روز باشد یا به‏‎ ‎‏ندرت مسافت کمتر از 24 کیلومتر (حد ترخص) باشد.‏

‏1. وظیفۀ شرعی این جانب در مدت مسافرت، در مورد خواندن نماز و روزه از نظر‏‎ ‎‏قصر یا تمام چه صورتی دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر کار شما رسیدگی به برنامه روستاها به نحو گردش در روستاها باشد وظیفۀ شما تمام است و در غیر این صورت، اگر به حد مسافت بروید، بدون قصد ماندن ده روز، حکم مسافر را دارید.

‏2. افرادی که به عنوان راننده استخدام شده اند و برنامۀ مسافرت آن ها مطابق مأمورین و سرنشین‏‎ ‎‏می باشد وظیفۀ آن ها چیست؟‏

بسمه تعالی، راننده حکم مسافر را ندارد.

‏3. اگر به طور مستمر همه هفته، روز معینی برای مسافرت خارج از برنامۀ اداری است و طول آن بیش‏‎ ‎‏از حد ترخص است، وظیفۀ ما در این مسافرت چیست؟‏

بسمه تعالی، سفر در غیر شغل حکم سفر شغل را ندارد و حکم مسافر را دارد.

[سؤال 2585]‏ ‏ ‏ 1247‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏دفتر محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی، سلام علیکم،‏‎ ‎‏پس از سلام، مستدعی است به دو مسأله ذیل پاسخ فرمایید:‏

‏1. مسئولین و مأمورین فرمانداری ها که اکثر روزها برای مأموریت به روستاها‏‎ ‎‏می روند و مسافت شرعی را می پیمایند، در نماز وظیفۀ آن ها چیست؟‏

بسمه تعالی، اگر شغلشان به نحو دوره گردی و سفر نیست، حکم مسافر دارند.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 703
‏2. شخصی خانۀ کوچکی دارد و به خانۀ بزرگ تر نیازمند است؛ وی اول، خانۀ بزرگ تر را قولنامه می کند‏‎ ‎‏و بعداً خانۀ قبلی را می فروشد و بدهی خانه ای را که قباله کرده می پردازد. آیا به پول وصول شدۀ خانۀ‏‎ ‎‏کوچک تر خمس تعلق می گیرد؟‏

بسمه تعالی، اگر خانۀ کوچک، از درآمد کسب و حقوق، بدون دادن خمس تهیه شده، پول فروش آن خمس دارد.

[سؤال 2586]‏ ‏ ‏ 1248‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 2 / 4 / 1361‏

‏ریاست محترم دفتر امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏محترماً به استحضار می رساند: این جانب کارمند ادارۀ محیط بانی شهرستان بهشهر‏‎ ‎‏بوده و به طور سیّار در امر حفظ و حراست محیط زیست مشغول خدمتم. اصولاً بیشتر‏‎ ‎‏روزها؛ یعنی حدود بیش از بیست روز یا کمتر در ماه را در مأموریت مناطق استحفاظی‏‎ ‎‏به سر می برم و عموماً مسافت مأموریت، بیش از 100 کیلومتر می باشد. با علم به این که‏‎ ‎‏مقلد امام می باشم، خواستم از جناب عالی تقاضا نمایم تا این جانب را راهنمایی لازم‏‎ ‎‏فرموده که آیا نماز و روزۀ این جانب شکسته است یا خیر؟ در صورت شکسته بودن،‏‎ ‎‏این جانب را ارشاد و راهنمایی مقتضی معمول بدارید تا در ماه صیام، از مأموریت های‏‎ ‎‏طولانی خودداری نمایم. ‏

بسمه تعالی، شغل سرکشی و بررسی مناطق استحفاظی، اگر به نحو دوره گردی است ـ نه در یک یا چند محل معین ـ حکم مسافر ندارید.

[سؤال 2587]‏ ‏ ‏ 1249‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 16 / 3 / 1361‏

‏دفتر محترم استفتای حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت برکاته‏

‏با درود به روان پاک شهدای اسلام و درود به رهبر کبیر انقلاب اسلامی‏

‏سؤالی شرعی برای این جانب مطرح می باشد که به شرح ذیل به عرض می رسانم:‏

‏این جانب اهل قریۀ دلویی، در سه کیلومتری گناباد می باشم. سه سال پیش در‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 704
‏مشهد ساکن بوده ام و از آن زمان تا کنون، به لحاظ وجوب شرایط کاری، در شهرستان‏‎ ‎‏گناباد ساکن شده ام. ضمناً تحصیلات خود را نیز در مشهد و شهرستان های دیگری‏‎ ‎‏گذرانده ام و والدین من نیز در حال حاضر، در مشهد ساکن هستند؛ ولی از زادگاهشان‏‎ ‎‏ـ دلویی ـ قطع امید نکرده اند.‏

‏کار من در رابطه با راه سازی می باشد و نظارت راه های روستایی را به عهده دارم.‏‎ ‎‏اکنون سؤالات خود را در این رابطه به عرض می رسانم:‏

‏1. آیا من دائم السفر هستم یا مسافر؟‏

بسمه تعالی، در صورتی که کار شما سرکشی و نظارت بر تمام راه و جاده باشد و بدون ماندن ده روز در یک محل، به مقدار مسافت شرعی رفت و آمد می کنید، نماز تمام و روزه صحیح است؛ و الاّ نماز شکسته است؛ مگر در محلی قصد اقامت ده روز نمایید.

[سؤال 2588]

‏2. اگر مسافر هستم، آیا در شهرستان گناباد که اکنون در آن جا ساکن هستم و‏‎ ‎‏خانه ای اجاره کرده ام و ممکن است چند سالی دیگر نیز بنا به شرایط کاری و اداری،‏‎ ‎‏در آن جا ساکن باشم، مسافر هستم و نمازم شکسته هست یا نه؟‏

بسمه تعالی، فرقی در کار نیست.

‏3. اگر مسافر هستم، آیا در قریۀ دلویی که زادگاهم می باشد و هنوز هم از آن جا قطع امید نکرده ام نیز‏‎ ‎‏مسافر هستم یا نه؟‏

بسمه تعالی، تا اعراض از محل تولد خود نکرده اید، به حکم وطن باقی است.

‏4. اگر مسافر هستم، چون در سال های گذشته، خود را دائم السفر می دانستم، آیا باید روزه های ماه‏‎ ‎‏مبارک سال های پیش را که گرفته ام، تجدید نمایم یا خیر؟‏

بسمه تعالی، چنانچه خلاف وظیفه شده، قضا دارد.

‏5. اگر دائم السفر هستم، آیا خارج از محدودۀ کار خود، مثلاً در مسافرت به مشهد هم دائم السفر هستم‏‎ ‎‏یا مسافر؟‏

‏ضمناً در فرصتی خدمت حضرت آیت الله‌ شیرازی، امام جمعه محترم مشهد رسیدم و از ایشان سؤال‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 705
‏نمودم؛ ایشان فرمودند: چون در شهرستان گناباد، به دلیل کارت ساکن شده ای و چون در هفته ای، سه‏‎ ‎‏ـ  چهار روز به مسافرت روستاهای اطراف می روی و مسافرتت، کثرت دارد و چون کارت در رابطه با‏‎ ‎‏راه و راه سازی می باشد، دائم السفر هستی. اکنون بنابر احتیاط تمنا دارم در صورت کفایت، توضیحات‏‎ ‎‏پاسخ سؤالات را مرقوم فرمایید.‏

بسمه تعالی، در سفرهای غیر شغل، حکم مسافر دارید.

[سؤال 2589]‏ ‏ ‏ 1250‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏عالی قدر محترم سر دفتر امام، بعد از عرض سلام و احترامات، امید است استفسار‏‎ ‎‏ذیل را از حضور مبارک امام بزرگوار، اخذ جواب فرمایید.‏

‏این جانب پزشک افغانی، پناهندۀ دولت جمهوری اسلامی ایران، در استخدام‏‎ ‎‏وزارت بهداری بوده و در درمانگاه عشق آباد طبس مشغول خدمت می باشم. برنامۀ‏‎ ‎‏کار بنده طوری تنظیم شده که چهار روز از هفته را در محل سکونت و محل کار، به‏‎ ‎‏صورت ثابت، اجرای وظیفه می نمایم و سه روز دیگر را خارج از محل کار و سکونت،‏‎ ‎‏به صورت سیار، به روستاهای دور دست که فاصله آن ها از حد شرعی متجاوز است‏‎ ‎‏برای معالجه مریضان عزیمت می نمایم. وقت مراجعت عموماً بعد از ظهر می باشد و با‏‎ ‎‏این برنامه، باید مدت دو سال خدمت نمایم.‏

‏آیا روزه ای که در روزهای سیاری به جا آورده ام صحیح است؟‏

بسمه تعالی، در فرض سؤال، اگر سرکشی و مداوای مرضای روستاها به نحو دوره گردی است، نماز تمام و روزه صحیح است.

[سؤال 2590]‏ ‏ ‏ ‏----> 2251

‏2. گروه های عملیاتی سپاه پاسداران در شهرستان ها که همه وقت منتظر دستور‏‎ ‎‏مأموریت و گشت، در سطح شهرستان هستند و همچنین مأمورین پاسگاه های‏‎ ‎‏ژاندارمری ـ سرباز و درجه دار ـ که باید به شکایات مردم روستاها رسیدگی کنند و‏‎ ‎‏هیچ وقت نمی توانند در پایگاه خود قصد عشره بکنند، نمازشان قصر است یا تمام؟‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 706
بسمه تعالی، اگر شغلشان به نحو دوره گردی در مقدار مسافت شرعی باشد، نمازشان در سفر شغلی تمام است؛ و گرنه در غیر وطن، حکم مسافر دارند.

[سؤال 2591]‏ ‏ ‏ 1251‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضور محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، سلّمه الله‌ تعالی‏

‏پس از عرض سلام، به استحضار می رساند: این جانب اهل خمین، در سازمان‏‎ ‎‏حفاظت محیط زیست واحد سرشکاربانی خمین، مشغول به کار هستم. حدود 16‏‎ ‎‏سال است که به این شغل اشتغال دارم و وظیف‏‏ۀ‏‏ این جانب‏ ‏این است که همه روزه به‏‎ ‎‏وسیل‏‏ۀ‏‏ اتومبیل یا موتورسیکلت، به مناطق محل زیست شکار و صید رفته و از شکار و‏‎ ‎‏صید غیرمجاز جلوگیری نمایم. در حال حاضر باید از حوز‏‏ۀ‏‏ خمین حفاظت کنم و هر‏‎ ‎‏روز که مأموریت می روم، از هشت فرسنگ تجاوز می کند. گاهی شب در بیابان یا‏‎ ‎‏روستاها هستم و بیشتر اوقات، شب بر می گردم. بعضی اوقات بر اثر نداشتن وسیل‏‏ۀ‏‎ ‎‏نقلیه ممکن است ده روز هم به مأموریت رفته یا در هفته، یکی دو روز برای کار‏‎ ‎‏اداری، در مرکز شهر باشم. به هر صورت شغل این جانب مقتضی‏ ‏این است و باید طبق‏‎ ‎‏حکم مأموریت، به شکارگاه ها بروم که این مأموریت ها از هشت فرسنگ بیشتر‏‎ ‎‏خواهد بود. استدعا دارد نظری‏‏ۀ‏‏ خود را در زمین‏‏ۀ‏‏ نماز و روز‏‏ۀ‏‏ این جانب اعلام فرمایید.‏

بسمه تعالی، شکاربانی اگر در مسافت هشت فرسخ شرعی یا بیشتر، به نحو دوره گردی باشد، در محل کار، نماز تمام است.

[سؤال 2592]‏ ‏ ‏ 1252‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 31 / 2 / 1362‏

‏حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله‏

‏بدین وسیله، این جانب از پاسداران کمیت‏‏ۀ‏‏ منطق‏‏ۀ‏‏ 8 تهران که مقلد آن حضرت‏‎ ‎‏می باشم، راجع به فتوای معروف در بلد کبیر تا حدی دچار عسر و حرج شده ام؛ یعنی‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 707
‏واحدهای گشتی که برای حراست و حفاظت از مسلمین و بیت المال فعالیت می کنند،‏‎ ‎‏گاه می شود تا 100 کیلومتر یا بیشتر، در محیط کار خود حرکت می کنند. با فتوای شما‏‎ ‎‏باید نماز شکسته و روزه افطار گردد. راهنمایی بیشتری بفرمایید. و آیا‏ ‏در این مسأله،‏‎ ‎‏رجوع به غیر می شود؟ قبل از ظهر و بعد از ظهر، حکم چگونه است؟‏

بسمه تعالی، واحدهای گشتی در مقدار مسافت شرعی و بیشتر، سفرشان، شغل محسوب است، مانند رانندگان و نماز و روزه شان تمام است. و مسأله، از موارد رجوع به غیر نیست.

[سؤال 2593]‏ ‏ ‏ ‏----> 1444

‏3. گروه های گشتی مبارزه با مواد مخدر که شغلشان گشت زنی است و بیشتر‏‎ ‎‏اوقات، مأموریت های دور هم می روند، آیا دائم السفر محسوب نمی شوند؛ با توجه به‏‎ ‎‏این که احتمال گرفتن این شغل از آن ها هم هست؟‏

بسمه تعالی، اگر شغلشان، گشت به نحو دوره گردی در مقدار مسافت شرعی است، نماز تمام و روزه صحیح است؛ و گرنه، حکم مسافر دارند.

[سؤال 2594]‏ ‏ ‏ 1253‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 9 / 1361‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام ظله العالی، سلام علیکم،‏‎ ‎‏مستدعی است نظر مبارک را در مورد سؤال زیر مطرح فرمایند:‏

‏بازرسان سازمان بازرسی کل کشور چون بیشتر اوقات، ناگزیر به مسافرت های‏‎ ‎‏پی درپی به استان های مختلف می باشند و اقامت در مراکز استان ها معمولاً کمتر از ده‏‎ ‎‏روز می باشد و دائماً در رفت و آمد به شهرستان های تابعه هستند؛ وضعیت نماز و‏‎ ‎‏روزۀ آن ها چگونه است؟‏

بسمه تعالی، اگر به نحو دوره گردی سفر می کنند نمازشان تمام است و در غیر این صورت باید شکسته بخوانند.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 708
[سؤال 2595]‏ ‏ ‏ 1254‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏کارگری هستم که در کارخانه ای واقع در جادۀ کرج مشغول خدمتم و محل‏‎ ‎‏سکونتم، در کرج می باشد که فاصلۀ بین منزل و محل کارم، از حد ترخص کمتر است؛‏‎ ‎‏ولی چون کارم در قسمت پخش محصولات کارخانه می باشد، با در نظر گرفتن این که‏‎ ‎‏راننده نیستم، هر روز بدون استثنا می بایست برای پخش محصولات، همراه راننده به‏‎ ‎‏تهران بیایم و بدین صورت، از حد ترخص خارج می شوم. با در نظر گرفتن این که اکثر‏‎ ‎‏اوقات نمی توانم قبل از ظهر به کارخانه مراجعه کنم، نمی دانم آیا به عنوان کثیرالسفر‏‎ ‎‏محسوب می شوم و بایست نماز خود را کامل بخوانم و روزه بگیرم یا خیر. در ضمن،‏‎ ‎‏بنده مقلد امام می باشم. خواهشمند است در این مورد، بنده را راهنمایی نمایید.‏

‏قبلاً از لطف شما تشکر می نمایم. من الله‌ التوفیق‏

بسمه تعالی، اگر کار شما در پخش محصولات، در نقطۀ معینی نیست؛ بلکه در نقطه های مختلف تهران، به نحو دوره گردی است، حکم مسافر ندارید و نماز و روزه، تمام است.

[سؤال 2596]‏ ‏ ‏ 1255‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏دفتر امام خمینی، سلام‏

‏خواهشمند است نظر امام را در مورد این جانب که همه ماهه، از پنج الی ده روز‏‎ ‎‏جهت بازدید ساختمان ها به خارج از شهر و بیش از چهار فرسخ مسافرت می نمایم،‏‎ ‎‏جویا تا با فرا رسیدن ماه مبارک، تکلیف روزۀ این جانب روشن گردد و اعلام شود که با‏‎ ‎‏توجه به مراتب بالا آیا روزۀ این جانب شکسته است یا خیر؟ در صورت شکسته بودن‏‎ ‎‏روزه، نحوۀ قضای روزه چگونه است؟‏

بسمه تعالی، اگر شغل شما در بازدید و سرکشی ساختمان ها، به نحو

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 709
دوره گردی است، در سفر شغلی، نماز تمام و روزه صحیح است؛ ولی اگر شغل شما بازدید و سرکشی ساختمان ها در محل معینی باشد، در سفر شغلی حکم مسافر دارید.

[سؤال 2597]‏ ‏ ‏ 1256‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 28 / 2 / 1361‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام ظله العالی‏

‏محترماً به عرض عالی می رساند: این جانب کارمند سیّار ادارۀ ریشه کنی مالاریا‏‎ ‎‏می باشم و محل کاریمان از زادگاه اصلیمان حدود 20 فرسنگ فاصله دارد و در ایام‏‎ ‎‏هفته باید از آن ناحیه، به روستاهای آن بخش که حدود 20 الی 200 کیلومتر می باشد‏‎ ‎‏ـ  جهت مراقبت مالاریا و واکسیناسیون ـ سفر کنیم و کارمان در سال، حدود 8 تا 9 ماه‏‎ ‎‏به همین منوال می گذرد، خواهشمند است جهت روزۀ ماه مبارک رمضان و نماز، ما را‏‎ ‎‏راهنمایی فرمایید. و در ضمن، اگر قصد ده روز بنماییم و همان کار سیّاری مالاریا را‏‎ ‎‏انجام دهیم، نماز و روزه مان را چطور باید به جا آوریم؟‏

بسمه تعالی، اگر در شغل خود، دور می گردید، در آن جا تمام بخوانید؛ ولی در مرکز محل کار، نماز شما قصر است.

[سؤال 2598]‏ ‏ ‏ 1257‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 8 / 8 / 1361‏

‏دفتر امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏احتراماً؛ به عرض می رسد: راهنمایان تعلیماتی این بخش همه روزه از مدارس‏‎ ‎‏حوزۀ خود بازدید می نمایند و در حکم آن ها شغل راهنمای تعلیماتی ذکر شده است؛‏‎ ‎‏راهنمای تعلیماتی بایستی همیشه در مسافرت باشد و این مسافرت بیش از هشت‏‎ ‎‏فرسخ طول می کشد. در مورد نماز خواندن آن ها راهنمایی لازم مبذول دارید.‏

بسمه تعالی، اگر شغل آن ها به نحو دوره گردی نیست، حکم مسافر دارند.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 710
[سؤال 2599]‏ ‏ ‏ ‏----> 1434

‏3. شغل ما ایجاب می کند که هر چند وقت، به عنوان پیک به منطقه ـ در مسافت 80‏‎ ‎‏الی 130 کیلومتر ـ رفته و در همان روز مراجعت نماییم. در صورتی که پیک رفتن،‏‎ ‎‏جزء شغل محسوب می شود، نماز و روزه در محل چه حکمی دارد؟‏

بسمه تعالی، در سفری که به پیک می روید، نماز شما تمام است.

[سؤال 2600]‏ ‏ ‏ 1258‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏پس از سلام به ساحت مقدس امام زمان و نایب بر حقش امام خمینی، چند سؤال‏‎ ‎‏جهت استفتا و پاسخ مطرح می گردد:‏

‏1. این جانب مدیر شبکۀ بهداری شهرستانی هستم که با مرکز استان، حدود 150‏‎ ‎‏کیلومتر فاصله دارد و باید حداقل هفته ای یک بار جهت هماهنگی با استان به مرکز‏‎ ‎‏استان مراجعه کنم؛ از طرفی بر حسب مسئولیتی که به عهده دارم، باید به طور مداوم از‏‎ ‎‏واحدهای بهداری در روستاهای شهرستان که گاهی تا 200 کیلومتر فاصله دارد بازدید‏‎ ‎‏نمایم. آیا نمازم را کامل بخوانم یا شکسته؟ و روزه در ماه رمضان و غیر ماه رمضان‏‎ ‎‏برای این جانب چه وضعی دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر به نحو دوره گردی از روستاها بازدید نمی کنید حکم مسافر دارید؛ و اگر بازدید به نحو دوره گردی است، نماز شما در این سفر تمام است. 

‏2. فردی در زمان وقوع زلزله در شهری، به آن جا عزیمت می کند (به علت ضرورت)؛ روزهای بعد از‏‎ ‎‏زلزلۀ اصلی و شدید، زلزله های متعدد ولی کوچک تر رخ می دهد؛ آن قدر که گاهی به نود بار در روز‏‎ ‎‏می رسد، ولی او به علت هیجان و سرگرم بودن به امداد مردم، رقم قطعی یا حتی حدود آن را هم‏‎ ‎‏نمی داند، اما مطمئن است که در ساعت، بیش از دو بار اتفاق افتاده است. تعداد دفعاتی که واجب است‏‎ ‎‏نماز آیات بخواند چند بار است؟‏

بسمه تعالی، اگر چند دفعه زلزله واقع شده، هر چند دفعه که معلوم باشد، نماز آیات دارد و باید به همان مقدار نماز آیات را تکرار کند.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 711
[سؤال 2601]‏ ‏ ‏ 1259‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی ‏

‏1. مأمورین محیط زیست که کارشان گردش در بیابان ها جهت حفاظت است و‏‎ ‎‏گاهی هم افراد مشکوک را تعقیب می کنند، تکلیف نماز و روزۀ آن ها چیست؟ ‏

بسمه تعالی، شغل آنان اگر به نحو دوره گردی در مقدار مسافت شرعی باشد، نماز و روزه شان تمام است. 

‏2. شخصی چند سال قبل، مظهر قنات مشترکی را داخل خانۀ خود نموده و آب آشامیدنی اهالی را‏‎ ‎‏آلوده می کند؛ تقاضا می کنم تکلیف را بیان فرمایید. ‏

بسمه تعالی، تصرفات مزبوره بدون اجاز‏ۀ‏ سایر شرکا غصب و حرام و موجب [ضمان است].

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 712